Конвентсияи байналхалқӣ дар бораи ҳимояи ҳуқуқи ҳамаи коргарони муҳо

[:ru]Международная конвенция о защите прав всех трудящихся-мигрантов и членов их семей

Принята резолюцией 45/158 Генеральной Ассамблеи от 18 декабря 1990 года

Преамбула

Государства — участники настоящей Конвенции,

принимая во внимание принципы, закрепленные в основных документах Организации Объединенных Наций по правам человека, в частности во Всеобщей декларации прав человека ¹,Международном пакте об экономических, социальных и культурных правах ², Международном пакте о гражданских и политических правах ², Международной конвенции о ликвидации всех форм расовой дискриминации ³, Конвенции о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин ⁴ и Конвенции о правах ребенка ⁶,

принимая во внимание также принципы и стандарты, содержащиеся в соответствующих документах, выработанных в рамках Международной организации труда, особенно в Конвенции о трудящихся-мигрантах (№ 97), Конвенции о злоупотреблениях в области миграции и об обеспечении трудящимся-мигрантам равенства возможностей и обращения (№ 143), в Рекомендации о трудящихся-мигрантах (№ 86), в Рекомендации о трудящихся-мигрантах (№ 151), в Конвенции о принудительном или обязательном труде (№ 29) и Конвенции об упразднении принудительного труда (№ 105),

вновь подтверждая важность принципов, содержащихся в Конвенции Организации Объединенных Наций по вопросам образования, науки и культуры о борьбе с дискриминацией в области образования ⁷,

напоминая о Конвенции против пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания ⁸, Декларации четвертого Конгресса Организации Объединенных Наций по предупреждению преступности и обращению с правонарушителями⁹, Кодексе поведения должностных лиц по поддержанию правопорядка ¹⁰ и о Конвенциях о рабстве ¹¹,

напоминая о том, что одной из задач Международной организации труда, согласно ее Уставу, является защита интересов трудящихся, работающих в иных странах, чем их собственная страна, и учитывая знания и опыт этой организации в вопросах, касающихся трудящихся-мигрантов и членов их семей,

признавая важность работы, проделанной в связи с трудящимися-мигрантами и членами их семей в различных органах Организации Объединенных Наций, в частности в Комиссии по правам человека и Комиссии социального развития, а также в Продовольственной и сельскохозяйственной организации Объединенных Наций, Организации Объединенных Наций по вопросам образования, науки и культуры и Всемирной организации здравоохранения, а также в других международных организациях,

признавая также прогресс, достигнутый некоторыми государствами на региональной или двусторонней основе в отношении защиты прав трудящихся-мигрантов и членов их семей, а также важность и полезность двусторонних и многосторонних соглашений в этой области,

сознавая значение и масштабы явления миграции, в которую вовлечены миллионы людей и которая затрагивает значительное число государств международного сообщества,

учитывая воздействие потоков трудящихся-мигрантов на государства и соответствующих лиц и стремясь установить нормы, которые могут содействовать согласованию позиций государств посредством принятия основных принципов, касающихся обращения с трудящимися-мигрантами и членами их семей,

учитывая уязвимое положение, в котором часто оказываются трудящиеся-мигранты и члены их семей в силу, в частности, того, что они не находятся в государстве происхождения, и трудностей, с которыми они могут сталкиваться в связи с их нахождением в государстве работы по найму,

будучи убеждены в том, что права трудящихся-мигрантов и членов их семей до сих пор еще нигде не признаны в достаточной степени и поэтому требуют соответствующей международной защиты,

принимая во внимание тот факт, что миграция часто является причиной серьезных проблем для членов семей трудящихся-мигрантов и для них самих, особенно из-за разъединения семей,

учитывая, что гуманитарные проблемы, связанные с миграцией, являются еще более острыми в случае незаконной миграции, и

будучи убеждены в этой связи, что необходимо поощрять соответствующую деятельность в целях предотвращения и искоренения незаконных и тайных передвижений и перевозок трудящихся-мигрантов, одновременно обеспечивая защиту их основных прав человека,

учитывая, что трудящиеся, не имеющие документов или постоянного статуса, часто нанимаются на работу на менее благоприятных условиях, чем другие трудящиеся, и что это побуждает некоторых работодателей привлекать такую рабочую силу в целях извлечения выгоды из нечестной конкуренции,

учитывая также, что более широкое признание основных прав человека всех трудящихся-мигрантов будет препятствовать найму трудящихся-мигрантов, не имеющих постоянного статуса, и что, кроме того, предоставление некоторых дополнительных прав трудящимся-мигрантам и членам их семей, имеющим постоянный статус, будет поощрять всех мигрантов и работодателей к уважению и соблюдению законов и процедур, установленных соответствующим государством,

будучи убеждены в необходимости обеспечить международную защиту прав всех трудящихся-мигрантов и членов их семей, подтвердив вновь и установив основные нормы во всеобъемлющей конвенции, которая могла бы иметь универсальное применение,

договорились о нижеследующем:

Часть I

Статья 1

Для целей настоящей Конвенции определение «пытка» означает любое действие, которым какому-либо лицу умышленно причиняется сильная боль или страдание, физическое или нравственное, чтобы получить от него или от третьего лица сведения или признания, наказать его за действие, которое совершило оно или третье лицо или в совершении которого оно подозревается, а также запугать или принудить его или третье лицо, или по любой причине, основанной на дискриминации любого характера, когда такая боль или страдание причиняются государственным должностным лицом или иным лицом, выступающим в официальном качестве, или по их подстрекательству, или с их ведома или молчаливого согласия. В это определение не включаются боль или страдания, которые возникают лишь в результате законных санкций, неотделимы от этих санкций или вызываются ими случайно.
Эта статья не наносит ущерба какому-либо международному договору или какому-либо национальному законодательству, которое содержит или может содержать положения о более широком применении.

Статья 2

Каждое Государство-участник предпринимает эффективные законодательные, административные, судебные и другие меры для предупреждения актов пыток на любой территории под его юрисдикцией.
Никакие исключительные обстоятельства, какими бы они ни были, будь то состояние войны или угроза войны, внутренняя политическая нестабильность или любое другое чрезвычайное положение, не могут служить оправданием пыток.
Приказ вышестоящего начальника или государственной власти не может служить оправданием пыток.

Статья 3

Ни одно Государство-участник не должно высылать, возвращать («refouler») или выдавать какое-либо лицо другому государству, если существуют серьезные основания полагать, что ему может угрожать там применение пыток.
Для определения наличия таких оснований компетентные власти принимают во внимание все относящиеся к делу обстоятельства, включая, в соответствующих случаях, существование в данном государстве постоянной практики грубых, вопиющих и массовых нарушений прав человека.

Статья 4

Каждое Государство-участник обеспечивает, чтобы все акты пыток рассматривались в соответствии с его уголовным законодательством. То же относится к попытке подвергнуть пытке и к действиям любого лица, представляющего собой соучастие или участие в пытке.
Каждое Государство-участник устанавливает соответствующие наказания за такие преступления с учетом их тяжкого характера.

Статья 5

Каждое Государство-участник принимает такие меры, которые могут оказаться необходимыми для установления его юрисдикции в отношении преступлений, указанных в статье 4 в следующих случаях:

а) когда преступления совершены на любой территории, находящейся под его юрисдикцией, или на борту морского или воздушного судна, зарегистрированного в данном Государстве;

b) когда предполагаемый преступник является гражданином данного Государства;
c) когда жертва является гражданином данного Государства и если данное Государство считает это целесообразным.
Каждое Государство-участник аналогичным образом принимает такие меры, которые могут оказаться необходимыми, чтобы установить свою юрисдикцию в отношении таких преступлений в случаях, когда предполагаемый преступник находится на любой территории под его юрисдикцией, и оно не выдает его в соответствии со статьей 8 любому из государств, упомянутых в пункте 1 настоящей статьи.
Настоящая Конвенция не исключает осуществления любой уголовной юрисдикции в соответствии с внутренним законодательством.

Статья 6

Убедившись после рассмотрения имеющейся в его распоряжении информации, что обстоятельства того требуют, любое Государство-участник, на территории которого находится лицо, обвиняемое в совершении любого из преступлений, указанных в статье 4, заключает его под стражу или принимает другие юридические меры, обеспечивающие его присутствие. Заключение под стражу и другие такие юридические меры осуществляются в соответствии с законодательством данного Государства, но могут продолжаться только в течение времени, необходимого для того, чтобы предпринять уголовно-процессуальные действия или действия по выдаче.
Такое Государство немедленно производит предварительное расследование фактов.
Любому лицу, находящемуся под стражей на основании пункта 1 настоящей статьи, оказывается содействие в немедленном установлении контакта с ближайшим соответствующим представителем Государства, гражданином которого оно является, или, если оно является лицом без гражданства, с представителем того Государства, где оно обычно проживает.
Когда Государство в соответствии с настоящей статьей заключает какое-либо лицо под стражу, оно немедленно уведомляет Государства, упомянутые в пункте 1 статьи 5, о факте нахождения такого лица под стражей и об обстоятельствах, послуживших основанием для его задержания. Государство, проводящее предварительное расследование, предусмотренное в пункте 2 настоящей статьи, незамедлительно сообщает о полученных им данных вышеупомянутым государствам и указывает, намерено ли оно осуществить свою юрисдикцию.

Статья 7

Государство-участник, на территории которого, находящейся под его юрисдикцией, обнаружено лицо, подозреваемое в совершении любого из преступлений, указанных в статье 4, в случаях, предусмотренных в статье 5, если оно не выдает преступника, передает данное дело своим компетентным властям для судебного преследования.
Эти власти принимают решение таким же образом, как и в случае любого обычного преступления серьезного характера в соответствии с законодательством этого Государства. В случаях, перечисленных в пункте 2 статьи 5, требования, предъявляемые к доказательствам, необходимым для судебного преследования и осуждения, ни в коем случае не являются менее строгими, чем те, которые применяются в случаях, указанных в пункте 1 статьи 5.
Любому лицу, в отношении которого осуществляется разбирательство в связи с любым из преступлений, указанных в статье 4, гарантируется справедливое обращение на всех стадиях разбирательства.

Статья 8

Преступления, указанные в статье 4, считаются подлежащими включению в качестве преступлений, влекущих выдачу, в любой договор о выдаче, существующий между государствами-участниками. Государства-участники обязуются включать такие преступления в качестве преступлений, влекущих выдачу, в любой договор о выдаче, заключаемый между ними.
Если Государство-участник, которое обусловливает выдачу наличием договора, получает просьбу о выдаче от другого Государства-участника, с которым оно не имеет договора о выдаче, оно может рассматривать настоящую Конвенцию в отношении таких преступлений в качестве правового основания для выдачи. Выдача осуществляется в соответствии с другими условиями, предусмотренными законодательством Государства, к которому обращена просьба о выдаче.
Государства-участники, не обусловливающие выдачу наличием договора, рассматривают в отношениях между собой такие преступления в качестве преступлений, влекущих выдачу, в соответствии с условиями, предусмотренными законодательством Государства, к котороиу обращена просьба о выдаче.
Такие преступления для целей выдачи между государствами-участниками рассматриваются, как если бы они были совершены не только в месте их совершения, но также и на территории государств, которые обязаны установить свою юрисдикцию в соответствии с пунктом 1 статьи 5.

Статья 9

Государства-участники оказывают друг другу наиболее полную помощь в связи с уголовно-процессуальными действиями, предпринятыми в отношении любого из преступлений, перечисленных в статье 4, включая предоставление всех имеющихся в их распоряжении доказательств, необходимых для судебного разбирательства.
Государства-участники выполняют свои обязательства согласно пункту 1 настоящей статьи в соответствии с любыми договорами о взаимной правовой помощи, которые могут быть заключены между ними.

Статья 10

Каждое Государство-участник обеспечивает, чтобы учебные материалы и информации относительно запрещения пыток в полной мере включались в программы подготовки персонала правоприменительных органов, гражданского или военного, медицинского персонала, государственных должностных лиц и других лиц, которые могут иметь отношение к содержанию под стражей и допросам лиц, подвергнутых любой форме ареста, задержания или тюремного заключения, или обращению с ними.
Каждое Государство-участник включает это запрещение в правила или инструкции, касающиеся обязанностей и функций любых таких лиц.

Статья 11

Каждое Государство-участник систематически рассматривает правила, инструкции, методы и практику, касающиеся допроса, а также условия содержания под стражей и обращения с лицами, подвергнутыми любой форма ареста, задержания или тюремного заключения на любой территории, находящейся под его юрисдикцией, с тем чтобы не допускать каких-либо случаев пыток.

Статья 12

Каждое Государство-участник обеспечивает, чтобы его компетентные органы проводили быстрое и беспристрастное расследование, когда имеются достаточные основания полагать, что пытка была применена на любой территории, находящейся под его юрисдикцией.

Статья 13

Каждое Государство-участник обеспечивает любому лицу, которое утверждает, что оно было подвергнуто пыткам на любой территории, находящейся под юрисдикцией этого Государства, право на предъявление жалобы компетентным властям этого Государства и на быстрое и беспристрастное рассмотрение ими такой жалобы. Предпринимаются меры для обеспечения эащиты истца и свидетелей от любых форм плохого обращения или запугивания в связи с его жалобой или любыми свидетельскими показаниями.

Статья 14

Каждое Государство-участник обеспечивает в своей правовой системе, чтобы жертва пыток получала возмещение и имела подкрепляемое правовой санкцией право на справедливую и адекватную компенсацию, включая средства для возможно более полной реабилитации. В случае смерти жертвы в результате пытки право на компенсацию предоставляется его иждивенцам.
Ничто в настоящей статье не затрагивает любого права жертвы или других лиц на компенсацию, которое может существовать согласно национальному законодательству.

Статья 15

Каждое Государство-участник обеспечивает, чтобы любое заявление, которое, как установлено, было сделано под пыткой, не использовалось в качестве доказательства в ходе любого судебного разбирательства, за исключением случаев, когда оно используется против лица, обвиняемого в совершении пыток, как доказательство того, что это заявление было сделано.

Статья 16

Каждое Государство-участник обязуется предотвращать на любой территории, находящейся под его юрисдикцией, другие акты жестокого, бесчеловечного или унижающего достоинство обращения и наказания, которые не подпадают под определение пытки, содержащееся в статье 1, когда такие акты совершаются государственным должностным лицом или иным лицом, выступающим в официальном качестве, или по их подстрекательству, или с их ведома или молчаливого согласия. В частности, обязательства, содержащиеся в статьях 10, 11, 12 и 13, применяются с заменой упоминаний о пытке упоминаниями о других формах жестокого, бесчеловечного или унижающего достоинство обращения и наказания.
Положения настоящей Конвенции не наносят ущерба положениям любых других международных договоров или национального законодательства, которые запрещают жестокое, бесчеловечное или унижающее достоинство обращение и наказание или касаются выдачи или высылки.

Часть II

Статья 17

Создается Комитет против пыток (именуемый далее Комитетом), который осуществляет функции, предусмотренные ниже. Комитет состоит из десяти экспертов, обладающих высокими моральными качествами и признанной компетентностью в области прав человека и выступающих в личном качестве. Эксперты избираются Государствами-участниками, при этом внимание уделяется справедливому географическому распределению и целесообразности участия нескольких лиц, имеющих юридический опыт.
Члены Комитета избираются тайным голосованием из числа внесенных в список лиц, выдвинутых Государствами-участниками. Каждое Государство-участник может выдвинуть одну кандидатуру из числа своих граждан. Государства-участники учитывают целесообразность выдвижения лиц, которые являются также членами Комитета по правам человека, учрежденного в соответствии с Международным пактом о гражданских и политических правах, и которые изъявляют желание работать в Комитете против пыток.
Выбора членов Комитета проводятся на совещаниях государств-участников, созываемых Генеральным секретарем Организации Объединенных Наций раз в два года. На этих совещаниях, кворум которых составляет две трети государств-участников, избранными в Комитет членами являются кандидаты, получившие наибольшее число голосов и абсолютное число голосов присутствующих и участвующих в голосовании представителей государств-участников Конвенции.
Первоначальные выборы проводятся не позднее чем через шесть месяцев с даты вступления в силу настоящей Конвенции. По крайней мере за четыре месяца до даты очередных выборов Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций направляет Государствам-участникам письмо с предложением представить их кандидатуры в трехмесячный срок. Генеральный секретарь готовит список, в который в алфавитном порядке вносятся все выдвинутые таким образом лица с указанием государств-участников, которые выдвинули их, и представляет этот список Государствам-участникам.
Члены Комитета избираются сроком на четыре года. Они имеют право на переизбрание при повторном выдвижении. Однако срок полномочий пяти членов, избранных на первых выборах, истекает в конце двухлетнего периода; сразу же после первых выборов имена этих пяти членов определяются по жребию председателем совещания, о котором говорится в пункте 3 настоящей статьи.
В случае смерти или ухода в отставку члена Комитета или невозможности выполнения им по каким-либо иным причинам функций в Комитете предложившее его кандидатуру Государство-участник назначает другого эксперта из числа своих граждан на оставшийся срок с одобрения большинства государств-участников. Кандидатура считается одобренной, если половина или более государств-участников не ответили отрицательно в течение шести недель после получения информации от Генерального секретаря Организации Объединенных Наций и предлагаемом назначении.
Государства-участники берут на себя покрытие расходов членов Комитета в период выполнения ими обязанностей в Комитете.

Статья 18

Комитет избирает своих должностных лиц сроком на два года. Они могут быть переизбраны.
Комитет устанавливает свои собственные правила процедуры, однако в этих правилах, в частности, должно быть предусмотрено следующее:

а) шесть членов образуют кворум;

b) решения Комитета принимаются большинством голосов присутствующих членов.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций обеспечивает необходимый персонал и условия для эффективного осуществления функций Комитета в соответствии с настоящей Конвенцией.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций созывает первое совещание Комитета. После своего первого совещания Комитет собирается через такие промежутки времени, которые предусматриваются его правилами процедуры.
Государства-участники берут на себя покрытие расходов, возникающих в связи с проведением совещаний государств-участников и Комитета, включая возмещение Организации Объединенных Наций любых расходов, таких, как оплата персонала и условий, обеспечиваемых Организацией Объединенных Наций в соответствии с пунктом 3 настоящей статьи.

Статья 19

Государства-участники представляют Комитету через Генерального секретаря Организации Объединенных Наций доклады о принятых ими мерах по осуществлению их обязательств согласно настоящей Конвенции в течение одного года после вступления настоящей Конвенции в силу для соответствующего Государства-участника. В дальнейшем Государства-участники представляют раз в четыре года дополнительные доклады о любых новых принятых мерах, а также другие доклады, которые может запросить Комитет.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций направляет эти доклады всем Государствам-участникам.
Каждый доклад рассматривается Комитетом, который может сделать такие замечания общего порядка по докладу, которые он сочтет целесообразными, и направляет их соответствующему государству-участнику. Данное Государство-участник может в ответ представить Комитету любые замечания, которые оно считает уместными.
Комитет по своему усмотрению может решить включить любые замечания, сделанные им в соответствии с пунктом 3 настоящей статьи, вместе с замечаниями по ним, полученными от соответствующего Государства-участника, в свой годовой доклад, подготавливаемый в соответствии со статьей 24. По просьбе соответствующего Государства-участника Комитет может также включить экземпляр доклада, представленного в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи.

Статья 20

Если Комитет получает достоверную информацию, которая, по его мнению, содержит вполне обоснованные данные о систематическом применении пыток на территории какого-либо Государства-участника, то он предлагает этому государству-участнику сотрудничать в рассмотрении этой информации и с этой целью представить свои замечания в отношении данной информации.
С учетом любых замечаний, которые могут быть представлены соответствующим Государством-участником, а также любой другой относящейся к делу информации, имеющейся в его распоряжении, Комитет может, если он считает это целесообразным, назначить одного или нескольких своих членов для проведения конфиденциального расследования и срочного представления Комитету соответствующего доклада.
Если в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи проводится расследование, Комитет стремится наладить сотрудничество с соответствующим Государством-участником. С согласия этого Государства-участника такое расследование может включать посещение его территории.
После рассмотрения результатов проведенного этим членом или членами расследования, представленных в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи, Комитет направляет соответствующему государству-участнику эти результаты вместе с любыми замечаниями или предложениями, которые представляются целесообразными в данной ситуации.
Вся работа Комитета, упомянутая в пунктах 1-4 настоящей статьи, носит конфиденциальный характер, и на всех этапах этой работы следует стремиться к сотрудничеству с Государством-участником. После завершения такой работы в отношении расследования, проведенного в соответствии с пунктом 2, Комитет может после консультаций с соответствующим Государством-участником принять решение о включении краткого отчета о результатах этой работы в свой ежегодный доклад, подготавливаемый в соответствии со статьей 24.

Статья 21

В соответствии с настоящей статьей любое Государство-участник настоящей Конвенции может в любое время заявить, что оно признает компетенцию Комитета получать и рассматривать сообщения, касающиеся заявлений одного Государства-участника о том, что другое Государство-участник не выполняет своих обязательств по настоящей Конвенции. Такие сообщения могут приниматься и рассматриваться в соответствии с процедурами, изложенными в настоящей статье, только в том случае, если они представлены Государством-участником, сделавшим заявление о признании в отношении себя компетенции Комитета. Комитет не рассматривает сообщений по настоящей статье, если они касаются Государства-участника, не сделавшего такого заявления. Сообщения, полученные согласно настоящей статье, рассматриваются в соответствии со следующей процедурой:

а) если какое-либо Государство-участник считает, что другое Государство-участник не выполняет положений настоящей Конвенции, то оно может письменным сообщение довести этот вопрос до сведения указанного Государства-участника. В течение трех месяцев после получения этого сообщения получившее его Государство представляет в письменной форме пославшему такое сообщение государству объяснение или любое другое заявление с разъяснением по этому вопросу, где должно содержаться, насколько это возможно и целесообразно, указание на внутренние процедуры и меры, которые были приняты, будут приняты или могут быть приняты по данному вопросу;

b) если вопрос не решен к удовлетворению обоих соответствующих государств-участников в течение шести месяцев после получения получающим Государством первоначального сообщения, любое из этих государств имеет право передать этот вопрос в Комитет, уведомив об этом Комитет и другое Государство;

с) Комитет рассматривает вопрос, переданный ему согласно настоящей статье, только после того, как он удостоверится, что все доступные внутренние меры были применены и исчерпаны в данном случае в соответствии с общепризнанными принципами международного права. Это правило не действует в тех случаях, когда применение этих мер неоправданно затягивается или вряд ли окажет эффективную помощь лицу, являющемуся жертвой нарушения настоящей Конвенции.

d) при рассмотрении сообщений по настоящей статье Комитет проводит закрытые заседания;

е) с соблюдением положений подпункта «с» Комитет оказывает добрые услуги соответствующим Государствам-участникам в целях дружественного разрешения вопроса на основе уважения обязательств, предусмотренных в настоящей Конвенции. С этой целью Комитет может при необходимости учредить специальную согласительную комиссию;

f) по любому переданному ему в соответствии с настоящей статьей вопросу Комитет может призвать соответствующие Государства-участники, упомянутые в подпункте «b», представить любую относящуюся к делу информацию;
g) соответствующие Государства-участники, упомянутые в подпункте «b». имеют право быть представленными при рассмотрении вопроса в Комитете и делать представления устно и/или письменно;
h) Комитет в течение двенадцати месяцев со дня получения уведомления в соответствии подпунктом «b» представляет сообщение:
i) если достигается решение в рамках положений подпункта «е», то Комитет ограничивается в своем сообщении кратким изложением фактов и достигнутого решения;
ii) если решение в рамках положений подпункта «е» не достигнуто, то Комитет ограничивается в своем сообщении кратким изложением фактов; письменные представления и запись устных заявлений, представленных соответствующими Государствами-участниками, прилагаются к сообщению.

По каждому вопросу сообщение направляется соответствующим Государствам-участникам.

Положения настоящей статьи вступают в силу, когда пять государств-участников настоящей Конвенции сделают заявления в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи. Такие заявления сдаются Государствами-участниками на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций, который препровождает их экземпляры остальным Государствам-участникам. Заявление может быть в любое время отозвано посредством уведомления на имя Генерального секретаря. Такой отзыв заявления не должен наносить ущерба рассмотрению любого вопроса, являющегося предметом сообщения, уже переданного в соответствии с настоящей статьей; никакие последующие сообщения любого Государства-участника не принимаются в соответствии с настоящей статьей после получения Генеральным секретарем уведомления об отзыве заявления, если соответствующее Государство-участник не сделало нового заявления.

Статья 22

Государство-участник настоящей Конвенции может в любое время заявить в соответствии с настоящей статьей, что оно признает компетенцию Комитета получать и рассматривать сообщения лиц, находящихся под его юрисдикцией, которые утверждают, что они являются жертвами нарушения Государством-участником положений Конвенции, или сообщения такого рода, поступающие от их имени, Комитет не принимает никаких сообщений, если они относятся к государству-участнику, которое не сделало такого заявления;
Комитет считает неприемлемым любое сообщение согласно настоящей статье, которое является анонимным, или, по его мнению, представляет собой злоупотребление правом на представление таких сообщений, или несовместимо с положениями настоящей Конвенции.
С учетом положений пункта 2 Комитет доводит любое сообщение, представленное ему в соответствии с настоящей статьей, до сведения Государства-участника настоящей Конвенции, которое сделало заявление согласно пункту 1 и которое якобы нарушает те или иные положения Конвенции. В течение шести месяцев получившее сообщение Государство представляет Комитету письменные объяснения или заявления, уточняющие вопрос и любые меры, которые могли быть приняты этим Государством.
Комитет рассматривает полученные в соответствии с настоящей статьей сообщения в свете всей информации, представленной ему данным лицом или от его имени и соответствующим Государством-участником.
Комитет не рассматривает никаких сообщений от какого-либо лица согласно настоящей статье, если он не убедится, что:

а) этот же вопрос не рассматривался и не рассматривается по какой-либо другой процедуре международного расследования или урегулирования;

b) данное лицо исчерпало все имеющиеся внутренние меры правовой защиты; это правило не действует в тех случаях, когда применение этих мер не оправданно затягивается или вряд ли окажет эффективную помощь лицу, являющемуся жертвой нарушения настоящей Конвенции.
При рассмотрении сообщений по настоящей статье Комитет проводит закрытые заседания.
Комитет представляет свои мнения соответствующему Государству-участнику и данному лицу.
Положения настоящей статьи вступают в силу, когда пять государств-участников настоящей Конвенции сделают заявления в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи. Такие заявления сдаются государствами-участниками на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций, который препровождает их экземпляры остальным государствам-участникам. Заявление может быть в любое время отозвано посредством уведомления на имя Генерального секретаря. Такой отзыв заявления не должен наносить ущерба рассмотрению любого вопроса, являющегося предметом сообщения, уже переданного в соответствии с настоящей статьей; никакие последующие сообщения, направляемые любым лицом или от его имени, не принимаются в соответствии с настоящей статьей после получения Генеральным секретарем уведомления об отзыве заявления, если соответствующее Государство-участник не сделало нового заявления.

Статья 23

Члены Комитета и специальных согласительных комиссий, которые могут быть назначены согласно подпункту «е» пункта 1 статьи 21, имеют право на льготы, привилегии и иммунитеты экспертов, действующих по заданию Организации Объединенных Наций, как это предусмотрено в соответствующих разделах Конвенции о привилегиях и иммунитетах Организации Объединенных Наций.

Статья 24

Комитет представляет Государствам-участникам и Генеральной Ассамблее Организации Объединенных Наций годовой доклад о своей работе в соответствии с настоящей Конвенцией.

Часть III

Статья 25

Настоящая Конвенция открыта для подписания всеми Государствами.
Настоящая Конвенция подлежит ратификации. Ратификационные грамоты сдаются на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.

Статья 26

Настоящая Конвенция открыта для присоединения всех государств. Присоединение осуществляется путем сдачи на хранение документа о присоединении Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.

Статья 27

Настоящая Конвенция вступает в силу на тридцатый день после сдачи на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций двадцатой ратификационной грамоты или документа о присоединении.
Для каждого Государства, которое ратифицирует настоящую Конвенцию или присоединяется к ней после сдачи на хранение двадцатой ратификационной грамоты или документа о присоединении, настоящая Конвенция вступает в силу на тридцатый день после даты сдачи на хранение его собственной ратификационный грамоты или документа о присоединении.

Статья 28

Любое Государство во время подписания или ратификации настоящей Конвенции или присоединения к ней может заявить о том, что оно не признает компетенцию Комитета, определенную статьей 20.
Любое Государство-участник, сделавшее оговорку в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, может в любое время снять свою оговорку, уведомив об этом Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.

Статья 29

Любое Государство-участник настоящей Конвенции может предложить поправку и представить ее Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций препровождает затем предложенную поправку Государствам-участникам с просьбой сообщить ему, высказываются ли они за созыв конференции государств-участников с целью рассмотрения этого предложения и проведения по нему голосования. Если в течение четырех месяцев с даты направления такого письма по крайней мере одна треть государств-участников выскажется за такую конференцию, Генеральный секретарь созывает конференцию под эгидой Организации Объединенных Наций. Любая поправка, принятая большинством государств-участников, присутствующих и участвующих в голосовании на этой конференции, представляется Генеральным секретарем всем государствам-участникам на утверждение.
Поправка, принятая в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи вступает в силу после того, как две трети государств-участников настоящей Конвенции уведомят Генерального секретаря Организации Объединенных Наций о принятии ими данной поправки в соответствии со своими конституционными процедурами.
Когда поправки вступают в силу, они становятся обязательными для тех государств-участников, которые их приняли, а для других государств-участников остаются обязательными те положения настоящей Конвенции и любые предшествующие поправки, которые были ими приняты.

Статья 30

Любой спор между двумя или более Государствами-участниками в отношении толкования или применения настоящей Конвенции, который не может быть урегулирован путем переговоров, передается по просьбе одного из них на арбитраж. Если в течение шести месяцев с даты подачи просьбы об арбитраже стороны не в состоянии прийти к соглашению по вопросу об организации арбитража, по просьбе любой из сторон спор может быть передан в Международный Суд в соответствии со статутом Суда.
Каждое Государство при подписании или ратификации настоящей Конвенции или при присоединении к ней может сделать заявление о том, что оно не считает себя обязанным положениями пункта 1 настоящей статьи. Другие Государства-участники не будут связаны положеними пункта 1 настоящей статьи в отношении любого Государства-участника, сделавшего такую оговорку.
Любое Государство-участник, сделавшее оговорку в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи, может в любое время снять свою оговорку, уведомив об этом Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.

Статья 31

Любое Государство-участник может денонсировать настоящую Конвенцию путем письменного уведомления Генерального секретаря Организации Объединенных Наций. Денонсация вступает в силу по истечении года после получения уведомления Генеральным секретарем.
Такая денонсация не освобождает Государство-участника от его обязательств по настоящей Конвенции за любое действие или упущение, которое имело место до даты вступления денонсации в силу, и денонсация никоим образом не наносит ущерба продолжающемуся рассмотрению любого вопроса, который уже рассматривался Комитетом до даты вступления денонсации в силу.
После даты вступления в силу денонсации для какого-либо Государства-участника Комитет не начинает рассмотрения новых вопросов, касающихся данного Государства.

Статья 32

Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций сообщает всем государствам-членам Организации Объединенных Наций и всем Государствам, подписавшим настоящую Конвенцию или присоединившимся к ней, сведения о:

а) подписании, ратификации и присоединении в соответствии со статьями 25 и 26;

b) дате вступления в силу настоящей Конвенции в соответствии со статьей 27 и дате вступления в силу любых поправок в соответствии со статьей 29;

с) денонсациях в соответствии со статьей 31.

Статья 33

Трудящиеся-мигранты и члены их семей имеют право на получение от государства происхождения, государства работы по найму или государства транзита — в зависимости от обстоятельств — информации, касающейся:

а) их прав, вытекающих из настоящей Конвенции;

b) условий их пребывания, их прав и обязанностей согласно законам и практике соответствующих государств и таких других вопросов, которые позволят им соблюдать административные и другие формальности в этом государстве.
Государства-участники принимают все меры, которые они считают целесообразными, для распространения указанной информации или для обеспечения ее предоставления нанимателями, профсоюзами или другими соответствующими органами или учреждениями. По мере необходимости они сотрудничают с другими заинтересованными государствами.
Такая адекватная информация предоставляется трудящимся-мигрантам и членам их семей по их просьбе бесплатно и, по возможности, на языке, который они могут понять.

Статья 34

Ничто в настоящей части Конвенции не освобождает трудящихся-мигрантов и членов их семей от обязательства соблюдать законы и правила любого государства транзита и государства работы по найму или от обязательства уважать культурную самобытность жителей таких государств.

Статья 35

Ничто в настоящей части Конвенции не должно толковаться как подразумевающее установление постоянного статуса для трудящихся-мигрантов или членов их семей, которые не имеют документов или постоянного статуса или какого-либо права на получение такого постоянного статуса, равно как не должно препятствовать осуществлению мер, направленных на обеспечение разумных и справедливых условий для международной миграции в соответствии с положениями части VI настоящей Конвенции.

Часть IV. Другие права трудящихся-мигрантов и членов их семей, имеющих документы или постоянный статус

Статья 36

Трудящиеся-мигранты и члены их семей, имеющие документы или постоянный статус в государстве работы по найму, пользуются помимо прав, установленных в части III, правами, установленными в настоящей части Конвенции.

Статья 37

Трудящиеся-мигранты и члены их семей имеют право быть полностью информированными государством происхождения или государством работы по найму, в зависимости от конкретного случая, еще до своего отъезда или, самое позднее, в момент их въезда в государство работы по найму о всех условиях их допуска и, в частности, об условиях их пребывания и оплачиваемой деятельности, которой они могут заниматься, а также относительно требований, которые они должны соблюдать в государстве работы по найму, и относительно органа, в который они должны обращаться с целью какого-либо изменения этих условий.

Статья 38

Государства работы по найму прилагают все усилия к тому, чтобы разрешать трудящимся-мигрантам и членам их семей временно отсутствовать без ущерба для разрешения на пребывание или на работу, в зависимости от конкретного случая. При этом государства работы по найму принимают во внимание особые потребности и обязанности трудящихся-мигрантов и членов их семей, в особенности в государствах происхождения.
Трудящиеся-мигранты и члены их семей имеют право быть полностью информированными об условиях выдачи такого разрешения на временное отсутствие.

Статья 39

Трудящиеся-мигранты и члены их семей пользуются правом свободного передвижения по территории государства работы по найму и свободой выбора местожительства в нем.
Упомянутые в пункте 1 настоящей статьи права не подлежат никаким ограничениям, кроме тех, которые предусмотрены законом, необходимы для охраны национальной безопасности, общественного порядка (ordre public), здоровья или нравственности населения или прав и свобод других лиц и совместимы с признаваемыми в настоящей Конвенции другими правами.

Статья 40

Трудящиеся-мигранты и члены их семей имеют право создавать ассоциации и профсоюзы в государстве работы по найму с целью обеспечения и защиты своих экономических, социальных, культурных и иных интересов.
Пользование этим правом не подлежит никаким ограничениям, кроме тех, которые предусмотрены законом и необходимы в демократическом обществе в интересах национальной безопасности, общественного порядка (ordre public) или защиты прав и свобод других лиц.

Статья 41

Трудящиеся-мигранты и члены их семей имеют право участвовать в общественной жизни государства своего пребывания, избирать и быть избранными в этом государстве в соответствии с законодательством этого государства.
Государства, которых это касается, содействуют, по мере необходимости и в соответствии со своим законодательством, осуществлению этих прав.

Статья 42

Государства-участники рассматривают вопрос о создании процедур или институтов, через посредство которых могли бы учитываться как в государствах происхождения, так и в государствах работы по найму особые нужды, чаяния и обязанности трудящихся-мигрантов и членов их семей, и предусматривают, в соответствующих случаях, возможность того, чтобы трудящиеся-мигранты и члены их семей имели в этих институтах своих свободно выбранных представителей.
Государства работы по найму содействуют, в соответствии с их национальным законодательством, тому, чтобы с трудящимися-мигрантами и членами их семей консультировались при принятии решений, касающихся жизни и управления местными общинами, или тому, чтобы они участвовали в принятии таких решений.
Трудящиеся-мигранты могут пользоваться политическими правами в государстве работы по найму, если это государство в осуществление своего суверенитета предоставляет им такие права.

Статья 43

Трудящиеся-мигранты пользуются равным режимом с гражданами государства работы по найму в отношении:

а) доступа к учебным заведениям и услугам в соответствии с условиями приема и другими правилами, действующими в отношении соответствующих заведений и услуг;

b) доступа к службам профессиональной ориентации и трудоустройства;

с) доступа в заведения и учреждения профессиональной подготовки и переподготовки;

d) обеспечения жильем, в том числе жильем, предоставляемым по программам социального обеспечения, и защиты от эксплуатации через арендную плату за жилье;

е) доступа к социальному и медицинскому обслуживанию при условии соблюдения требований, предъявляемых в отношении участия в соответствующих программах;

f) доступа в кооперативы и самоуправляемые предприятия, что не предполагает изменения их статуса мигрантов, и при условии соблюдения норм и правил соответствующих кооперативов и предприятий;
g) доступа к культурной жизни и участия в ней.
Государства-участники создают условия для обеспечения действительного равенства положения, с тем чтобы трудящиеся-мигранты могли пользоваться правами, упомянутыми в пункте 1 настоящей статьи, во всех случаях, когда условия их пребывания, установленные государством работы по найму, отвечают соответствующим требованиям.
Государства работы по найму не препятствуют нанимателю трудящихся-мигрантов в создании для них жилищных, социальных или культурных условий. На основании статьи 70 настоящей Конвенции государство работы по найму может поставить создание таких условий в зависимость от тех требований к их созданию, которые обычно применяются в этом государстве.

Статья 44

Государства-участники, признавая, что семья является естественной и основной ячейкой общества и имеет право на защиту со стороны общества и государства, принимают надлежащие меры для обеспечения защиты единства семей трудящихся-мигрантов.
Государства-участники принимают меры, которые они считают необходимыми и которые входят в сферу их компетенции, для содействия воссоединению трудящихся-мигрантов с их супругами или лицами, состоящими с трудящимися-мигрантами в таких отношениях, которые, в соответствии с применимым правом, могут быть приравнены к браку, а также с их не состоящими в браке несовершеннолетними детьми.
Государства работы по найму, исходя из гуманных соображений, положительно рассматривают вопрос о предоставлении равного режима в соответствии с положениями пункта 2 настоящей статьи другим членам семей трудящихся-мигрантов.

Статья 45

Члены семьи трудящихся-мигрантов пользуются в государстве работы по найму равным режимом с гражданами этого государства в отношении:

b) доступа в заведения и учреждения профессиональной ориентации и подготовки, при условии выполнения требований в отношении участия;

с) доступа к социальному и медицинскому обслуживанию, при условии соблюдения требований, предъявляемых в отношении участия в соответствующих программах;

d) доступа к культурной жизни и участия в ней.
Государства работы по найму проводят, когда это уместно, в сотрудничестве с государствами происхождения, политику, направленную на вовлечение детей трудящихся-мигрантов в местную систему школьного обучения, особенно в отношении обучения их местному языку.
Государства работы по найму стремятся содействовать обучению детей трудящихся-мигрантов их родному языку и ознакомлению с их родной культурой, а государства происхождения в этой связи сотрудничают с ними, когда в этом имеется необходимость.
Государства работы по найму могут организовывать специальные программы обучения на родном языке детей трудящихся-мигрантов, при необходимости в сотрудничестве с государствами происхождения.

Статья 46

Трудящиеся-мигранты и члены их семей, с учетом применимого законодательства соответствующих государств, а также относящихся к данному вопросу международных соглашений и обязательств соответствующих государств, вытекающих из их участия в таможенных союзах, освобождаются от сборов и пошлин на ввоз и вывоз своих личных вещей и предметов бытового назначения, а также предметов, необходимых для осуществления вознаграждаемой деятельности, для которой они допускаются в государство работы по найму:

а) при выезде из государства происхождения или государства обычного проживания;

b) при первоначальном допуске в государство работы по найму;

с) при окончательном выезде из государства работы по найму;

d) при окончательном возвращении в государство происхождения или государство обычного проживания.

Статья 47

Трудящиеся-мигранты имеют право переводить свои заработанные средства и сбережения, в частности такие суммы, которые необходимы для содержания их семей, из государства работы по найму в государство происхождения или любое другое государство. Такие переводы должны производиться в соответствии с процедурами, установленными применимым законодательством соответствующего государства и в соответствии с применимыми международными соглашениями.
Соответствующие государства принимают надлежащие меры для облегчения таких переводов.

Статья 48

Без ущерба для применимых соглашений об устранении двойного налогообложения трудящиеся-мигранты и члены их семей в отношении заработка в государстве работы по найму:

а) не облагаются налогами, пошлинами или сборами какого бы то ни было характера, которые выше или обременительнее налогов, пошлин или сборов, установленных для собственных граждан в аналогичных обстоятельствах;

b) имеют право на вычеты или освобождение от налогов любого характера и на любые налоговые скидки, предоставляемые гражданам в аналогичных обстоятельствах, включая налоговые скидки для иждивенцев—членов их семей.
Государства-участники обеспечивают принятие надлежащих мер с целью устранения двойного налогообложения заработанных средств и сбережений трудящихся-мигрантов и членов их семей.

Статья 49

Если по национальному законодательству предусмотрены отдельные разрешения на жительство и работу по найму, государства работы по найму выдают трудящимся-мигрантам разрешение на жительство по крайней мере на период, равный сроку действия выданного им разрешения на занятие вознаграждаемой деятельностью.
Трудящиеся-мигранты, которым в государстве работы по найму разрешается свободно выбирать вид вознаграждаемой деятельности, не считаются утратившими постоянный статус или выданное им разрешение на жительство лишь в силу прекращения их вознаграждаемой деятельности до истечения срока действия их разрешения на работу или аналогичных разрешений.
В целях предоставления трудящимся-мигрантам, упомянутым в пункте 2 настоящей статьи, достаточного времени для поиска другого вида вознаграждаемой деятельности разрешение на жительство не аннулируется по крайней мере на протяжении периода, соответствующего сроку, в течение которого они могут иметь право на получение пособия по безработице.

Статья 50

В случае смерти трудящегося-мигранта или расторжения брака государство работы по найму положительно рассматривает вопрос о предоставлении членам семьи этого трудящегося-мигранта, проживающим в этом государстве на основании воссоединения семьи, разрешения на жительство; государство работы по найму принимает во внимание срок, в течение которого они уже проживают в этом государстве.
Членам семьи, которым отказано в таком разрешении, предоставляется до отъезда разумный период времени, с тем чтобы они могли урегулировать свои дела в государстве работы по найму.
Положения пунктов 1 и 2 настоящей статьи не должны толковаться как ущемляющие какое-либо право на жительство и работу, предоставленное таким членам семьи на иных основаниях по законодательству государства работы по найму или по двусторонним или многосторонним договорам, применимым к этому государству.

Статья 51

Трудящиеся-мигранты, которым в государстве работы по найму не разрешено свободно выбирать для себя оплачиваемую деятельность, не считаются не имеющими законного статуса и не теряют разрешения на жительство лишь вследствие прекращения их вознаграждаемой деятельности до истечения срока действия разрешения на работу, за исключением тех случаев, когда в разрешении на жительство специально оговаривается конкретная вознаграждаемая деятельность, для занятия которой они были допущены. Такие трудящиеся-мигранты имеют право на поиски другой работы по найму, участие в программах общественных работ и переподготовку в течение оставшегося периода действия их разрешения на работу, с учетом тех условий или ограничений, которые оговорены в разрешении на работу.

Статья 52

Трудящиеся-мигранты в государстве работы по найму имеют право свободно выбирать свою вознаграждаемую деятельность с учетом изложенных ниже ограничений или условий.
В отношении любого трудящегося-мигранта государство работы по найму может:

а) устанавливать ограничение категорий работ по найму, функций, рода занятий или деятельности, когда это необходимо в интересах этого государства и предусматривается национальным законодательством;

b) ограничивать свободу выбора вознаграждаемой деятельности в соответствии со своим законодательством, касающимся признания профессиональной квалификации, полученной за пределами его территории. Вместе с тем соответствующие Государства-участники стремятся обеспечить признание такой квалификации.
В отношении трудящихся-мигрантов, которые получили ограниченное по срокам разрешение на работу, государство работы по найму может также:

а) предоставлять право свободного выбора своей вознаграждаемой деятельности при условии, что трудящийся-мигрант законно проживал на его территории в целях вознаграждаемой деятельности в течение предусмотренного в его национальном законодательстве периода, который не должен превышать двух лет;

b) ограничивать доступ трудящегося-мигранта к вознаграждаемой деятельности в осуществление политики предоставления приоритета своим гражданам или лицам, ассимилировавшимся с ними с этой целью, в силу действия законодательства или двусторонних или многосторонних соглашений. Любое такое ограничение неприменимо к трудящемуся-мигранту, который законно проживает на его территории в целях вознаграждаемой деятельности в течение предусмотренного в его национальном законодательстве периода времени, который не должен превышать пяти лет.
Государства работы по найму устанавливают условия, на которых трудящийся-мигрант, допущенный в страну для работы по найму, может получить разрешение на свободный выбор работы. Учитывается период, в течение которого трудящийся-мигрант уже законно находился в государстве работы по найму.

Статья 53

Членам семьи трудящегося-мигранта, который сам имеет неограниченное по времени или автоматически возобновляемое разрешение на жительство или допуск в страну, разрешается свободный выбор своей вознаграждаемой деятельности на тех же условиях, которые применимы к указанному трудящемуся-мигранту в соответствии со статьей 52 настоящей Конвенции.
В отношении членов семьи трудящегося-мигранта, которым не позволено свободно выбирать свою вознаграждаемую деятельность, Государства-участники рассматривают вопрос о предоставлении им приоритета в получении разрешения заниматься вознаграждаемой деятельностью над теми трудящимися, которые хотят получить допуск в государство работы по найму, с учетом применимых двусторонних и многосторонних соглашений.

Статья 54

Без ущерба для условий предоставленного им разрешения на жительство или разрешения на работу, а также для прав, предусмотренных в статьях 25 и 27 настоящей Конвенции, трудящимся-мигрантам предоставляется равный режим с гражданами государства работы по найму в отношении:

а) защиты против увольнения;

b) пособий по безработице;

с) доступа к программам общественных работ, проводимых в целях борьбы с безработицей;

d) доступа к другой работе по найму в случае потери работы или прекращения другого вознаграждаемого вида деятельности, при соблюдении положений статьи 52 настоящей Конвенции.
Если трудящийся-мигрант заявляет, что условия его или ее трудового соглашения нарушены его или ее нанимателем, он или она имеет право на обращение со своим делом в компетентные органы государства по найму в соответствии с условиями, оговоренными в пункте 1 статьи 18 настоящей Конвенции.

Статья 55

Трудящиеся-мигранты, которым выдано разрешение заниматься какой-либо вознаграждаемой деятельностью, с учетом условий предоставления такого разрешения, имеют право на равное с гражданами государства работы по найму обращение в осуществлении этой вознаграждаемой деятельности.

Статья 56

Трудящиеся-мигранты и члены их семей, на которых распространяется настоящая часть Конвенции, не могут высылаться из государства работы по найму иначе, как по причинам, предусмотренным в национальном законодательстве этого государства, и с учетом гарантий, предусмотренных в части III.
Нельзя прибегать к высылке с целью лишения трудящегося-мигранта или членов его или ее семьи прав, предоставленных им разрешением на проживание и разрешением на работу.
При рассмотрении вопроса о высылке трудящегося-мигранта или члена его или ее семьи необходимо учитывать гуманитарные соображения, а также срок проживания данного лица в государстве работы по найму.

Часть V. Положения, применимые к конкретным категориям трудящихся-мигрантов и членам их семей

Статья 57

Указанные в настоящей части Конвенции конкретные категории трудящихся-мигрантов и члены их семей, которые имеют документы или постоянный статус, пользуются правами, изложенными в части III и, за исключением изложенных ниже изменений, части IV.

Статья 58

Приграничные трудящиеся, определение которых дается в пункте 2 а) статьи 2 настоящей Конвенции, пользуются правами, предусмотренными в части IV, которые могут применяться к ним в силу их нахождения и работы на территории государства работы по найму, учитывая, что они не имеют обычного места жительства в данном государстве.
Государства работы по найму благожелательно рассматривают вопросы, касающиеся предоставления приграничным трудящимся права свободно выбирать вознаграждаемую деятельность после какого-то определенного периода времени. Предоставление этого права не затрагивает их статуса приграничных трудящихся.

Статья 59

Сезонные трудящиеся, определение которых дается в пункте 2 b) статьи 2 настоящей Конвенции, пользуются всеми правами, предусмотренными в части IV, которые могут применяться к ним в силу их присутствия и работы на территории государства работы по найму и которые совместимы с их статусом в этом государстве как сезонных трудящихся, учитывая, что они находятся в этом государстве в течение лишь части года.
Государство работы по найму, с учетом пункта 1 настоящей статьи, рассматривает вопрос о предоставлении сезонным трудящимся, которые были наняты на его территории на значительный период времени, возможности заняться другими видами вознаграждаемой деятельности и отдает им приоритет перед другими трудящимися, которые стремятся получить разрешение на въезд в это государство на основании применимых двусторонних и многосторонних соглашений.

Статья 60

Трудящиеся, работа которых связана с переездами и определение которых приводится в пункте 2 е) статьи 2 настоящей Конвенции, пользуются правами, предусмотренными в части IV, которые могут предоставляться им в силу их присутствия и работы на территории государства работы по найму и которые совместимы с их статусом трудящихся, работа которых связана с переездами, в этом государстве.

Статья 61

Работающие на проектах трудящиеся, определение которых приводится в пункте 2 f) статьи 2 настоящей Конвенции, и члены их семей обладают правами, предусмотренными в части IV, за исключением положений пунктов 1 b) и с) статьи 43; в пункте 1 d) статьи 43, касающемся предоставляемого по программам социального обеспечения жилья; в пункте 1 b) статьи 45; и в статьях 52-55.
Если работающий на проекте трудящийся заявляет, что условия его или ее трудового соглашения нарушены его нанимателем, он или она имеет право на обращение со своим делом в компетентные органы государства, которое имеет юрисдикцию над этим нанимателем, в соответствии с условиями, оговоренными в пункте 1 статьи 18 настоящей Конвенции.
При условии соблюдения положений, действующих в отношении соответствующих государств-участников двусторонних и многосторонних соглашений, эти Государства-участники прилагают усилия к тому, чтобы предоставить работающим по проектам трудящимся возможность оставаться под адекватной защитой систем социального обеспечения своего государства происхождения или обычного проживания во время их работы по проектам. Соответствующие Государства-участники принимают надлежащие меры в целях предотвращения какого-либо отказа в правах или двойных платежей в этой связи.
Без ущерба для положений статьи 47 настоящей Конвенции, а также конкретных двусторонних или многосторонних соглашений соответствующие Государства-участники позволяют производить выплату заработной платы работающих по проектам трудящихся в государстве их происхождения или обычного проживания.

Статья 62

Трудящиеся целевого найма, определение которых приводится в пункте 2 g) статьи 2, обладают правами, касающимися трудящихся-мигрантов, которые изложены в части IV настоящей Конвенции, за исключением прав, предусмотренных в пункте 1 b) и с) статьи 43; в пункте 1 d) статьи 43, касающейся предоставляемого по программам социального обеспечения жилья; и в статье 52 и в пункте 1 d) статьи 54.
Члены семьи трудящегося целевого найма обладают правами, касающимися членов семьи трудящихся-мигрантов, изложенными в части IV настоящей Конвенции, за исключением положений статьи 53.

Статья 63

Трудящиеся-мигранты, работающие не по найму, определение которых содержится в пункте 2 h статьи 2 настоящей Конвенции, пользуются правами, предусмотренными в части IV, за исключением таких прав, которые предоставляются только трудящимся, имеющим договор о найме.
Без ущерба для статей 52 и 79 настоящей Конвенции прекращение экономической деятельности трудящихся-мигрантов, работающих не по найму, как таковое не влечет прекращения действия выданного им или членам их семей разрешения на жительство или вознаграждаемую деятельность в государстве работы по найму, за исключением тех случаев, когда разрешение на жительство прямо зависит от конкретного вида вознаграждаемой деятельности, для выполнения которой они были допущены.

Часть VI. Содействие созданию нормальных, справедливых, гуманных и законных условий в отношении международной миграции трудящихся и членов их семей

Статья 64

Без ущерба для статьи 79 настоящей Конвенции заинтересованные Государства-участники в соответствующих случаях консультируются и сотрудничают друг с другом в целях содействия созданию нормальных, справедливых и гуманных условий в отношении международной миграции трудящихся и членов их семей.
В этой связи должное внимание уделяется не только трудовым потребностям и ресурсам, но и социальным, экономическим, культурным и другим нуждам трудящихся-мигрантов и членов их семей, а также последствиям такой миграции для соответствующих общин.

Статья 65

Государства-участники должны иметь соответствующие службы по вопросам, касающимся международной миграции трудящихся и членов их семей. В их функции, среди прочего, входят:

а) разработка и осуществление политики, касающейся такой миграции;

b) обмен информацией, консультации и сотрудничество с компетентными властями других Государств-участников, которых затрагивает такая миграция;

с) предоставление соответствующей информации, в частности, нанимателям, трудящимся и их организациям, о политике, законах и правилах, касающихся миграции и найма, о соглашениях о миграции, заключенных с другими государствами, и о других соответствующих вопросах;

d) предоставление информации и оказание соответствующей помощи трудящимся-мигрантам и членам их семей, в том что касается требуемых разрешений, формальностей и процедур, связанных с отъездом, переездом, прибытием, пребыванием, вознаграждаемой деятельностью, выездом и возвращением, а также информации об условиях труда и жизни в государстве работы по найму и таможенных, валютных, налоговых и других соответствующих законах и правилах.
Государства-участники в соответствующих случаях содействуют в предоставлении надлежащих консульских и других услуг, которые необходимы для удовлетворения социальных, культурных и других потребностей трудящихся-мигрантов и членов их семей.

Статья 66

При условии соблюдения пункта 2 настоящей статьи, право предпринимать действия с целью найма трудящихся в другом государстве распространяется только на:

а) государственные службы или органы государства, в котором предпринимаются такие действия;

b) государственные службы или органы государства работы по найму на основе соглашения между заинтересованными государствами;

с) орган, созданный на основе двустороннего или многостороннего соглашения.

При наличии любого разрешения, согласия и под контролем органов заинтересованных Государств-участников, которые могут быть созданы в соответствии с национальным законодательством и практикой этих государств, учреждениям предполагаемых нанимателей или лицам, действующим от их имени, может быть также разрешено предпринимать указанные действия.

Статья 67

Заинтересованные Государства-участники сотрудничают в соответствующих случаях в принятии мер, касающихся упорядоченного возвращения трудящихся-мигрантов и их семей в государство происхождения, если они принимают решение вернуться или если истекает срок их разрешения на жительство или работу, или если они находятся в государстве работы по найму, не имея постоянного статуса.
В отношении трудящихся-мигрантов и членов их семей, имеющих постоянный статус, заинтересованные Государства-участники сотрудничают в соответствующих случаях на условиях, согласованных этими государствами, в целях создания надлежащих экономических условий для их расселения и облегчения прочной социальной и культурной реинтеграции в государстве происхождения.

Статья 68

Государства-участники, в том числе государства транзита, сотрудничают в деле предотвращения или пресечения незаконных или тайных переездов и найма трудящихся-мигрантов, не имеющих постоянного статуса. Меры, принимаемые в этих целях в рамках юрисдикции каждого заинтересованного государства, предусматривают:

а) соответствующие меры, направленные против распространения вводящей в заблуждение информации, касающейся вопроса эмиграции и иммиграции;

b) меры по выявлению и недопущению незаконных или тайных переездов трудящихся-мигрантов и членов их семей и принятию эффективных санкций против лиц, групп или образований, которые занимаются организацией, осуществлением или оказанием помощи в организации или осуществлении таких переездов;

с) меры по принятию эффективных санкций против лиц, групп лиц или образований, которые применяют в отношении трудящихся-мигрантов или членов их семей, не имеющих постоянного статуса, насилие, угрозы или запугивание.

Государства работы по найму принимают все надлежащие и эффективные меры для пресечения найма на их территории трудящихся-мигрантов, не имеющих постоянного статуса, включая, в случае необходимости, применение санкций в отношении нанимателей таких трудящихся. Эти меры не должны наносить ущерба правам трудящихся-мигрантов, вытекающих из найма, в отношении их нанимателя.

Статья 69

Государства-участники, в случае, когда в пределах их территории находятся трудящиеся-мигранты и члены их семей, не имеющие постоянного статуса, принимают надлежащие меры, с тем чтобы не допустить сохранения такого положения.
В случае, когда заинтересованные Государства-участники рассматривают возможность упорядочения положения таких лиц в соответствии с применимым национальным законодательством и двусторонними или многосторонними соглашениями, должным образом учитываются обстоятельства их въезда, длительность их пребывания в государствах работы по найму и другие соответствующие соображения, в частности те, которые касаются их семейного положения.

Статья 70

Государства-участники принимают меры, не менее благоприятные, чем те, которые применяются к собственным гражданам, для обеспечения того, чтобы условия труда и жизни трудящихся-мигрантов и членов их семей, имеющих постоянный статус, соответствовали нормам пригодности, техники безопасности, охраны здоровья и принципам человеческого достоинства.

Статья 71

Государства-участники, в случае необходимости, способствуют возвращению в государство происхождения останков умерших трудящихся-мигрантов или членов их семей.
В отношении вопросов компенсации, связанных со смертью трудящегося-мигранта или члена его или ее семьи, Государства-участники в надлежащих случаях оказывают соответствующим лицам помощь с целью скорейшего разрешения таких вопросов. Разрешение таких вопросов осуществляется на основе действующего национального законодательства согласно положениям настоящей Конвенции и любых соответствующих двусторонних или многосторонних соглашений.

Часть VII. Применение Kонвенции

Статья 72

а) Для целей наблюдения за применением настоящей Конвенции учреждается Комитет по защите прав всех трудящихся-мигрантов и членов их семей (именуемый ниже «Комитет»);

b) Комитет состоит, в момент вступления настоящей Конвенции в силу, из десяти, а после вступления настоящей Конвенции в силу для сорок первого Государства-участника — из четырнадцати экспертов, обладающих высокими моральными качествами, беспристрастностью и признанной компетентностью в области, охватываемой Конвенцией.

а) Члены Комитета избираются тайным голосованием Государствами-участниками из списка кандидатур, представленных Государствами-участниками; при этом учитывается справедливое географическое распределение, включая как государства происхождения, так и государства работы по найму, и представительство основных правовых систем. Каждое Государство-участник может выдвинуть по одному лицу из числа его собственных граждан;

b) члены избираются и выполняют функции в своем личном качестве.
Первоначальные выборы проводятся не позднее чем через шесть месяцев со дня вступления настоящей Конвенции в силу, а последующие выборы — каждый второй год. По крайней мере за четыре месяца до даты проведения каждых выборов Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций направляет всем Государствам-участникам письмо с предложением представить свои кандидатуры в течение двух месяцев. Генеральный секретарь составляет список, в котором в алфавитном порядке внесены все выдвинутые таким образом лица с указанием Государств-участников, которые выдвинули их, и представляет этот список Государствам-участникам не позднее чем за месяц до даты проведения соответствующих выборов вместе с краткой биографией выдвинутых таким образом лиц.
Выборы членов Комитета проводятся на совещании Государств-участников, созываемом Генеральным секретарем в Центральных учреждениях Организации Объединенных Наций. На этом совещании, на котором две трети Государств-участников составляют кворум, лицами, избранными в Комитет, считываются те кандидаты, которые получают наибольшее число голосов и абсолютное большинство Государств-участников, присутствующих и участвующих в голосовании.

а) Члены Комитета избираются на четырехлетний срок. Однако срок полномочий пяти членов, избранных во время первых выборов, истекает по прошествии двух лет; сразу же после первых выборов фамилии этих пяти членов выбираются по жребию Председателем совещания Государств-участников;

b) выборы четырех дополнительных членов Комитета проводятся в соответствии с положениями пунктов 2, 3 и 4 настоящей статьи после вступления настоящей Конвенции в силу для сорок первого Государства-участника. Срок полномочий двух дополнительных членов, избранных в этой связи, истекает по прошествии двух лет; фамилии этих членов выбираются по жребию Председателем совещания Государств-участников;

с) члены Комитета могут быть переизбраны на новый срок в случае повторного выдвижения их кандидатур.

Если член Комитета умирает или подает в отставку или заявляет, что по какой-либо причине не может более исполнять свои обязанности в Комитете, Государство-участник, выдвинувшее кандидатуру этого эксперта, назначает из числа своих граждан другого эксперта на оставшуюся часть срока. Новое назначение подлежит утверждению Комитетом.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций обеспечивает необходимый персонал и условия для эффективного осуществления функций Комитета.
Члены Комитета получают вознаграждение из средств Организации Объединенных Наций на условиях, определяемых Генеральной Ассамблеей.
Члены Комитета имеют право на льготы, привилегии и иммунитеты экспертов, выполняющих поручения Организации Объединенных Наций, предусмотренные в соответствующих разделах Конвенции о привилегиях и иммунитетах Объединенных Наций¹.

Статья 73

Государства-участники обязуются представлять Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций для рассмотрения Комитетом доклады о законодательных, судебных, административных и иных мерах, принятых ими для осуществления положений настоящей Конвенции:

а) в течение одного года со дня вступления настоящей Конвенции в силу для заинтересованного Государства-участника;

b) далее через каждые пять лет и всякий раз, когда Комитет запрашивает об этом.
В докладах, представляемых в соответствии с настоящей статьей, указываются факторы и трудности, если таковые имеются, влияющие на осуществление настоящей Конвенции, и содержится информация о характеристиках миграционных потоков, затрагивающих заинтересованное Государство-участника.
Комитет принимает и другие руководящие указания, применимые к содержанию докладов.
Государства-участники обеспечивают широкую гласность своих докладов в своих собственных странах.

Статья 74

Комитет рассматривает доклады, представляемые каждым Государством — участником настоящей Конвенции, и препровождает заинтересованному Государству-участнику такие замечания, какие он сочтет целесообразными. Это Государство-участник может представить Комитету замечания по любым комментариям, сделанным Комитетом в соответствии с настоящей статьей. При рассмотрении этих докладов Комитет может запросить у Государств-участников дополнительную информацию.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций в надлежащее время до начала каждой очередной сессии Комитета направляет Генеральному директору Международного бюро труда копии докладов, представленных соответствующими Государствами-участниками, и информацию, относящуюся к рассмотрению этих докладов, с тем чтобы дать Бюро возможность оказывать Комитету содействие путем представления экспертного мнения по таким регулируемым настоящей Конвенцией вопросам, какие входят в сферу компетенции Международной организации труда. В ходе своей работы Комитет рассматривает представленные Бюро замечания и материалы.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций может также, после консультаций с Комитетом, направлять другим специализированным учреждениям, а также межправительственным организациям копии тех частей вышеуказанных докладов, содержание которых входит в сферу их компетенции.
Комитет может предложить специализированным учреждениям и другим органам Организации Объединенных Наций, а также межправительственным и другим заинтересованным организациям представить для рассмотрения Комитетом письменную информацию о таких регулируемых настоящей Конвенцией вопросах, какие входят в круг их ведения.
Комитет предлагает Международному бюро труда назначать представителей для участия в заседаниях Комитета с правом совещательного голоса.
Комитет может пригласить представителей других специализированных учреждений и органов Организации Объединенных Наций, а также межправительственных организаций, с тем чтобы они присутствовали и были заслушаны на его заседаниях, когда рассматриваются вопросы, входящие в компетенцию.
Комитет представляет ежегодный доклад Генеральной Ассамблее Организации Объединенных Наций о выполнении настоящей Конвенции, содержащий его мнения и рекомендации, основанные, в частности, на рассмотрении докладов и любых замечаний, представленных Государствами-участниками.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Нации препровождает ежегодные доклады Комитета Государствам — участникам настоящей Конвенции, Экономическому и Социальному Совету, Комиссии по правам человека Организации Объединенных Наций, Генеральному директору Международного бюро труда и другим соответствующим организациям.

Статья 75

Комитет принимает свои собственные правила процедуры.
Комитет избирает своих должностных лиц на двухлетний срок.
Комитет обычно проводит свои заседания ежегодно.
Заседания Комитета обычно проводятся в Центральных учреждениях Организации Объединенных Наций.

Статья 76

Государство — участник настоящей Конвенции может в любое время заявить согласно настоящей статье, что оно признает компетенцию Комитета получать и рассматривать сообщения о том, что одно Государство-участник заявляет, что другое Государство-участник не выполняет своих обязательств по настоящей Конвенции. Сообщения, предусматриваемые настоящей статьей, могут приниматься и рассматриваться лишь в случае представления их Государством-участником, сделавшим заявление о признании в отношении себя компетенции Комитета. Комитет не принимает сообщения, если они касаются Государства-участника, не сделавшего такого заявления. Сообщения, полученные согласно настоящей статье, рассматриваются в соответствии со следующей процедурой:

а) если какое-либо Государство — участник настоящей Конвенции считает, что другое Государство-участник не выполняет своих обязательств по настоящей Конвенции, оно может путем письменного сообщения довести этот вопрос до сведения этого Государства-участника. Государство-участник может также информировать Комитет по данному вопросу. В течение трех месяцев после получения сообщения получающее его государство представляет государству, направившему сообщение, объяснение или любое другое заявление в письменном виде с разъяснением по этому вопросу, где должно содержаться, насколько это возможно и целесообразно, указание на внутренние процедуры и меры по исправлению положения, которые были, будут или могут быть приняты по данному вопросу;

b) если вопрос не решен к удовлетворению обоих заинтересованных Государств-участников в течение шести месяцев после получения получающим государством первоначального сообщения, каждое из этих государств имеет право передать вопрос в Комитет путем уведомления Комитета и другого государства;

с) Комитет рассматривает переданный ему вопрос только после того, как он убедится, что все имеющиеся внутренние средства правовой защиты были применены и исчерпаны по данному вопросу в соответствии с общепризнанными принципами международного права. Это правило не действует в тех случаях, когда, по мнению Комитета, применение этих средств неоправданно затягивается;

d) с соблюдением положений подпункта с) настоящего пункта Комитет оказывает свои добрые услуги заинтересованным Государствам-участникам в целях дружественного разрешения вопроса на основе уважения обязательств, изложенных в настоящей Конвенции;

е) при рассмотрении сообщений, предусматриваемых настоящей статьей, Комитет проводит закрытые заседания;

f) по любому переданному на его рассмотрение вопросу в соответствии с подпунктом b) настоящей статьи Комитет может обратиться к заинтересованным Государствам-участникам, упомянутым в подпункте b), с просьбой представить любую относящуюся к делу информацию;
g) заинтересованные Государства-участники, упомянутые в подпункте b) настоящего пункта, имеют право быть представленными при рассмотрении вопроса в Комитете и делать представления устно и/или письменно:
h) Комитет представляет в течение двенадцати месяцев со дня получения уведомления о первоначальном сообщении в соответствии с подпунктом b) настоящего пункта доклад;
i) если достигается урегулирование в рамках положений подпункта d) настоящего пункта, Комитет ограничивается в своем докладе кратким изложением фактов и достигнутого урегулирования;
ii) если урегулирование в рамках положений подпункта d) настоящего пункта не достигнуто, Комитет в своем докладе излагает соответствующие факты, касающиеся вопроса, который возник между заинтересованными Государствами-участниками. Письменные представления и запись устных представлений, сделанных заинтересованными Государствами-участниками, прилагаются к докладу. Комитет может также сообщить заинтересованным Государствам-участникам любые мнения, которые он может считать существенными для вопроса, возникшего между ними.

В любом случае доклад препровождается заинтересованным Государствам-участникам.

Положения настоящей статьи вступают в силу, когда десять Государств — участников настоящей Конвенции сделают заявления в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи. Такие заявления сдаются Государствами-участниками на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций, который препровождает их копии другим Государствам-участникам. Заявление может быть аннулировано в любое время путем уведомления Генерального секретаря. Такое аннулирование не препятствует рассмотрению любого вопроса, который является предметом сообщения, уже препровожденного в соответствии с настоящей статьей; никакие последующие сообщения не будут приниматься по данной статье от какого-либо Государства-участника после получения Генеральным секретарем уведомления об аннулировании заявления, если только заинтересованное Государство-участник не сделало нового заявления.

Статья 77

Государство-участник настоящей Конвенции может в любое время заявить в соответствии с настоящей статьей, что оно признает компетенцию Комитета получать и рассматривать сообщения от подлежащих его юрисдикции лиц, которые утверждают, что Государство-участник нарушило их личные права, предусмотренные настоящей Конвенцией. Комитет не принимает никаких сообщений, если они касаются Государства-участника, которое не сделало такого заявления.
Комитет считает неприемлемым любое сообщение, согласно настоящей статье, которое является анонимным или, по его мнению, представляет собой злоупотребление правом на представление таких сообщений или несовместимо с положениями настоящей Конвенции.
Комитет не рассматривает никаких сообщений от какого-либо лица, согласно настоящей статье, если не удостоверится в том, что:

а) этот же вопрос не рассматривался и не рассматривается в соответствии с другой процедурой международного разбирательства или урегулирования;

b) данное лицо исчерпало все имеющиеся внутренние средства правовой защиты; это правило не действует в тех случаях, когда применение таких средств, по мнению Комитета, неоправданно затягивается или скорее всего не обеспечит эффективной защиты этому лицу.
С учетом положений пункта 2 настоящей статьи Комитет доводит любое сообщение, представленное ему в соответствии с настоящей статьей, до сведения Государства — участника настоящей Конвенции, которое сделало заявление согласно пункту 1 и которое якобы нарушает те или иные положения настоящей Конвенции. В течение шести месяцев получившее сообщение государство представляет Комитету письменные объяснения или заявления, разъясняющие этот вопрос и любые меры, если таковые имеются, которые, возможно, были приняты этим государством.
Комитет рассматривает полученные в соответствии с настоящей статьей сообщения с учетом всей информации, представленной ему данным лицом или от его имени и заинтересованным Государством-участником.
При рассмотрении сообщений, предусматриваемых настоящей статьей, Комитет проводит закрытые заседания.
Комитет представляет свои соображения соответствующему Государству-участнику и лицу.
Положения настоящей статьи вступают в силу, когда десять Государств — участников настоящей Конвенции сделают заявления в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи. Такие заявления сдаются Государствами-участниками на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций, когда препровождает их копии другим Государствам-участникам. Заявление может быть в любое время аннулировано путем уведомления Генерального секретаря. Такое аннулирование не должно наносить ущерба рассмотрению любого вопроса, являющегося предметом сообщения, уже переданного в соответствии с настоящей статьей; никакие последующие сообщения, направляемые любым лицом или от его имени, не принимаются в соответствии с настоящей статьей после получения Генеральным секретарем уведомления об аннулировании заявления, если соответствующее Государство-участник не сделало нового заявления.

Статья 78

Положения статьи 76 настоящей Конвенции применяются без ущерба для любых процедур урегулирования споров или рассмотрения жалоб в области, охватываемой настоящей Конвенцией, изложенных в учредительных документах Организации Объединенных Наций и ее специализированных учреждений или в принятых ими конвенциях, и не препятствуют Государствам-участникам прибегать к любым процедурам урегулирования споров в соответствии с международными соглашениями, действующими в отношениях между ними.

Часть VIII. Общие положения

Статья 79

Ничто в настоящей Конвенции не затрагивает права каждого Государства-участника устанавливать критерии, регулирующие допуск трудящихся-мигрантов и членов их семей. В отношении других вопросов, касающихся их правого положения и режима в качестве трудящихся-мигрантов и членов их семей, Государства-участники следуют ограничениям, установленным в настоящей Конвенции.

Статья 80

Ничто в настоящей Конвенции не должно толковаться как умаление значения положений Устава Организации Объединенных Наций и уставов специализированных учреждений, которые определяют соответствующие обязанности различных органов Организации Объединенных Наций и специализированных учреждений в отношении вопросов, рассматриваемых в настоящей Конвенции.

Статья 81

Ничто в настоящей Конвенции не затрагивает более широких прав или свобод, предоставляемых трудящимся-мигрантам и членам их семей в силу:

а) закона или практики Государства-участника; или

b) любого двустороннего или многостороннего договора, имеющего силу для соответствующего Государства-участника.
Ничто в настоящей Конвенции не может толковаться как дающее любому государству, группе лиц или отдельным лицам какое-либо право участвовать в любой деятельности или совершать любые действия, которые наносили бы ущерб каким-либо правам или свободам, изложенным в настоящей Конвенции.

Статья 82

В правах трудящихся-мигрантов и членов их семей, предусмотренных настоящей Конвенцией, не может быть отказано. Оказание давления на трудящихся-мигрантов и членов их семей в какой бы то ни было форме, с тем чтобы они отреклись или отказались от любого из вышеупомянутых прав, не разрешается. Ограничение в силу какого-либо контракта прав, признанных в настоящей Конвенции, не допускается. Государства-участники принимают надлежащие меры для обеспечения соблюдения этих принципов.

Статья 83

Каждое Государство-участник настоящей Конвенции обязуется:

а) обеспечить любому лицу, права и свободы которого, признаваемые в настоящей Конвенции, нарушены, эффективное средство правовой защиты, даже если это нарушение было совершено лицами, действовавшими в официальном качестве;

b) обеспечить, чтобы иск любого лица, требующего такой защиты, был рассмотрен и чтобы по нему было вынесено решение компетентными судебными, административными или законодательными властями или любым другим компетентным органом, предусмотренным правовой системой государства, и развивать возможности судебной защиты;

с) обеспечить применение компетентными властями средств правовой защиты, когда они предоставляются.

Статья 84

Каждое Государство-участник обязуется принимать законодательные и другие меры, необходимые для осуществления положений настоящей Конвенции.

Часть IX. Заключительные положения

Статья 85

Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций назначается депозитарием настоящей Конвенции.

Статья 86

Настоящая Конвенция открыта для подписания всеми государствами. Она подлежит ратификации.
Настоящая Конвенция открыта для присоединения любым государством.
Ратификационные грамоты или документы о присоединении сдаются на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.

Статья 87

Настоящая Конвенция вступает в силу в первый день месяца по истечении трех месяцев с даты сдачи на хранение двадцатого документа о ратификации или присоединении.
Для каждого государства, которое ратифицирует настоящую Конвенцию или присоединяется к ней после ее вступления в силу, Конвенция вступает в силу в первый день месяца по истечении трех месяцев с даты сдачи на хранение этим государством своего документа о ратификации или присоединении.

Статья 88

Государство, которое ратифицирует настоящую Конвенцию или присоединяется к ней, не может исключать применение любой ее части или, без ущерба для статьи 3, исключать ее применение в отношении какой-либо отдельной категории трудящихся-мигрантов.

Статья 89

Любое Государство-участник может денонсировать настоящую Конвенцию не раньше, чем через пять лет после вступления Конвенции в силу для данного государства путем письменного уведомления Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.
Такая денонсация вступает в силу в первый день месяца по прошествии двенадцати месяцев с даты получения уведомления Генеральным секретарем Организации Объединенных Наций.
Такая денонсация не освобождает Государство-участника от его обязательств в соответствии с настоящей Конвенцией в отношении любого действия или бездействия, которое имело место до даты вступления денонсации в силу, и денонсация не наносит какого-либо ущерба дальнейшему рассмотрению любого вопроса, который до даты вступления такой денонсации в силу уже находился на рассмотрении Комитета.
После вступления в силу денонсации Государства-участника Комитет не приступает к рассмотрению любого нового вопроса в отношении этого государства.

Статья 90

По истечении пяти лет после вступления настоящей Конвенции в силу просьба о пересмотре настоящей Конвенции может быть внесена в любое время любым Государством-участником путем письменного уведомления на имя Генерального секретаря Организации Объединенных Наций. Генеральный секретарь препровождает затем любые предложенные поправки Государствам-участникaм с просьбой сообщить ему, высказываются ли они за созыв конференции Государств-участников с целью рассмотрения этих предложений и проведения по ним голосования. Если в течение четырех месяцев с даты такого послания по меньшей мере одна треть Государств-участников выскажется за такую конференцию. Генеральный секретарь созывает конференцию под эгидой Организации Объединенных Наций. Любая поправка, принятая большинством Государств-участников, присутствующих и участвующих в голосовании, представляется на утверждение Генеральной Ассамблее.
Поправки вступают в силу по утверждении их Генеральной Ассамблеей Организации Объединенных Наций и принятии их большинством в две трети Государств-участников настоящей Конвенции в соответствии с их конституционными процедурами.
Когда поправки вступают в силу, они становятся обязательными для тех Государств-участников, которые их приняли, а для других Государств-участников остаются обязательными постановления настоящей Конвенции и любые предшествующие поправки, которые ими приняты.

Статья 91

Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций получает и рассылает всем государствам текст оговорок, сделанных государствами при подписании, ратификации или присоединении.
Оговорка, несовместимая с объектом и целями настоящей Конвенции, не допускается.
Оговорки могут быть сняты в любое время путем соответствующего уведомления, направленного на имя Генерального секретаря Организации Объединенных Наций, который затем сообщает об этом всем Государствам-участникам. Такое уведомление вступает в силу со дня его получения.

Статья 92

Любой спор между двумя или несколькими Государствами-участниками относительно толкования или применения настоящей Конвенции, не решенный путем переговоров, передается по просьбе одного из них на арбитражное разбирательство. Если в течение шести месяцев с даты подачи заявления об арбитражном разбирательстве сторонам не удалось прийти к согласию относительно организации арбитражного разбирательства, любая из этих сторон может передать данный спор в Международный Суд путем подачи заявления в соответствии со Статутом Суда.
Каждое Государство-участник может во время подписания или ратификации настоящей Конвенции или присоединения к ней заявить о том, что оно не считает себя связанным обязательствами, содержащимися в пункте 1 настоящей статьи. Другие Государства-участники не считают себя связанными положениями пункта 1 настоящей статьи в отношении какого-либо Государства-участника, сделавшего подобное заявление.
Любое Государство-участник, сделавшее заявление в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи, может в любое время аннулировать свое заявление путем уведомления Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.

Статья 93

Настоящая Конвенция, тексты которой на английском, арабском, испанском, китайском, русском и французском языках являются равно аутентичными, сдается на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций препровождает заверенные копии настоящей Конвенции всем государствам.

[:en]

International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families

Adopted by General Assembly resolution 45/158 of 18 December 1990

Preamble

The States Parties to the present Convention,

Taking into account the principles embodied in the basic instruments of the United Nations concerning human rights, in particular the Universal Declaration of Human Rights, the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, the International Covenant on Civil and Political Rights, the International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination, the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women and the Convention on the Rights of the Child,

Taking into account also the principles and standards set forth in the relevant instruments elaborated within the framework of the International Labour Organisation, especially the Convention concerning Migration for Employment (No. 97), the Convention concerning Migrations in Abusive Conditions and the Promotion of Equality of Opportunity and Treatment of Migrant Workers (No.143), the Recommendation concerning Migration for Employment (No. 86), the Recommendation concerning Migrant Workers (No.151), the Convention concerning Forced or Compulsory Labour (No. 29) and the Convention concerning Abolition of Forced Labour (No. 105), Reaffirming the importance of the principles contained in the Convention against Discrimination in Education of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization,

Recalling the Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, the Declaration of the Fourth United Nations Congress on the Prevention of Crime and the Treatment of Offenders, the Code of Conduct for Law Enforcement Officials, and the Slavery Conventions,

Recalling that one of the objectives of the International Labour Organisation, as stated in its Constitution, is the protection of the interests of workers when employed in countries other than their own, and bearing in mind the expertise and experience of that organization in matters related to migrant workers and members of their families,

Recognizing the importance of the work done in connection with migrant workers and members of their families in various organs of the United Nations, in particular in the Commission on Human Rights and the Commission for Social Development, and in the Food and Agriculture Organization of the United Nations, the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization and the World Health Organization, as well as in other international organizations,

Recognizing also the progress made by certain States on a regional or bilateral basis towards the protection of the rights of migrant workers and members of their families, as well as the importance and usefulness of bilateral and multilateral agreements in this field,

Realizing the importance and extent of the migration phenomenon, which involves millions of people and affects a large number of States in the international community,

Aware of the impact of the flows of migrant workers on States and people concerned, and desiring to establish norms which may contribute to the harmonization of the attitudes of States through the acceptance of basic principles concerning the treatment of migrant workers and members of their families,

Considering the situation of vulnerability in which migrant workers and members of their families frequently-find themselves owing, among other things, to their absence from their State of origin and to the difficulties they may encounter arising from their presence in the State of employment,

Convinced that the rights of migrant workers and members of their families have not been sufficiently recognized everywhere and therefore require appropriate international protection,

Taking into account the fact that migration is often the cause of serious problems for the members of the families of migrant workers as well as for the workers themselves, in particular because of the scattering of the family,

Bearing in mind that the human problems involved in migration are even more serious in the case of irregular migration and convinced therefore that appropriate action should be encouraged in order to prevent and eliminate clandestine movements and trafficking in migrant workers, while at the same time assuring the protection of their fundamental human rights,

Considering that workers who are non-documented or in an irregular situation are frequently employed under less favourable conditions of work than other workers and that certain employers find this an inducement to seek such labour in order to reap the benefits of unfair competition,

Considering also that recourse to the employment of migrant workers who are in an irregular situation will be discouraged if the fundamental human rights of all migrant workers are more widely recognized and, moreover, that granting certain additional rights to migrant workers and members of their families in a regular situation will encourage all migrants and employers to respect and comply with the laws and procedures established by the States concerned,

Convinced, therefore, of the need to bring about the international protection of the rights of all migrant workers and members of their families, reaffirming and establishing basic norms in a comprehensive convention which could be applied universally,

Have agreed as follows:

PART I: Scope and Definitions

Article 1

1. The present Convention is applicable, except as otherwise provided hereafter, to all migrant workers and members of their families without distinction of any kind such as sex, race, colour, language, religion or conviction, political or other opinion, national, ethnic or social origin, nationality, age, economic position, property, marital status, birth or other status.

2. The present Convention shall apply during the entire migration process of migrant workers and members of their families, which comprises preparation for migration, departure, transit and the entire period of stay and remunerated activity in the State of employment as well as return to the State of origin or the State of habitual residence.

Article 2

For the purposes of the present Convention:

1. The term “migrant worker” refers to a person who is to be engaged, is engaged or has been engaged in a remunerated activity in a State of which he or she is not a national.

(a) The term “frontier worker” refers to a migrant worker who retains his or her habitual residence in a neighbouring State to which he or she normally returns every day or at least once a week;

(b) The term “seasonal worker” refers to a migrant worker whose work by its character is dependent on seasonal conditions and is performed only during part of the year;

(c) The term “seafarer”, which includes a fisherman, refers to a migrant worker employed on board a vessel registered in a State of which he or she is not a national;

(d) The term “worker on an offshore installation” refers to a migrant worker employed on an offshore installation that is under the jurisdiction of a State of which he or she is not a national;

(e) The term “itinerant worker” refers to a migrant worker who, having his or her habitual residence in one State, has to travel to another State or States for short periods, owing to the nature of his or her occupation;

(f) The term “project-tied worker” refers to a migrant worker admitted to a State of employment for a defined period to work solely on a specific project being carried out in that State by his or her employer;

(g) The term “specified-employment worker” refers to a migrant worker:

(i) Who has been sent by his or her employer for a restricted and defined period of time to a State of employment to undertake a specific assignment or duty; or

(ii) Who engages for a restricted and defined period of time in work that requires professional, commercial, technical or other highly specialized skill; or

(iii) Who, upon the request of his or her employer in the State of employment, engages for a restricted and defined period of time in work whose nature is transitory or brief; and who is required to depart from the State of employment either at the expiration of his or her authorized period of stay, or earlier if he or she no longer undertakes that specific assignment or duty or engages in that work;

(h) The term “self-employed worker” refers to a migrant worker who is engaged in a remunerated activity otherwise than under acontract of employment and who earns his or her living through this activity normally working alone or together with members of his or her family, and to any other migrant worker recognized as self-employed by applicable legislation of the State of employment or bilateral or multilateral agreements.

Article 3

The present Convention shall not apply to:

(a) Persons sent or employed by international organizations and agencies or persons sent or employed by a State outside its territory to perform official functions, whose admission and status are regulated by general international law or by specific international agreements or conventions;

(b) Persons sent or employed by a State or on its behalf outside its territory who participate in development programmes and other co-operation programmes, whose admission and status are regulated by agreement with the State of employment and who, in accordance with that agreement, are not considered migrant workers;

(d) Refugees and stateless persons, unless such application is provided for in the relevant national legislation of, or international instruments in force for, the State Party concerned;

(e) Students and trainees;

(f) Seafarers and workers on an offshore installation who have not been admitted to take up residence and engage in a remunerated activity in the State of employment.

Article 4

For the purposes of the present Convention the term ”members of the family” refers to persons married to migrant workers or having with them a relationship that, according to applicable law, produces effects equivalent to marriage, as well as their dependent children and other dependent persons who are recognized as members of the family by applicable legislation or applicable bilateral or multilateral agreements between the States concerned.

Article 5

For the purposes of the present Convention, migrant workers and members of their families:

(a) Are considered as documented or in a regular situation if they are authorized to enter, to stay and to engage in a remunerated activity in the State of employment pursuant to the law of that State and to international agreements to which that State is a party;

(b) Are considered as non-documented or in an irregular situation if they do not comply with the conditions provided for in subparagraph (a) of the present article.

Article 6

For the purposes of the present Convention:

(a) The term “State of origin” means the State of which the person concerned is a national;

(b) The term “State of employment” means a State where the migrant worker is to be engaged, is engaged or has been engaged in a remunerated activity, as the case may be;

(c) The term “State of transit,’ means any State through which the person concerned passes on any journey to the State of employment or from the State of employment to the State of origin or the State of habitual residence.

PART II: Non-discrimination with Respect to Rights

Article 7

States Parties undertake, in accordance with the international instruments concerning human rights, to respect and to ensure to all migrant workers and members of their families within their territory or subject to their jurisdiction the rights provided for in the present Convention without distinction of any kind such as to sex, race, colour, language, religion or conviction, political or other opinion, national, ethnic or social origin, nationality, age, economic position, property, marital status, birth or other status.

PART III: Human Rights of All Migrant Workers and Members of their Families

Article 8

1. Migrant workers and members of their families shall be free to leave any State, including their State of origin. This right shall not be subject to any restrictions except those that are provided by law, are necessary to protect national security, public order (ordre public), public health or morals or the rights and freedoms of others and are consistent with the other rights recognized in the present part of the Convention.

2. Migrant workers and members of their families shall have the right at any time to enter and remain in their State of origin.

Article 9

The right to life of migrant workers and members of their families shall be protected by law.

Article 10

No migrant worker or member of his or her family shall be subjected to torture or to cruel, inhuman or degrading treatment or punishment.

Article 11

1. No migrant worker or member of his or her family shall be held in slavery or servitude.

2. No migrant worker or member of his or her family shall be required to perform forced or compulsory labour.

3. Paragraph 2 of the present article shall not be held to preclude, in States where imprisonment with hard labour may be imposed as a punishment for a crime, the performance of hard labour in pursuance of a sentence to such punishment by a competent court.

4. For the purpose of the present article the term “forced or compulsory labour” shall not include:

(a) Any work or service not referred to in paragraph 3 of the present article normally required of a person who is under detention in consequence of a lawful order of a court or of a person during conditional release from such detention;

(b) Any service exacted in cases of emergency or calamity threatening the life or well-being of the community;

(c) Any work or service that forms part of normal civil obligations so far as it is imposed also on citizens of the State concerned.

Article 12

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to freedom of thought, conscience and religion. This right shall include freedom to have or to adopt a religion or belief of their choice and freedom either individually or in community with others and in public or private to manifest their religion or belief in worship, observance, practice and teaching.

2. Migrant workers and members of their families shall not be subject to coercion that would impair their freedom to have or to adopt a religion or belief of their choice.

3. Freedom to manifest one’s religion or belief may be subject only to such limitations as are prescribed by law and are necessary to protect public safety, order, health or morals or the fundamental rights and freedoms of others.

4. States Parties to the present Convention undertake to have respect for the liberty of parents, at least one of whom is a migrant worker, and, when applicable, legal guardians to ensure the religious and moral education of their children in conformity with their own convictions.

Article 13

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to hold opinions without interference.

2. Migrant workers and members of their families shall have the right to freedom of expression; this right shall include freedom to seek, receive and impart information and ideas of all kinds, regardless of frontiers, either orally, in writing or in print, in the form of art or through any other media of their choice.

3. The exercise of the right provided for in paragraph 2 of the present article carries with it special duties and responsibilities. It may therefore be subject to certain restrictions, but these shall only be such as are provided by law and are necessary:

(a) For respect of the rights or reputation of others;

(b) For the protection of the national security of the States concerned or of public order (ordre public) or of public health or morals;

(d) For the purpose of preventing any advocacy of national, racial or religious hatred that constitutes incitement to discrimination, hostility or violence.

Article 14

No migrant worker or member of his or her family shall be subjected to arbitrary or unlawful interference with his or her privacy, family, , correspondence or other communications, or to unlawful attacks on his or her honour and reputation. Each migrant worker and member of his or her family shall have the right to the protection of the law against such interference or attacks.

Article 15

No migrant worker or member of his or her family shall be arbitrarily deprived of property, whether owned individually or in association with others. Where, under the legislation in force in the State of employment, the assets of a migrant worker or a member of his or her family are expropriated in whole or in part, the person concerned shall have the right to fair and adequate compensation.

Article 16

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to liberty and security of person.

2. Migrant workers and members of their families shall be entitled to effective protection by the State against violence, physical injury, threats and intimidation, whether by public officials or by private individuals, groups or institutions.

3. Any verification by law enforcement officials of the identity of migrant workers or members of their families shall be carried out in accordance with procedure established by law.

4. Migrant workers and members of their families shall not be subjected individually or collectively to arbitrary arrest or detention; they shall not be deprived of their liberty except on such grounds and in accordance with such procedures as are established by law.

5. Migrant workers and members of their families who are arrested shall be informed at the time of arrest as far as possible in a language they understand of the reasons for their arrest and they shall be promptly informed in a language they understand of any charges against them.

6. Migrant workers and members of their families who are arrested or detained on a criminal charge shall be brought promptly before a judge or other officer authorized by law to exercise judicial power and shall be entitled to trial within a reasonable time or to release. It shall not be the general rule that while awaiting trial they shall be detained in custody, but release may be subject to guarantees to appear for trial, at any other stage of the judicial proceedings and, should the occasion arise, for the execution of the judgement.

7. When a migrant worker or a member of his or her family is arrested or committed to prison or custody pending trial or is detained in any other manner:

(a) The consular or diplomatic authorities of his or her State of origin or of a State representing the interests of that State shall, if he or she so requests, be informed without delay of his or her arrest or detention and of the reasons therefor;

(b) The person concerned shall have the right to communicate with the said authorities. Any communication by the person concerned to the said authorities shall be forwarded without delay, and he or she shall also have the right to receive communications sent by the said authorities without delay;

(c) The person concerned shall be informed without delay of this right and of rights deriving from relevant treaties, if any, applicable between the States concerned, to correspond and to meet with representatives of the said authorities and to make arrangements with them for his or her legal representation.

8. Migrant workers and members of their families who are deprived of their liberty by arrest or detention shall be entitled to take proceedings before a court, in order that that court may decide without delay on the lawfulness of their detention and order their release if the detention is not lawful. When they attend such proceedings, they shall have the assistance, if necessary without cost to them, of an interpreter, if they cannot understand or speak the language used.

9. Migrant workers and members of their families who have been victims of unlawful arrest or detention shall have an enforceable right to compensation.

Article 17

1. Migrant workers and members of their families who are deprived of their liberty shall be treated with humanity and with respect for the inherent dignity of the human person and for their cultural identity.

2. Accused migrant workers and members of their families shall, save in exceptional circumstances, be separated from convicted persons and shall be subject to separate treatment appropriate to their status as unconvicted persons. Accused juvenile persons shall be separated from adults and brought as speedily as possible for adjudication.

3. Any migrant worker or member of his or her family who is detained in a State of transit or in a State of employment for violation of provisions relating to migration shall be held, in so far as practicable, separately from convicted persons or persons detained pending trial.

4. During any period of imprisonment in pursuance of a sentence imposed by a court of law, the essential aim of the treatment of a migrant worker or a member of his or her family shall be his or her reformation and social rehabilitation. Juvenile offenders shall be separated from adults and be accorded treatment appropriate to their age and legal status.

5. During detention or imprisonment, migrant workers and members of their families shall enjoy the same rights as nationals to visits by members of their families.

6. Whenever a migrant worker is deprived of his or her liberty, the competent authorities of the State concerned shall pay attention to the problems that may be posed for members of his or her family, in particular for spouses and minor children.

7. Migrant workers and members of their families who are subjected to any form of detention or imprisonment in accordance with the law in force in the State of employment or in the State of transit shall enjoy the same rights as nationals of those States who are in the same situation.

8. If a migrant worker or a member of his or her family is detained for the purpose of verifying any infraction of provisions related to migration, he or she shall not bear any costs arising therefrom.

Article 18

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to equality with nationals of the State concerned before the courts and tribunals. In the determination of any criminal charge against them or of their rights and obligations in a suit of law, they shall be entitled to a fair and public hearing by a competent, independent and impartial tribunal established by law.

2. Migrant workers and members of their families who are charged with a criminal offence shall have the right to be presumed innocent until proven guilty according to law.

3. In the determination of any criminal charge against them, migrant workers and members of their families shall be entitled to the following minimum guarantees:

(a) To be informed promptly and in detail in a language they understand of the nature and cause of the charge against them;

(b) To have adequate time and facilities for the preparation of their defence and to communicate with counsel of their own choosing;

(d) To be tried in their presence and to defend themselves in person or through legal assistance of their own choosing; to be informed, if they do not have legal assistance, of this right; and to have legal assistance assigned to them, in any case where the interests of justice so require and without payment by them in any such case if they do not have sufficient means to pay;

(e) To examine or have examined the witnesses against them and to obtain the attendance and examination of witnesses on their behalf under the same conditions as witnesses against them;

(f) To have the free assistance of an interpreter if they cannot understand or speak the language used in court;

(g) Not to be compelled to testify against themselves or to confess guilt.

4. In the case of juvenile persons, the procedure shall be such as will take account of their age and the desirability of promoting their rehabilitation.

5. Migrant workers and members of their families convicted of a crime shall have the right to their conviction and sentence being reviewed by a higher tribunal according to law.

6. When a migrant worker or a member of his or her family has, by a final decision, been convicted of a criminal offence and when subsequently his or her conviction has been reversed or he or she has been pardoned on the ground that a new or newly discovered fact shows conclusively that there has been a miscarriage of justice, the person who has suffered punishment as a result of such conviction shall be compensated according to law, unless it is proved that the non-disclosure of the unknown fact in time is wholly or partly attributable to that person.

7. No migrant worker or member of his or her family shall be liable to be tried or punished again for an offence for which he or she has already been finally convicted or acquitted in accordance with the law and penal procedure of the State concerned.

Article 19

1. No migrant worker or member of his or her family shall be held guilty of any criminal offence on account of any act or omission that did not constitute a criminal offence under national or international law at the time when the criminal offence was committed, nor shall a heavier penalty be imposed than the one that was applicable at the time when it was committed. If, subsequent to the commission of the offence, provision is made by law for the imposition of a lighter penalty, he or she shall benefit thereby.

2. Humanitarian considerations related to the status of a migrant worker, in particular with respect to his or her right of residence or work, should be taken into account in imposing a sentence for a criminal offence committed by a migrant worker or a member of his or her family.

Article 20

1. No migrant worker or member of his or her family shall be imprisoned merely on the ground of failure to fulfil a contractual obligation.

2. No migrant worker or member of his or her family shall be deprived of his or her authorization of residence or work permit or expelled merely on the ground of failure to fulfil an obligation arising out of a work contract unless fulfilment of that obligation constitutes a condition for such authorization or permit.

Article 21

It shall be unlawful for anyone, other than a public official duly authorized by law, to confiscate, destroy or attempt to destroy identity documents, documents authorizing entry to or stay, residence or establishment in the national territory or work permits. No authorized confiscation of such documents shall take place without delivery of a detailed receipt. In no case shall it be permitted to destroy the passport or equivalent document of a migrant worker or a member of his or her family.

Article 22

1. Migrant workers and members of their families shall not be subject to measures of collective expulsion. Each case of expulsion shall be examined and decided individually.

2. Migrant workers and members of their families may be expelled from the territory of a State Party only in pursuance of a decision taken by the competent authority in accordance with law.

3. The decision shall be communicated to them in a language they understand. Upon their request where not otherwise mandatory, the decision shall be communicated to them in writing and, save in exceptional circumstances on account of national security, the reasons for the decision likewise stated. The persons concerned shall be informed of these rights before or at the latest at the time the decision is rendered.

4. Except where a final decision is pronounced by a judicial authority, the person concerned shall have the right to submit the reason he or she should not be expelled and to have his or her case reviewed by the competent authority, unless compelling reasons of national security require otherwise. Pending such review, the person concerned shall have the right to seek a stay of the decision of expulsion.

5. If a decision of expulsion that has already been executed is subsequently annulled, the person concerned shall have the right to seek compensation according to law and the earlier decision shall not be used to prevent him or her from re-entering the State concerned.

6. In case of expulsion, the person concerned shall have a reasonable opportunity before or after departure to settle any claims for wages and other entitlements due to him or her and any pending liabilities.

7. Without prejudice to the execution of a decision of expulsion, a migrant worker or a member of his or her family who is subject to such a decision may seek entry into a State other than his or her State of origin.

8. In case of expulsion of a migrant worker or a member of his or her family the costs of expulsion shall not be borne by him or her. The person concerned may be required to pay his or her own travel costs.

9. Expulsion from the State of employment shall not in itself prejudice any rights of a migrant worker or a member of his or her family acquired in accordance with the law of that State, including the right to receive wages and other entitlements due to him or her.

Article 23

Migrant workers and members of their families shall have the right to have recourse to the protection and assistance of the consular or diplomatic authorities of their State of origin or of a State representing the interests of that State whenever the rights recognized in the present Convention are impaired. In particular, in case of expulsion, the person concerned shall be informed of this right without delay and the authorities of the expelling State shall facilitate the exercise of such right.

Article 24

Every migrant worker and every member of his or her family shall have the right to recognition everywhere as a person before the law.

Article 25

1. Migrant workers shall enjoy treatment not less favourable than that which applies to nationals of the State of employment in respect of remuneration and:

(a) Other conditions of work, that is to say, overtime, hours of work, weekly rest, holidays with pay, safety, health, termination of the employment relationship and any other conditions of work which, according to national law and practice, are covered by these terms;

(b) Other terms of employment, that is to say, minimum age of employment, restriction on work and any other matters which, according to national law and practice, are considered a term of employment.

2. It shall not be lawful to derogate in private contracts of employment from the principle of equality of treatment referred to in paragraph 1 of the present article.

3. States Parties shall take all appropriate measures to ensure that migrant workers are not deprived of any rights derived from this principle by reason of any irregularity in their stay or employment. In particular, employers shall not be relieved of any legal or contractual obligations, nor shall their obligations be limited in any manner by reason of such irregularity.

Article 26

1. States Parties recognize the right of migrant workers and members of their families:

(a) To take part in meetings and activities of trade unions and of any other associations established in accordance with law, with a view to protecting their economic, social, cultural and other interests, subject only to the rules of the organization concerned;

(b) To join freely any trade union and any such association as aforesaid, subject only to the rules of the organization concerned;

2. No restrictions may be placed on the exercise of these rights other than those that are prescribed by law and which are necessary in a democratic society in the interests of national security, public order (ordre public) or the protection of the rights and freedoms of others.

Article 27

1. With respect to social security, migrant workers and members of their families shall enjoy in the State of employment the same treatment granted to nationals in so far as they fulfil the requirements provided for by the applicable legislation of that State and the applicable bilateral and multilateral treaties. The competent authorities of the State of origin and the State of employment can at any time establish the necessary arrangements to determine the modalities of application of this norm.

2. Where the applicable legislation does not allow migrant workers and members of their families a benefit, the States concerned shall examine the possibility of reimbursing interested persons the amount of contributions made by them with respect to that benefit on the basis of the treatment granted to nationals who are in similar circumstances.

Article 28

Migrant workers and members of their families shall have the right to receive any medical care that is urgently required for the preservation of their life or the avoidance of irreparable harm to their health on the basis of equality of treatment with nationals of the State concerned. Such emergency medical care shall not be refused them by reason of any irregularity with regard to stay or employment.

Article 29

Each child of a migrant worker shall have the right to a name, to registration of birth and to a nationality.

Article 30

Each child of a migrant worker shall have the basic right of access to education on the basis of equality of treatment with nationals of the State concerned. Access to public pre-school educational institutions or schools shall not be refused or limited by reason of the irregular situation with respect to stay or employment of either parent or by reason of the irregularity of the child’s stay in the State of employment.

Article 31

1. States Parties shall ensure respect for the cultural identity of migrant workers and members of their families and shall not prevent them from maintaining their cultural links with their State of origin. 2. States Parties may take appropriate measures to assist and encourage efforts in this respect.

Article 32

Upon the termination of their stay in the State of employment, migrant workers and members of their families shall have the right to transfer their earnings and savings and, in accordance with the applicable legislation of the States concerned, their personal effects and belongings.

Article 33

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to be informed by the State of origin, the State of employment or the State of transit as the case may be concerning:

(a) Their rights arising out of the present Convention;

(b) The conditions of their admission, their rights and obligations under the law and practice of the State concerned and such other matters as will enable them to comply with administrative or other formalities in that State. 2. States Parties shall take all measures they deem appropriate to disseminate the said information or to ensure that it is provided by employers, trade unions or other appropriate bodies or institutions. As appropriate, they shall co-operate with other States concerned.

3. Such adequate information shall be provided upon request to migrant workers and members of their families, free of charge, and, as far as possible, in a language they are able to understand.

Article 34

Nothing in the present part of the Convention shall have the effect of relieving migrant workers and the members of their families from either the obligation to comply with the laws and regulations of any State of transit and the State of employment or the obligation to respect the cultural identity of the inhabitants of such States.

Article 35

Nothing in the present part of the Convention shall be interpreted as implying the regularization of the situation of migrant workers or members of their families who are non-documented or in an irregular situation or any right to such regularization of their situation, nor shall it prejudice the measures intended to ensure sound and equitable-conditions for international migration as provided in part VI of the present Convention.

PART IV: Other Rights of Migrant Workers and Members of their Families who are Documented or ina Regular Situation

Article 36

Migrant workers and members of their families who are documented or in a regular situation in the State of employment shall enjoy the rights set forth in the present part of the Convention in addition to those set forth in part III.

Article 37

Before their departure, or at the latest at the time of their admission to the State of employment, migrant workers and members of their families shall have the right to be fully informed by the State of origin or the State of employment, as appropriate, of all conditions applicable to their admission and particularly those concerning their stay and the remunerated activities in which they may engage as well as of the requirements they must satisfy in the State of employment and the authority to which they must address themselves for any modification of those conditions.

Article 38

1. States of employment shall make every effort to authorize migrant workers and members of the families to be temporarily absent without effect upon their authorization to stay or to work, as the case may be. In doing so, States of employment shall take into account the special needs and obligations of migrant workers and members of their families, in particular in their States of origin.

2. Migrant workers and members of their families shall have the right to be fully informed of the terms on which such temporary absences are authorized.

Article 39

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to liberty of movement in the territory of the State of employment and freedom to choose their residence there.

2. The rights mentioned in paragraph 1 of the present article shall not be subject to any restrictions except those that are provided by law, are necessary to protect national security, public order (ordre public), public health or morals, or the rights and freedoms of others and are consistent with the other rights recognized in the present Convention.

Article 40

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to form associations and trade unions in the State of employment for the promotion and protection of their economic, social, cultural and other interests.

2. No restrictions may be placed on the exercise of this right other than those that are prescribed by law and are necessary in a democratic society in the interests of national security, public order (ordre public) or the protection of the rights and freedoms of others.

Article 41

1. Migrant workers and members of their families shall have the right to participate in public affairs of their State of origin and to vote and to be elected at elections of that State, in accordance with its legislation.

2. The States concerned shall, as appropriate and in accordance with their legislation, facilitate the exercise of these rights.

Article 42

1. States Parties shall consider the establishment of procedures or institutions through which account may be taken, both in States of origin and in States of employment, of special needs, aspirations and obligations of migrant workers and members of their families and shall envisage, as appropriate, the possibility for migrant workers and members of their families to have their freely chosen representatives in those institutions.

2. States of employment shall facilitate, in accordance with their national legislation, the consultation or participation of migrant workers and members of their families in decisions concerning the life and administration of local communities.

3. Migrant workers may enjoy political rights in the State of employment if that State, in the exercise of its sovereignty, grants them such rights.

Article 43

1. Migrant workers shall enjoy equality of treatment with nationals of the State of employment in relation to:

(a) Access to educational institutions and services subject to the admission requirements and other regulations of the institutions and services concerned;

(b) Access to vocational guidance and placement services;

(d) Access to housing, including social housing schemes, and protection against exploitation in respect of rents;

(e) Access to social and health services, provided that the requirements for participation in the respective schemes are met;

(f) Access to co-operatives and self-managed enterprises, which shall not imply a change of their migration status and shall be subject to the rules and regulations of the bodies concerned;

(g) Access to and participation in cultural life.

2. States Parties shall promote conditions to ensure effective equality of treatment to enable migrant workers to enjoy the rights mentioned in paragraph 1 of the present article whenever the terms of their stay, as authorized by the State of employment, meet the appropriate requirements.

3. States of employment shall not prevent an employer of migrant workers from establishing housing or social or cultural facilities for them. Subject to article 70 of the present Convention, a State of employment may make the establishment of such facilities subject to the requirements generally applied in that State concerning their installation.

Article 44

1. States Parties, recognizing that the family is the natural and fundamental group unit of society and is entitled to protection by society and the State, shall take appropriate measures to ensure the protection of the unity of the families of migrant workers.

2. States Parties shall take measures that they deem appropriate and that fall within their competence to facilitate the reunification of migrant workers with their spouses or persons who have with the migrant worker a relationship that, according to applicable law, produces effects equivalent to marriage, as well as with their minor dependent unmarried children.

3. States of employment, on humanitarian grounds, shall favourably consider granting equal treatment, as set forth in paragraph 2 of the present article, to other family members of migrant workers.

Article 45

1. Members of the families of migrant workers shall, in the State of employment, enjoy equality of treatment with nationals of that State in relation to:

(a) Access to educational institutions and services, subject to the admission requirements and other regulations of the institutions and services concerned;

(b) Access to vocational guidance and training institutions and services, provided that requirements for participation are met;

(c) Access to social and health services, provided that requirements for participation in the respective schemes are met;

(d) Access to and participation in cultural life.

2. States of employment shall pursue a policy, where appropriate in collaboration with the States of origin, aimed at facilitating the integration of children of migrant workers in the local school system, particularly in respect of teaching them the local language.

3. States of employment shall endeavour to facilitate for the children of migrant workers the teaching of their mother tongue and culture and, in this regard, States of origin shall collaborate whenever appropriate.

4. States of employment may provide special schemes of education in the mother tongue of children of migrant workers, if necessary in collaboration with the States of origin.

Article 46

Migrant workers and members of their families shall, subject to the applicable legislation of the States concerned, as well as relevant international agreements and the obligations of the States concerned arising out of their participation in customs unions, enjoy exemption from import and export duties and taxes in respect of their personal and household effects as well as the equipment necessary to engage in the remunerated activity for which they were admitted to the State of employment:

(a) Upon departure from the State of origin or State of habitual residence;

(b) Upon initial admission to the State of employment;

(d) Upon final return to the State of origin or State of habitual residence.

Article 47

1. Migrant workers shall have the right to transfer their earnings and savings, in particular those funds necessary for the support of their families, from the State of employment to their State of origin or any other State. Such transfers shall be made in conformity with procedures established by applicable legislation of the State concerned and in conformity with applicable international agreements.

2. States concerned shall take appropriate measures to facilitate such transfers.

Article 48

1. Without prejudice to applicable double taxation agreements, migrant workers and members of their families shall, in the matter of earnings in the State of employment:

(a) Not be liable to taxes, duties or charges of any description higher or more onerous than those imposed on nationals in similar circumstances;

(b) Be entitled to deductions or exemptions from taxes of any description and to any tax allowances applicable to nationals in similar circumstances, including tax allowances for dependent members of their families. 2. States Parties shall endeavour to adopt appropriate measures to avoid double taxation of the earnings and savings of migrant workers and members of their families.

Article 49

1. Where separate authorizations to reside and to engage in employment are required by national legislation, the States of employment shall issue to migrant workers authorization of residence for at least the same period of time as their authorization to engage in remunerated activity.

2. Migrant workers who in the State of employment are allowed freely to choose their remunerated activity shall neither be regarded as in an irregular situation nor shall they lose their authorization of residence by the mere fact of the termination of their remunerated activity prior to the expiration of their work permits or similar authorizations.

3. In order to allow migrant workers referred to in paragraph 2 of the present article sufficient time to find alternative remunerated activities, the authorization of residence shall not be withdrawn at least for a period corresponding to that during which they may be entitled to unemployment benefits.

Article 50

1. In the case of death of a migrant worker or dissolution of marriage, the State of employment shall favourably consider granting family members of that migrant worker residing in that State on the basis of family reunion an authorization to stay; the State of employment shall take into account the length of time they have already resided in that State.

2. Members of the family to whom such authorization is not granted shall be allowed before departure a reasonable period of time in order to enable them to settle their affairs in the State of employment.

3. The provisions of paragraphs I and 2 of the present article may not be interpreted as adversely affecting any right to stay and work otherwise granted to such family members by the legislation of the State of employment or by bilateral and multilateral treaties applicable to that State.

Article 51

Migrant workers who in the State of employment are not permitted freely to choose their remunerated activity shall neither be regarded as in an irregular situation nor shall they lose their authorization of residence by the mere fact of the termination of their remunerated activity prior to the expiration of their work permit, except where the authorization of residence is expressly dependent upon the specific remunerated activity for which they were admitted. Such migrant workers shall have the right to seek alternative employment, participation in public work schemes and retraining during the remaining period of their authorization to work, subject to such conditions and limitations as are specified in the authorization to work.

Article 52

1. Migrant workers in the State of employment shall have the right freely to choose their remunerated activity, subject to the following restrictions or conditions.

2. For any migrant worker a State of employment may:

(a) Restrict access to limited categories of employment, functions, services or activities where this is necessary in the interests of this State and provided for by national legislation;

(b) Restrict free choice of remunerated activity in accordance with its legislation concerning recognition of occupational qualifications acquired outside its territory. However, States Parties concerned shall endeavour to provide for recognition of such qualifications.

3. For migrant workers whose permission to work is limited in time, a State of employment may also:

(a) Make the right freely to choose their remunerated activities subject to the condition that the migrant worker has resided lawfully in its territory for the purpose of remunerated activity for a period of time prescribed in its national legislation that should not exceed two years;

(b) Limit access by a migrant worker to remunerated activities in pursuance of a policy of granting priority to its nationals or to persons who are assimilated to them for these purposes by virtue of legislation or bilateral or multilateral agreements. Any such limitation shall cease to apply to a migrant worker who has resided lawfully in its territory for the purpose of remunerated activity for a period of time prescribed in its national legislation that should not exceed five years.

4. States of employment shall prescribe the conditions under which a migrant worker who has been admitted to take up employment may be authorized to engage in work on his or her own account. Account shall be taken of the period during which the worker has already been lawfully in the State of employment.

Article 53

1. Members of a migrant worker’s family who have themselves an authorization of residence or admission that is without limit of time or is automatically renewable shall be permitted freely to choose their remunerated activity under the same conditions as are applicable to the said migrant worker in accordance with article 52 of the present Convention.

2. With respect to members of a migrant worker’s family who are not permitted freely to choose their remunerated activity, States Parties shall consider favourably granting them priority in obtaining permission to engage in a remunerated activity over other workers who seek admission to the State of employment, subject to applicable bilateral and multilateral agreements.

Article 54

1. Without prejudice to the terms of their authorization of residence or their permission to work and the rights provided for in articles 25 and 27 of the present Convention, migrant workers shall enjoy equality of treatment with nationals of the State of employment in respect of:

(a) Protection against dismissal;

(b) Unemployment benefits;

(d) Access to alternative employment in the event of loss of work or termination of other remunerated activity, subject to article 52 of the present Convention.

2. If a migrant worker claims that the terms of his or her work contract have been violated by his or her employer, he or she shall have the right to address his or her case to the competent authorities of the State of employment, on terms provided for in article 18, paragraph 1, of the present Convention.

Article 55

Migrant workers who have been granted permission to engage in a remunerated activity, subject to the conditions attached to such permission, shall be entitled to equality of treatment with nationals of the State of employment in the exercise of that remunerated activity.

Article 56

1. Migrant workers and members of their families referred to in the present part of the Convention may not be expelled from a State of employment, except for reasons defined in the national legislation of that State, and subject to the safeguards established in part III.

2. Expulsion shall not be resorted to for the purpose of depriving a migrant worker or a member of his or her family of the rights arising out of the authorization of residence and the work permit.

3. In considering whether to expel a migrant worker or a member of his or her family, account should be taken of humanitarian considerations and of the length of time that the person concerned has already resided in the State of employment.

PART V: Provisions Applicable to Particular Categories of Migrant Workers and Members of their Families

Article 57

The particular categories of migrant workers and members of their families specified in the present part of the Convention who are documented or in a regular situation shall enjoy the rights set forth in part m and, except as modified below, the rights set forth in part IV.

Article 58

1. Frontier workers, as defined in article 2, paragraph 2 (a), of the present Convention, shall be entitled to the rights provided for in part IV that can be applied to them by reason of their presence and work in the territory of the State of employment, taking into account that they do not have their habitual residence in that State.

2. States of employment shall consider favourably granting frontier workers the right freely to choose their remunerated activity after a specified period of time. The granting of that right shall not affect their status as frontier workers.

Article 59

1. Seasonal workers, as defined in article 2, paragraph 2 (b), of the present Convention, shall be entitled to the rights provided for in part IV that can be applied to them by reason of their presence and work in the territory of the State of employment and that are compatible with their status in that State as seasonal workers, taking into account the fact that they are present in that State for only part of the year.

2. The State of employment shall, subject to paragraph 1 of the present article, consider granting seasonal workers who have been employed in its territory for a significant period of time the possibility of taking up other remunerated activities and giving them priority over other workers who seek admission to that State, subject to applicable bilateral and multilateral agreements.

Article 60

Itinerant workers, as defined in article 2, paragraph 2 (A), of the present Convention, shall be entitled to the rights provided for in part IV that can be granted to them by reason of their presence and work in the territory of the State of employment and that are compatible with their status as itinerant workers in that State.

Article 61

1. Project-tied workers, as defined in article 2, paragraph 2 (of the present Convention, and members of their families shall be entitled to the rights provided for in part IV except the provisions of article 43, paragraphs I (b) and (c), article 43, paragraph I (d), as it pertains to social housing schemes, article 45, paragraph I (b), and articles 52 to 55.

2. If a project-tied worker claims that the terms of his or her work contract have been violated by his or her employer, he or she shall have the right to address his or her case to the competent authorities of the State which has jurisdiction over that employer, on terms provided for in article 18, paragraph 1, of the present Convention.

3. Subject to bilateral or multilateral agreements in force for them, the States Parties concerned shall endeavour to enable project-tied workers to remain adequately protected by the social security systems of their States of origin or habitual residence during their engagement in the project. States Parties concerned shall take appropriate measures with the aim of avoiding any denial of rights or duplication of payments in this respect.

4. Without prejudice to the provisions of article 47 of the present Convention and to relevant bilateral or multilateral agreements, States Parties concerned shall permit payment of the earnings of project-tied workers in their State of origin or habitual residence.

Article 62

1. Specified-employment workers as defined in article 2, paragraph 2 (g), of the present Convention, shall be entitled to the rights provided for in part IV, except the provisions of article 43, paragraphs I (b) and (c), article 43, paragraph I (d), as it pertains to social housing schemes, article 52, and article 54, paragraph 1 (d).

2. Members of the families of specified-employment workers shall be entitled to the rights relating to family members of migrant workers provided for in part IV of the present Convention, except the provisions of article 53.

Article 63

1. Self-employed workers, as defined in article 2, paragraph 2 (h), of the pre sent Convention , shall be entitled to the rights provided for in part IV with the exception of those rights which are exclusively applicable to workers having a contract of employment.

2. Without prejudice to articles 52 and 79 of the present Convention, the termination of the economic activity of the self-employed workers shall not in itself imply the withdrawal of the authorization for them or for the members of their families to stay or to engage in a remunerated activity in the State of employment except where the authorization of residence is expressly dependent upon the specific remunerated activity for which they were admitted.

PART VI: Promotion of sound, equitable, humane and lawful conditions in connection with international migration of workers and members of their families

Article 64

1. Without prejudice to article 79 of the present Convention, the States Parties concerned shall as appropriate consult and co-operate with a view to promoting sound, equitable and humane conditions in connection with international migration of workers and members of their families.

2. In this respect, due regard shall be paid not only to labour needs and resources, but also to the social, economic, cultural and other needs of migrant workers and members of their families involved, as well as to the consequences of such migration for the communities concerned.

Article 65

1. States Parties shall maintain appropriate services to deal with questions concerning international migration of workers and members of their families. Their functions shall include, inter alia :

(a) The formulation and implementation of policies regarding such migration;

(b) An exchange of information. consultation and co-operation with the competent authorities of other States Parties involved in such migration;

(c) The provision of appropriate information, particularly to employers, workers and their organizations on policies, laws and regulations relating to migration and employment, on agreements concluded with other States concerning migration and on other relevant matters;

(d) The provision of information and appropriate assistance to migrant workers and members of their families regarding requisite authorizations and formalities and arrangements for departure, travel, arrival, stay, remunerated activities, exit and return, as well as on conditions of work and life in the State of employment and on customs, currency, tax and other relevant laws and regulations.

2. States Parties shall facilitate as appropriate the provision of adequate consular and other services that are necessary to meet the social, cultural and other needs of migrant workers and members of their families.

Article 66

1. Subject to paragraph 2 of the present article, the right to undertake operations with a view to the recruitment of workers for employment in another State shall be restricted to:

( a ) Public services or bodies of the State in which such operations take place;

( b ) Public services or bodies of the State of employment on the basis of agreement between the States concerned;

( c ) A body established by virtue of a bilateral or multilateral agreement.

2. Subject to any authorization, approval and supervision by the public authorities of the States Parties concerned as may be established pursuant to the legislation and practice of those States, agencies, prospective employers or persons acting on their behalf may also be permitted to undertake the said operations.

Article 67

1. States Parties concerned shall co-operate as appropriate in the adoption of measures regarding the orderly return of migrant workers and members of their families to the State of origin when they decide to return or their authorization of residence or employment expires or when they are in the State of employment in an irregular situation.

2. Concerning migrant workers and members of their families in a regular situation, States Parties concerned shall co-operate as appropriate, on terms agreed upon by those States, with a view to promoting adequate economic conditions for their resettlement and to facilitating their durable social and cultural reintegration in the State of origin.

Article 68

1. States Parties, including States of transit, shall collaborate with a view to preventing and eliminating illegal or clandestine movements and employment of migrant workers in an irregular situation. The measures to be taken to this end within the jurisdiction of each State concerned shall include:

(a) Appropriate measures against the dissemination of misleading information relating to emigration and immigration;

(b) Measures to detect and eradicate illegal or clandestine movements of migrant workers and members of their families and to impose effective sanctions on persons, groups or entities which organize, operate or assist in organizing or operating such movements;

(c) Measures to impose effective sanctions on persons, groups or entities which use violence, threats or intimidation against migrant workers or members of their families in an irregular situation.

2. States of employment shall take all adequate and effective measures to eliminate employment in their territory of migrant workers in an irregular situation, including, whenever appropriate, sanctions on employers of such workers. The rights of migrant workers vis-à-vis their employer arising from employment shall not be impaired by these measures.

Article 69

1. States Parties shall, when there are migrant workers and members of their families within their territory in an irregular situation, take appropriate measures to ensure that such a situation does not persist.

2. Whenever States Parties concerned consider the possibility of regularizing the situation of such persons in accordance with applicable national legislation and bilateral or multilateral agreements, appropriate account shall be taken of the circumstances of their entry, the duration of their stay in the States of employment and other relevant considerations, in particular those relating to their family situation.

Article 70

States Parties shall take measures not less favourable than those applied to nationals to ensure that working and living conditions of migrant workers and members of their families in a regular situation are in keeping with the standards of fitness, safety, health and principles of human dignity.

Article 71

1. States Parties shall facilitate, whenever necessary, the repatriation to the State of origin of the bodies of deceased migrant workers or members of their families.

2. As regards compensation matters relating to the death of a migrant worker or a member of his or her family, States Parties shall, as appropriate, provide assistance to the persons concerned with a view to the prompt settlement of such matters. Settlement of these matters shall be carried out on the basis of applicable national law in accordance with the provisions of the present Convention and any relevant bilateral or multilateral agreements.

PART VII: Application of the Convention

Article 72

(a) For the purpose of reviewing the application of the present Convention, there shall be established a Committee on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families (hereinafter referred to as “the Committee”);

(b) The Committee shall consist, at the time of entry into force of the present Convention, of ten and, after the entry into force of the Convention for the forty-first State Party, of fourteen experts of high moral standing, impartiality and recognized competence in the field covered by the Convention.

(a) Members of the Committee shall be elected by secret ballot by the States Parties from a list of persons nominated by the States Parties, due consideration being given to equitable geographical distribution, including both States of origin and States of employment, and to the representation of the principal legal systems. Each State Party may nominate one person from among its own nationals;

(b) Members shall be elected and shall serve in their personal capacity.

3. The initial election shall be held no later than six months after the date of the entry into force of the present Convention and subsequent elections every second year. At least four months before the date of each election, the Secretary-General of the United Nations shall address a letter to all States Parties inviting them to submit their nominations within two months. The Secretary-General shall prepare a list in alphabetical order of all persons thus nominated, indicating the States Parties that have nominated them, and shall submit it to the States Parties not later than one month before the date of the corresponding election, together with the curricula vitae of the persons thus nominated.

4. Elections of members of the Committee shall be held at a meeting of States Parties convened by the Secretary-General at United Nations Headquarters. At that meeting, for which two thirds of the States Parties shall constitute a quorum, the persons elected to the Committee shall be those nominees who obtain the largest number of votes and an absolute majority of the votes of the States Parties present and voting.

(a) The members of the Committee shall serve for a term of four years. However, the terms of five of the members elected in the first election shall expire at the end of two years; immediately after the first election, the names of these five members shall be chosen by lot by the Chairman of the meeting of States Parties;

(b) The election of the four additional members of the Committee shall be held in accordance with the provisions of paragraphs 2, 3 and 4 of the present article, following the entry into force of the Convention for the forty-first State Party. The term of two of the additional members elected on this occasion shall expire at the end of two years; the names of these members shall be chosen by lot by the Chairman of the meeting of States Parties;

6. If a member of the Committee dies or resigns or declares that for any other cause he or she can no longer perform the duties of the Committee, the State Party that nominated the expert shall appoint another expert from among its own nationals for the remaining part of the term. The new appointment is subject to the approval of the Committee.

7. The Secretary-General of the United Nations shall provide the necessary staff and facilities for the effective performance of the functions of the Committee.

8. The members of the Committee shall receive emoluments from United Nations resources on such terms and conditions as the General Assembly may decide.

9. The members of the Committee shall be entitled to the facilities, privileges and immunities of experts on mission for the United Nations as laid down in the relevant sections of the Convention on the Privileges and Immunities of the United Nations.

Article 73

1. States Parties undertake to submit to the Secretary-General of the United Nations for consideration by the Committee a report on the legislative, judicial, administrative and other measures they have taken to give effect to the provisions of the present Convention:

(a) Within one year after the entry into force of the Convention for the State Party concerned;

(b) Thereafter every five years and whenever the Committee so requests.

2. Reports prepared under the present article shall also indicate factors and difficulties, if any, affecting the implementation of the Convention and shall include information on the characteristics of migration flows in which the State Party concerned is involved.

3. The Committee shall decide any further guidelines applicable to the content of the reports.

4. States Parties shall make their reports widely available to the public in their own countries.

Article 74

1. The Committee shall examine the reports submitted by each State Party and shall transmit such comments as it may consider appropriate to the State Party concerned. This State Party may submit to the Committee observations on any comment made by the Committee in accordance with the present article. The Committee may request supplementary information from States Parties when considering these reports.

2. The Secretary-General of the United Nations shall, in due time before the opening of each regular session of the Committee, transmit to the Director-General of the International Labour Office copies of the reports submitted by States Parties concerned and information relevant to the consideration of these reports, in order to enable the Office to assist the Committee with the expertise the Office may provide regarding those matters dealt with by the present Convention that fall within the sphere of competence of the International Labour Organisation. The Committee shall consider in its deliberations such comments and materials as the Office may provide.

3. The Secretary-General of the United Nations may also, after consultation with the Committee, transmit to other specialized agencies as well as to intergovernmental organizations, copies of such parts of these reports as may fall within their competence.

4. The Committee may invite the specialized agencies and organs of the United Nations, as well as intergovernmental organizations and other concerned bodies to submit, for consideration by the Committee, written information on such matters dealt with in the present Convention as fall within the scope of their activities.

5. The International Labour Office shall be invited by the Committee to appoint representatives to participate, in a consultative capacity, in the meetings of the Committee.

6. The Committee may invite representatives of other specialized agencies and organs of the United Nations, as well as of intergovernmental organizations, to be present and to be heard in its meetings whenever matters falling within their field of competence are considered.

7. The Committee shall present an annual report to the General Assembly of the United Nations on the implementation of the present Convention, containing its own considerations and recommendations, based, in particular, on the examination of the reports and any observations presented by States Parties.

8. The Secretary-General of the United Nations shall transmit the annual reports of the Committee to the States Parties to the present Convention, the Economic and Social Council, the Commission on Human Rights of the United Nations, the Director-General of the International Labour Office and other relevant organizations.

Article 75

1. The Committee shall adopt its own rules of procedure.

2. The Committee shall elect its officers for a term of two years.

3. The Committee shall normally meet annually.

4. The meetings of the Committee shall normally be held at United Nations Headquarters.

Article 76

1. A State Party to the present Convention may at any time declare under this article that it recognizes the competence of the Committee to receive and consider communications to the effect that a State Party claims that another State Party is not fulfilling its obligations under the present Convention. Communications under this article may be received and considered only if submitted by a State Party that has made a declaration recognizing in regard to itself the competence of the Committee. No communication shall be received by the Committee if it concerns a State Party which has not made such a declaration. Communications received under this article shall be dealt with in accordance with the following procedure:

(a) If a State Party to the present Convention considers that another State Party is not fulfilling its obligations under the present Convention, it may, by written communication, bring the matter to the attention of that State Party. The State Party may also inform the Committee of the matter. Within three months after the receipt of the communication the receiving State shall afford the State that sent the communication an explanation, or any other statement in writing clarifying the matter which should include, to the extent possible and pertinent, reference to domestic procedures and remedies taken, pending or available in the matter;

(b) If the matter is not adjusted to the satisfaction of both States Parties concerned within six months after the receipt by the receiving State of the initial communication, either State shall have the right to refer the matter to the Committee, by notice given to the Committee and to the other State;

(c) The Committee shall deal with a matter referred to it only after it has ascertained that all available domestic remedies have been invoked and exhausted in the matter, in conformity with the generally recognized principles of international law. This shall not be the rule where, in the view of the Committee, the application of the remedies is unreasonably prolonged;

(d) Subject to the provisions of subparagraph ( c ) of the present paragraph, the Committee shall make available its good offices to the States Parties concerned with a view to a friendly solution of the matter on the basis of the respect for the obligations set forth in the present Convention;

(e) The Committee shall hold closed meetings when examining communications under the present article;

(f) In any matter referred to it in accordance with subparagraph ( b ) of the present paragraph, the Committee may call upon the States Parties concerned, referred to in subparagraph ( b ), to supply any relevant information;

(g) The States Parties concerned, referred to in subparagraph ( b ) of the present paragraph, shall have the right to be represented when the matter is being considered by the Committee and to make submissions orally and/or in writing;

(h) The Committee shall, within twelve months after the date of receipt of notice under subparagraph (b) of the present paragraph, submit a report, as follows:

(i) If a solution within the terms of subparagraph (d) of the present paragraph is reached, the Committee shall confine its report to a brief statement of the facts and of the solution reached;

(ii) If a solution within the terms of subparagraph (d) is not reached, the Committee shall, in its report, set forth the relevant facts concerning the issue between the States Parties concerned. The written submissions and record of the oral submissions made by the States Parties concerned shall be attached to the report. The Committee may also communicate only to the States Parties concerned any views that it may consider relevant to the issue between them.

In every matter, the report shall be communicated to the States Parties concerned.

2. The provisions of the present article shall come into force when ten States Parties to the present Convention have made a declaration under paragraph 1 of the present article. Such declarations shall be deposited by the States Parties with the Secretary-General of the United Nations, who shall transmit copies thereof to the other States Parties. A declaration may be withdrawn at any time by notification to the Secretary-General. Such a withdrawal shall not prejudice the consideration of any matter that is the subject of a communication already transmitted under the present article; no further communication by any State Party shall be received under the present article after the notification of withdrawal of the declaration has been received by the Secretary-General, unless the State Party concerned has made a new declaration.

Article 77

1. A State Party to the present Convention may at any time declare under the present article that it recognizes the competence of the Committee to receive and consider communications from or on behalf of individuals subject to its jurisdiction who claim that their individual rights as established by the present Convention have been violated by that State Party. No communication shall be received by the Committee if it concerns a State Party that has not made such a declaration.

2. The Committee shall consider inadmissible any communication under the present article which is anonymous or which it considers to be an abuse of the right of submission of such communications or to be incompatible with the provisions of the present Convention.

3. The Committee shall not consider any communication from an individual under the present article unless it has ascertained that:

(a) The same matter has not been, and is not being, examined under another procedure of international investigation or settlement;

(b) The individual has exhausted all available domestic remedies; this shall not be the rule where, in the view of the Committee, the application of the remedies is unreasonably prolonged or is unlikely to bring effective relief to that individual.

4. Subject to the provisions of paragraph 2 of the present article, the Committee shall bring any communications submitted to it under this article to the attention of the State Party to the present Convention that has made a declaration under paragraph 1 and is alleged to be violating any provisions of the Convention. Within six months, the receiving State shall submit to the Committee written explanations or statements clarifying the matter and the remedy, if any, that may have been taken by that State.

5. The Committee shall consider communications received under the present article in the light of all information made available to it by or on behalf of the individual and by the State Party concerned.

6. The Committee shall hold closed meetings when examining communications under the present article.

7. The Committee shall forward its views to the State Party concerned and to the individual.

8. The provisions of the present article shall come into force when ten States Parties to the present Convention have made declarations under paragraph 1 of the present article. Such declarations shall be deposited by the States Parties with the Secretary-General of the United Nations, who shall transmit copies thereof to the other States Parties. A declaration may be withdrawn at any time by notification to the Secretary-General. Such a withdrawal shall not prejudice the consideration of any matter that is the subject of a communication already transmitted under the present article; no further communication by or on behalf of an individual shall be received under the present article after the notification of withdrawal of the declaration has been received by the Secretary-General, unless the State Party has made a new declaration.

Article 78

The provisions of article 76 of the present Convention shall be applied without prejudice to any procedures for settling disputes or complaints in the field covered by the present Convention laid down in the constituent instruments of, or in conventions adopted by, the United Nations and the specialized agencies and shall not prevent the States Parties from having recourse to any procedures for settling a dispute in accordance with international agreements in force between them.

PART VIII: General provisions

Article 79

Nothing in the present Convention shall affect the right of each State Party to establish the criteria governing admission of migrant workers and members of their families. Concerning other matters related to their legal situation and treatment as migrant workers and members of their families, States Parties shall be subject to the limitations set forth in the present Convention.

Article 80

Nothing in the present Convention shall be interpreted as impairing the provisions of the Charter of the United Nations and of the constitutions of the specialized agencies which define the respective responsibilities of the various organs of the United Nations and of the specialized agencies in regard to the matters dealt with in the present Convention.

Article 81

1. Nothing in the present Convention shall affect more favourable rights or freedoms granted to migrant workers and members of their families by virtue of:

(a) The law or practice of a State Party; or

(b) Any bilateral or multilateral treaty in force for the State Party concerned.

2. Nothing in the present Convention may be interpreted as implying for any State, group or person any right to engage in any activity or perform any act that would impair any of the rights and freedoms as set forth in the present Convention.

Article 82

The rights of migrant workers and members of their families provided for in the present Convention may not be renounced. It shall not be permissible to exert any form of pressure upon migrant workers and members of their families with a view to their relinquishing or foregoing any of the said rights. It shall not be possible to derogate by contract from rights recognized in the present Convention. States Parties shall take appropriate measures to ensure that these principles are respected.

Article 83

Each State Party to the present Convention undertakes:

(a) To ensure that any person whose rights or freedoms as herein recognized are violated shall have an effective remedy, notwithstanding that the violation has been committed by persons acting in an official capacity;

(b) To ensure that any persons seeking such a remedy shall have his or her claim reviewed and decided by competent judicial, administrative or legislative authorities, or by any other competent authority provided for by the legal system of the State, and to develop the possibilities of judicial remedy;

Article 84

Each State Party undertakes to adopt the legislative and other measures that are necessary to implement the provisions of the present Convention.

PART IX: Final provisions

Article 85

The Secretary-General of the United Nations is designated as the depositary of the present Convention.

Article 86

1. The present Convention shall be open for signature by all States. It is subject to ratification.

2. The present Convention shall be open to accession by any State.

3. Instruments of ratification or accession shall be deposited with the Secretary-General of the United Nations.

Article 87

1. The present Convention shall enter into force on the first day of the month following a period of three months after the date of the deposit of the twentieth instrument of ratification or accession.

2. For each State ratifying or acceding to the present Convention after its entry into force, the Convention shall enter into force on the first day of the month following a period of three months after the date of the deposit of its own instrument of ratification or accession.

Article 88

A State ratifying or acceding to the present Convention may not exclude the application of any Part of it, or, without prejudice to article 3, exclude any particular category of migrant workers from its application.

Article 89

1. Any State Party may denounce the present Convention, not earlier than five years after the Convention has entered into force for the State concerned, by means of a notification in writing addressed to the Secretary-General of the United Nations.

2. Such denunciation shall become effective on the first day of the month following the expiration of a period of twelve months after the date of the receipt of the notification by the Secretary-General of the United Nations.

3. Such a denunciation shall not have the effect of releasing the State Party from its obligations under the present Convention in regard to any act or omission which occurs prior to the date at which the denunciation becomes effective, nor shall denunciation prejudice in any way the continued consideration of any matter which is already under consideration by the Committee prior to the date at which the denunciation becomes effective.

4. Following the date at which the denunciation of a State Party becomes effective, the Committee shall not commence consideration of any new matter regarding that State.

Article 90

1. After five years from the entry into force of the Convention a request for the revision of the Convention may be made at any time by any State Party by means of a notification in writing addressed to the Secretary-General of the United Nations. The Secretary-General shall thereupon communicate any proposed amendments to the States Parties with a request that they notify him whether they favour a conference of States Parties for the purpose of considering and voting upon the proposals. In the event that within four months from the date of such communication at least one third of the States Parties favours such a conference, the Secretary-General shall convene the conference under the auspices of the United Nations. Any amendment adopted by a majority of the States Parties present and voting shall be submitted to the General Assembly for approval.

2. Amendments shall come into force when they have been approved by the General Assembly of the United Nations and accepted by a two-thirds majority of the States Parties in accordance with their respective constitutional processes.

3. When amendments come into force, they shall be binding on those States Parties that have accepted them, other States Parties still being bound by the provisions of the present Convention and any earlier amendment that they have accepted.

Article 91

1. The Secretary-General of the United Nations shall receive and circulate to all States the text of reservations made by States at the time of signature, ratification or accession.

2. A reservation incompatible with the object and purpose of the present Convention shall not be permitted.

3. Reservations may be withdrawn at any time by notification to this effect addressed to the Secretary-General of the United Nations, who shall then inform all States thereof. Such notification shall take effect on the date on which it is received.

Article 92

1. Any dispute between two or more States Parties concerning the interpretation or application of the present Convention that is not settled by negotiation shall, at the request of one of them, be submitted to arbitration. If within six months from the date of the request for arbitration the Parties are unable to agree on the organization of the arbitration, any one of those Parties may refer the dispute to the International Court of Justice by request in conformity with the Statute of the Court.

2. Each State Party may at the time of signature or ratification of the present Convention or accession thereto declare that it does not consider itself bound by paragraph 1 of the present article. The other States Parties shall not be bound by that paragraph with respect to any State Party that has made such a declaration.

3. Any State Party that has made a declaration in accordance with paragraph 2 of the present article may at any time withdraw that declaration by notification to the Secretary-General of the United Nations.

Article 93

1. The present Convention, of which the Arabic, Chinese, English, French, Russian and Spanish texts are equally authentic, shall be deposited with the Secretary-General of the United Nations.

2. The Secretary-General of the United Nations shall transmit certified copies of the present Convention to all States.

In witness whereof the undersigned plenipotentiaries, being duly authorized thereto by their respective Governments, have signed the present Convention.[:tj]Конвентсияи байналхалқӣ дар бораи ҳимояи ҳуқуқи ҳамаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо

(Бо резолютсияи Ассамблеяи Генералии Созмони Милали Муттаҳид 45/158 аз 18 декабри соли 1990 қабул шудааст)

МУҚАДДИМА

Давлатҳои иштироккунандаи ин Конвентсия бо назардошти принсипҳое, ки дар ҳуҷҷатҳои асосии Созмони Милали Муттаҳид оид ба ҳуқуқи инсон, аз ҷумла дар Эъломияи умумии ҳуқуқи башар, Паймони байналхалқӣ доир ба ҳуқуқи иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангӣ, Паймони байналхалқӣ доир ба ҳуқуқи шаҳрвандӣ ва сиёсӣ, Конвентсияи байналхалқӣ дар бораи барҳам додани тамоми шаклҳои табъизи нажодӣ, Конвентсия дар бораи барҳам додани тамоми шаклҳои табъиз нисбати занон ва Конвентсия дар бораи ҳуқуқи кӯдак баён гардидаанд,

бо назардошти принсипҳо ва стандартҳои дар ҳуҷҷатҳои дахлдоре, ки дар чорчӯбаи Ташкилоти байналхалқии меҳнат таҳия шудаанд, махсусан Конвентсия дар бораи коргарони муҳоҷир (№97), Конвентсия дар бораи сӯиистеъмолкуниҳо дар соҳаи муҳоҷират ва доир ба таъмини коргарони муҳоҷир бо имкониятҳою муносибати баробар (№143), дар Тавсияномаҳо оид ба коргарони муҳоҷир (№86), Тавсияномаҳо оид ба коргарони муҳоҷир (№151), дар Конвентсия оид ба кори маҷбурӣ ё ҳатмӣ (№29) ва Конвентсия дар бораи барҳам додани кори маҷбурӣ (№105) дарҷ гардидаанд,

бори дигар аҳамияти принсипҳоеро, ки дар Конвентсияи Созмони Милали Муттаҳид дар масъалаҳои маориф, илм ва фарҳанг оид ба мубориза бо табъиз дар соҳаи маориф дарҷ ёфтаанд, таъкид намуда,

бо ёдоварӣ аз Конвентсияи зидди шиканҷа ва дигар намудҳои муносибат ва ҷазои бераҳмона, ғайриинсонӣ ё таҳқиркунандаи шаъну шараф, Эъломияи Конгресси чоруми Созмони Милали Муттаҳид оид ба пешгирии ҷинояткорӣ ва муносибат бо қонуншиканон, Кодекси рафтори шахсони мансабдор доир ба ҳифзи тартиботи ҳуқуқӣ ва Конвентсияҳо оид ба ғуломӣ,

бо ёдоварӣ аз он, ки яке аз вазифаҳои Ташкилоти байналхалқии меҳнат, мутобиқи Оинномаи он, ҳифзи манфиатҳои коргароне мебошад, ки хориҷ аз кишвари худ дар дигар кишварҳо кор мекунанд ва бо назардошти донишу таҷрибаи ин ташкилот дар масъалаҳои марбут ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо,

бо эътирофи аҳамияти коре, ки дар робита бо коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо дар мақомоти гуногуни Созмони Милали Муттаҳид анҷом дода шудааст, аз ҷумла дар Комиссияи ҳуқуқи инсон ва Комиссияи рушди иҷтимоӣ, инчунин дар Ташкилоти хӯрокворӣ ва кишоварзии Созмони Милали Муттаҳид, Созмони Милали Муттаҳид оид ба масъалаҳои маориф, илм ва фарҳанг ва Ташкилоти умумиҷаҳонии тандурустӣ ва инчунин дар дигар созмонҳои байналхалқӣ,

инчунин бо эътирофи пешрафте, ки баъзе давлатҳо бар асоси муносибатҳои минтақавӣ ва дуҷониба дар бобати ҳимояи ҳуқуқи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба даст овардаанд ва инчунин аҳамият ва судмандие, ки созишномаҳои дуҷониба ва бисёрҷониба дар ин соҳа доранд,

бо эҳсоси аҳамият ва миқёсҳои падидаи муҳоҷират, ки миллионҳо одамон ба он кашида шуда, фарогири шумораи қобили мулоҳизаи давлатҳои ҷомеаи ҷаҳонӣ мебошад,

бо назардошти таъсири ҷараёнҳои коргарони муҳоҷир ба давлатҳо ва шахсони дахлдор ва кӯшиши муқаррар сохтани меъёрҳое, ки барои мувофиқ гардондани мавқеи давлатҳо аз тариқи қабули принсипҳои асосии марбут ба муносибат бо коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, мусоидат карда метавонанд,

бо назардошти нозукии вазъияте, ки аксар вақт когарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо дар он қарор мегиранд, аз ҷумла, он ки онҳо дар давлати аслиашон нестанд ва ба душвориҳое мумкин аст рӯ ба рӯ шаванд, ки марбут ба иқоматашон дар давлати кори кироя мебошанд,

бо боварӣ ба он, ки ҳуқуқи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо то ҳол дар ҳеҷ ҷо ба дараҷаи кофӣ эътироф нагардидааст ва аз ин рӯ ҳимояи лозимии байналхалқиро тақозо дорад,

бо дар назар гирифтани ҳақиқате, ки муҳоҷират аксар вақт боиси мушкилоти ҷиддӣ барои аъзоёни оилаҳои коргарони муҳоҷир ва барои худи онҳо, махсусан, ба сабаби ҷудоӣ афтодан байни онҳо, мегардад,

бо назардошти он, ки мушкилоти гуманитарие, ки бо муҳоҷират алоқаманданд, дар ҳолатҳои муҳоҷирати ғайриқонунӣ боз ҳам тезу тундтар мегарданд ва бо боварӣ ба он, ки дар робита бо ин зарур аст, ки ташвиқи фаъолиятҳои дахлдор бо мақсади пешгирӣ кардан ва барҳам задани ҳаракат ва интиқолдиҳии ғайриқонунию махфиёнаи коргарони муҳоҷир ҳамзамон бо таъмини ҳимояи ҳуқуқҳои асосии инсонии онҳо, ба роҳ монда шавад,

бо назардошти он, ки коргарони дорои ҳуҷҷат ё мақоми доимӣ набуда, аксар вақт дар муқоиса бо коргарони дигар дар шароитҳои кории камтар мусоидаткунанда ба киро гирифта мешаванд ва ин баъзе корфармоёнро водор мекунад, ки чунин қувваи кориро бо мақсади фоида гирифтан аз рақобати ғайриодилона, ҷалб намоянд,

инчунин бо назардошти он, ки эътирофи ҳамаҷонибаи ҳуқуқҳои асосии инсонии ҳамаи коргарони муҳоҷир ба киро гирифта шудани коргарони муҳоҷири мақоми доимӣ надошта халал хоҳад расонд ва инчунин ғайр аз он додани баъзе ҳуқуқҳои иловагӣ ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки мақоми доимӣ доранд, ҳамаи муҳоҷирон ва корфармоёнро ба эҳтиром кардан ва риоя намудани қонунҳо ва тартиботи аз тарафи давлати дахлдор муқарраргардида, ташвиқ хоҳад кард,

бо боварӣ ба зарурати таъмин сохтани ҳимояи байналхалқии ҳуқуқи ҳамаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ва бори дигар тасдиқ намудану муқаррар кардани меъёрҳои асосӣ дар Конвентсияи ҳамаро фарогиранда, ки мумкин аст татбиқи универсалӣ дошта бошад,

ба мувофиқати зерин расиданд:

ҚИСМИ I

Соҳаи татбиқ ва мафҳумҳо

Моддаи 1

Ин Конвентсия ба истиснои ҳолатҳое, ки чизи дигарро пешбинӣ мекунанд, дар муносибат ба ҳамаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо бе ҳеҷ як тафриқагузорӣ аз рӯи аломатҳои ҷинс, нажод, ранги пӯст, забон, дин ва эътиқод, ақидаҳои сиёсӣ ё дигар ақидаҳо, баромади миллӣ, этникӣ ва иҷтимоӣ, шаҳрвандӣ, синну сол, вазъи иқтисодӣ, амволӣ, оилавӣ ва табақавӣ ё ҳар гуна аломатҳои дигар қобили татбиқ мебошад.

Ин Конвентсия дар давоми тамоми раванди муҳоҷирати коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо татбиқ мегардад, ки тайёрӣ ба муҳоҷират, сафар, транзит ва ҳамаи давраи иқомат ва фаъолияти бамуздро дар давлати кори кироя ва инчунин бозгашт ба давлати аслӣ ё давлати истиқомати муқаррариро дар бар мегирад.

Моддаи 2

Барои мақсадҳои ин Конвентсия:

Истилоҳи «коргари муҳоҷир» шахсеро ифода мекунад, ки ба фаъолияти бамузд дар давлате кор хоҳад кард, кор карда истодаст ё кор кардааст, ки шаҳрванди он намебошад.

а) Истилоҳи «коргари наздисарҳадӣ» коргари муҳоҷиреро ифода мекунад, ки вай истиқоматгоҳи муқаррариашро дар давлати ҳамсоя нигоҳ дошта ва ба он одатан ӯ ҳар рӯз ё ҳадди аққал як бор дар як ҳафта бармегардад;
b) истилоҳи «коргари мавсимӣ» коргари муҳоҷиреро ифода менамояд, ки кораш аз рӯи хислати худ ба шароитҳои мавсимӣ вобаста буда ва танҳо дар давоми як қисми сол иҷро карда мешавад;

с) истилоҳи «баҳрнавард», ки моҳигиронро низ дар бар мегирад, коргари муҳоҷиреро ифода мекунад, ки барои кор дар киштие ба киро гирифта шудааст, ки он киштӣ дар давлате, ки ӯ шаҳрванди он нест, ба қайд гирифта шудааст;

d) истилоҳи «коргари дар дастгоҳи наздисоҳилии cтатсионарӣ коркунанда» коргарони муҳоҷиреро ифода мекунад, ки барои кор дар дастгоҳи наздисоҳилие ба киро гирифта шудаанд, ки он дастгоҳ дар доираи ҳуқуқии давлате мебошад, ки онҳо шаҳрвандаш нестанд;

е) истилоҳи «коргаре, ки кораш ба тағйири макон кардан алоқаманд аст» коргари муҳоҷиреро ифода мекунад, ки одатан дар як давлат истиқомат карда, ба сабаби хислати кораш маҷбур аст ба давлат ё давлатҳои дигар ба муддати кӯтоҳ гузарад;

f) истилоҳи «коргар дар лоиҳа», коргари муҳоҷиреро ифода мекунад, ки ба давлати кори кироя ба муддати муайян барои кор танҳо аз рӯи лоиҳаи муайян, ки дар ин давлат корфармои ӯ ба амал мебарорад, иҷозат дода шудааст;
q) истилоҳи «коргари кирояи мақсаднок» ифодакунандаи коргари муҳоҷирест, ки:

i)аз тарафи корфармо ба муддати маҳдуд ё муайян ба давлати кори кироя барои иҷрои вазифаҳои муайян фиристода шудааст; ё

ii)дар давоми давраи маҳдуд ва муайяни замон кореро иҷро мекунад, ки малакаҳои касбӣ, тиҷоратӣ, техникӣ ё дигар малакаҳои махсусро талаб мекунад; ё

iii) бо хоҳиши корфармояш дар давлати кори кироя дар давоми давраи маҳдуд ва муайяни замон кореро иҷро мекунад, ки хислати муваққатӣ ё кӯтоҳмуддат дорад;

ва бояд давлати кори кирояро бо гузаштани вақти иҷозатшудаи иқомат ё пештар, тарк кунад, агар ӯ ин вазифаҳои мушаххасро дигар иҷро накунад ё ба ин кор машғул набошад;

h) истилоҳи «коргаре, ки бо кироя кор намекунад» коргари муҳоҷиреро ифода мекунад, ки ба фаъолияти бо подош, ки аз кори кироя тафовут дорад, машғул буда, аз ҳисоби чунин фаъолият воситаи рӯзгузаронии худро таъмин месозад ва чун қоида, танҳо ё ҳамроҳи аъзоёни оилаи худ кор мекунад, инчунин ҳар кадом коргари муҳоҷири дигар, ки тибқи қонунгузории татбиқшавандаи давлати кори кироя ё созишномаҳои дуҷониба ва бисёрҷониба ҳамчун коргаре, ки бо кироя кор намекунад, эътироф гардида аст.

Моддаи 3

Ин Конвентсия нисбати шахсони зерин татбиқ намешавад:

а) нисбат ба шахсоне, ки аз тарафи ташкилоту муассисаҳои байналхалқӣ равона карда шудаанд ё шахсоне, ки аз тарафи давлате ба хориҷ аз қаламрави он барои вазифаҳои расмӣ равона карда шудаанд ё ба киро гирифта шудаанд, ки иҷозатнома ва мақоми онҳо тавассути ҳуқуқи байналхалқии умумӣ ё созишномаҳои мушаххаси байналхалқӣ ё Конвентсияҳо танзим карда мешаванд;

b) нисбат ба шахсоне, ки аз тарафи давлат ё аз номи он берун аз қаламрави он равона карда шудаанд ё ба киро гирифта шудаанд ва онҳо дар татбиқи барномаҳои тараққиёт ё дигар барномаҳои ҳамкорӣ иштирок карда, иҷозатнома ва мақоми онҳо тавассути созишномаи басташуда бо давлати кори кироя танзим карда мешавад ва тибқи ин созишнома онҳо коргарони муҳоҷир ба шумор намераванд;

с) нисбат ба шахсоне, ки дар давлати аслии худашон истиқомат намекунанд ва ба сифати сармоягузорон фаъолият мекунанд;

d) нисбат ба гурезагон ва шахсони бе шаҳрвандӣ, агар чунин татбиқ дар қонунгузории дахлдори миллӣ ё ҳуҷҷатҳои байналхалқии нисбат ба Давлати-иштироккунандаи дахлдор амалкунанда, пешбинӣ нашуда бошад;

е) нисбат ба хонандагон ва коромӯзон;

f) нисбат ба баҳрнавардон ва коргароне, ки дар дастгоҳҳои статсионарии наздисоҳилӣ кор карда, барояшон иҷозати истиқомат кардан ва ба фаъолияти бомузд машғул шудан дар давлати кори кироя, дода нашудааст.

Моддаи 4

Барои мақсадҳои ҳамин Конвентсия истилоҳи «аъзоёни оила» шахсонеро ифода мекунад, ки дар никоҳи коргари муҳоҷиранд ё бо онҳо муносибатҳое доранд, ки тибқи ҳуқуқи татбиқшаванда мумкин аст бо никоҳ баробар дониста шаванд, инчунин фарзандон ва дигар шахсоне, ки дар таъминоти ӯ қарор доранд ва мувофиқи қонунгузории татбиқшаванда ё созишномаҳои дуҷониба ва бисёрҷонибаи байни давлатҳои дахлдор, аъзоёни оила эътироф мешаванд.

Моддаи 5

Барои мақсадҳои ин Конвентсия коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо:

a) дорои ҳуҷҷат ё мақоми доимӣ ба ҳисоб мераванд, агар барои вуруд, иқомат ва фаъолияти бомузд дар давлати кори кироя тибқи қонунгузории ин давлат ва созишномаҳои байналхалқие, ки ин давлат иштироккунандаи он аст, иҷозат гирифта бошанд;
b) ҳуҷҷат ё мақоми доимӣ надошта ба ҳисоб мераванд, агар онҳо ба шартҳои дар зербанди (а)- и ҳамин модда пешбинишуда ҷавоб надиҳанд.

Моддаи 6

Барои мақсадҳои ин Конвентсия:

a) истилоҳи «давлати аслӣ» давлатеро ифода менамояд, ки шахси дахлдор шаҳрванди он мебошад;
b) истилоҳи «давлати кори кироя» давлатеро ифода менамояд, ки дар он вобаста ба ҳолати муайян, коргари муҳоҷир бо фаъолияти бомузд машғул хоҳад шуд, машғул аст, ё машғул будааст;

с) истилоҳи «давлати транзит» ҳар кадом давлатеро ифода менамояд, ки аз тариқи он шахси дахлдор ҳангоми рафтан ба давлати кори кироя ё омадан аз давлати кори кироя ба давлати аслӣ ё давлате, ки одатан истиқомат мекунад, мегузарад.

ҚИСМИ II

Тафовут нагузоштан нисбати ҳуқуқ

Моддаи 7

Давлатҳои иштироккунанда ӯҳдадор мешаванд, ки тибқи санадҳои байналхалқӣ оид ба ҳуқуқи инсон ҳуқуқи ҳамаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро, ки дар қаламрави онҳо ё таҳти тобеияти ҳуқуқии онҳо мебошанд ва дар ин Конвентсия пешбинӣ шудаанд, бе ҳеҷ гуна тафовутгузорӣ чи нисбат ба ҷинс, нажод, ранги пӯст, забон, дин, эътиқод, ақидаи сиёсӣ ё ақидаҳои дигар, баромади миллӣ, этникӣ ё иҷтимоӣ, шаҳрвандӣ, синну сол, вазъи иқтисодӣ, амволӣ, оилавӣ ва табақавӣ ва чи ҳар гуна аломати дигар, эҳтиром намуда, таъмин намоянд.

ҚИСМИ III

Ҳуқуқи инсонии ҳамаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо

Моддаи 8

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо метавонанд ҳар кадом давлат, аз ҷумла давлати аслии худро тарк намоянд. Ин ҳуқуқ набояд мавриди ҳеҷ гуна маҳдудият қарор дода шавад, ба истиснои маҳдудиятҳое, ки қонун бинобар зарурати ҳифзи амнияти миллӣ, тартиботи ҷамъиятӣ, саломатӣ ё ахлоқии ҷомеа (аҳолӣ) ё ҳуқуқу озодиҳои дигарон пешбинӣ менамояд ва бо дигар ҳуқуқҳои дар ин қисми Конвентсия эътирофшуда созгор мебошанд.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқ доранд, ҳар вақт ба давлати аслии худ ворид шаванд ва дар он ҷо монанд.

Моддаи 9

Ҳуқуқи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро ба ҳаёт қонун ҳимоя мекунад.

Моддаи 10

Коргари муҳоҷир ва узви оилаи ӯ набояд мавриди шиканҷа ё муомила ё ҷазодиҳии бераҳмонаю ғайриинсонӣ ё таҳқиркунандаи шаъну шарафи онҳо қарор дода шаванд.

Моддаи 11

Коргари муҳоҷир ва узви оилаи ӯ набояд дар ғуломӣ ва ё ҳолати маҷбурӣ нигоҳ дошта шаванд.

Коргари муҳоҷир ва узви оилаи ӯ набояд ба кори маҷбурӣ ё ҳатмӣ ҷалб карда шаванд.

Дар он давлатҳое, ки барои ҷиноят мумкин аст маҳрумкунӣ аз озодӣ бо ҷалб ба корҳои пурмашаққат пешбинӣ карда шавад, банди 2 барои иҷро намудани корҳои пурмашаққат, ки бо ҳукми суди босалоҳият бароварда шудааст, монеа ба шумор намеравад.

Барои мақсадҳои ин модда истилоҳи « кори маҷбурӣ ё ҳатмӣ» нуқтаҳои зеринро дар бар намегирад:

а) ҳар кадом кор ё хизмати дар банди 3 ҳамин модда номбар нашуда, ки одатан шахси дар маҳбас буда бар асоси қарори қонунии суд, ё шахси шартан аз чунин маҳбас озодшуда, бояд иҷро намояд;

b) ҳар кадом хизмат, ки дар мавридҳои вазъияти фавқуллода ё офатҳои табиии ба ҳаёт ё некӯаҳволии ба ҷомеа таҳдидкунанда, ҳатмӣ мебошад;

с) ҳар кадом кор ё хизмате, ки вазифаи оддии шаҳрванд мебошад, агар шаҳрвандони ҳамин давлат низ ба онҳо ҷалб карда шаванд.

Моддаи 12

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба озодии фикр, виҷдон ва дин ҳуқуқ доранд. Ин ҳуқуқ аз озодии доштан ё қабул кардани дин ё эътиқоде бо интихоби худ ва озодии пайравӣ кардан аз дин ё ақидаи худ чи ба танҳоӣ ва чи дар якҷоягӣ бо дигарон, ба тарзи оммавӣ ё хусусӣ, ибодат намудан, иҷро намудани маросиму таълимоти динӣ ва анъанавӣ иборат аст.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо набояд мавриди маҷбуркунӣ қарор дода шаванд, ки он боиси маҳдуд кардани онҳо дар доштан ё бо ихтиёри худ қабул кардани дин ё ақидае гардад.

Озодии пайравӣ аз дин ё ақида фақат бо маҳдудиятҳое ҷоиз аст, ки онҳоро қонун муқаррар карда аст ва барои ҳифзи амнияти ҷамъиятӣ, тартибот, саломатӣ ва ахлоқу ҳуқуқу озодиҳои асосии шахсони дигар зарур мебошанд.

Давлатҳои иштироккунандаи ин Конвентсия ӯҳдадор мешаванд, ки озодии волидон ва дар ҳолатҳои зарурӣ парасторҳои қонуниро, ки яке аз онҳо коргари муҳоҷир аст, барои тарбияи динию ахлоқии фарзандонашон мувофиқи эътиқоди худашон эҳтиром кунанд.

Моддаи 13

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқ доранд бе мамониат нуқтаи назари худро дошта бошанд.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо барои озодона баён кардани нуқтаи назари худ ҳуқуқ доранд; ин ҳуқуқ озодии ҷустуҷӯ кардан, гирифтан ва паҳн намудани ҳар гуна иттилоот ва ғояро новобаста ба ҳудудҳои давлатӣ, даҳонӣ, хаттӣ, тавассути матбуот ё дар шакли ифодаи бадеӣ, ё ба тарзҳои дигар бо интихоби худ, дар бар мегирад.

Истифода бурдан аз ҳуқуқе, ки дар банди 2 ҳамин модда пешбинӣ шудааст, вазифа ва масъулиятҳои махсусро пеш мегузорад. Аз ҳамин сабаб, мумкин аст ин ҳуқуқ дучори баъзе маҳдудиятҳое шавад, ки ҳатман, бояд тавассути қонун муқаррар шуда ва зарурӣ бошанд:

а) ҷиҳати эҳтиром намудани ҳуқуқ ва обрӯи шахсони дигар;

b) ҷиҳати ҳифзи амнияти миллии давлатҳои дахлдор, тартиботи ҷамъиятӣ, саломатӣ ё ахлоқи аҳолӣ;

с) бо мақсади пешгирӣ кардани ҳама гуна ташвиқоти ҷанг;

d) бо мақсади пешгирӣ кардани ҳама гуна баромадҳо ба манфиати адовати миллӣ, нажодӣ ё динӣ, ки аз иғвоҳои тафриқаандозӣ, душманӣ ва зӯроварӣ иборат мебошад.

Моддаи 14

Коргари муҳоҷир ва узви оилаи ӯ набояд мавриди дахолати худсарона ва ғайриқонунӣ ба ҳаёти шахсӣ ва оилавӣ, сӯиқасди худсаронаву ғайриқонунӣ ба дахлнопазирии манзил, ё мукотибаи маҳрамона, ё шаклҳои дигари алоқаи ӯ, ё сӯиқасдҳои ғайриқонунӣ ба шарафу эътибори ӯ қарор гиранд. Њар як коргари муҳоҷир ва узви оилаи ӯ ба ҳимояи қонун аз чунин дахолатҳо ё чунин сӯиқасдҳо ҳуқуқ доранд.

Моддаи 15

Коргари муҳоҷир ва узви оилаи ӯро аз молу мулки фардие, ки доранд ё ҳамроҳи шахсони дигар соҳиби он мебошанд, худсарона маҳрум кардан мумкин нест. Дар ҷое, ки тибқи қонунгузории амалкунандаи давлати кори кироя дороиҳои коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ пурра ё қисман мусодира карда мешаванд, шахси дахлдор ба ҷуброни одилона ва муносиб ҳуқуқ дорад.

Моддаи 16

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба озодӣ ва дахлнопазирии шахсӣ ҳуқуқ доранд.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба ҳимояи самарабахши давлат аз зӯроварӣ, ҷароҳатҳои ҷисмонӣ, таҳдид ва тарсондан чи аз тарафи шахсони мансабдори давлатӣ ва чи аз тарафи шахсони алоҳида, гурӯҳҳо ё муассисаҳо, ҳуқуқ доранд.

Ҳар гуна тафтиши шахсияти коргарони муҳоҷир ё аъзоёни оилаҳои онҳо аз тарафи шахсони мансабдори мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонун ба амал бароварда мешавад.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро худсарона танҳо ё якҷоя бо дигарон ба ҳабс гирифтан ё дар ҳабс нигоҳ доштан мумкин нест; онҳо набояд бар асосҳои дигар ва ғайри тартиботе, ки қонун муқаррар кардааст, аз озодӣ маҳрум карда шаванд.

Ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки ба ҳабс гирифта мешаванд, дар лаҳзаи ба ҳабс гирифтан ба қадри имкон бо забоне, ки онҳо мефаҳманд, дар бораи сабабҳои ба ҳабс гирифтанашон ва бе таъхир, ба забоне, ки онҳо мефаҳманд, дар бораи ҳама гуна айбдоркуниҳое, ки нисбат ба онҳо ҳаст, хабар расонида мешавад.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки бо айби содир кардани ҷиноят мавриди ҳабс ва ё боздошт қарор мегиранд, бе таъхир ба назди судя ё шахси мансабдори дигар, ки аз рӯи қонун ваколати ҳокимияти судиро дошта барои тафтишоти судӣ дар муддати маъқул ё озодкунӣ ҳуқуқ дорад, оварда мешаванд. Нигоҳ доштани онҳо дар маҳбас дар интизории суд қоидаи умумӣ ба шумор намеравад, аммо озодкунии онҳо мумкин аст ба додани кафолати ҳозир шудан ба суд, ҳозир шудан ба таҳқиқоти судӣ дар ҳар кадом марҳилаи дигари он ва дар мавриди зарурат, ҳозир шудан барои иҷрои ҳукм, вобаста карда шавад.

Дар ҳолати ба ҳабс гирифтан ё зиндонӣ кардан, ё то суд дар ҳабс нигоҳ дошта шудан ва ё ба ин ё он шакл боздошт шудани коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ:

а) ба муассисаҳои консулӣ ё дипломатии давлати аслии ӯ ё давлате, ки аз манфиатҳои ин давлат намояндагӣ мекунад, агар ӯ дар ин хусус хоҳиш кунад, фавран хабари ба ҳабс гирифтан ё боздошт шудан ва сабабҳои онҳо, расонида мешавад;

b) шахси дахлдор ҳуқуқ дорад, ки ба муассисаҳои номбурда тамос гирад. Ҳар кадом хабари шахсони дахлдор, ки ба муассисаҳои номбурда фиристода мешавад, фавран ба маълумоташон расонида мешавад ва боздоштшудагон низ ҳуқуқ доранд, ки хабари аз муассисаҳои номбурда фиристодашударо бетаъхир гиранд;

с) ба шахси дахлдор дар бораи ин ҳуқуқ ва ҳуқуқҳое, ки аз ҳар кадом шартномаҳои дахлдор бармеоянд, агар онҳо дар муносибати байни давлатҳои дахлдор қобили татбиқ бошанд, дар хусуси мукотиба кардан ва мулоқот кардан бо намояндагони муассисаҳои номбурда ва шартнома бастан бо онҳо доир ба намояндагӣ кардан аз ҳуқуқҳои шахси дахлдор фавран хабар дода мешавад.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки ба сабаби ба ҳабс гирифта шудан ё боздошт шудан аз озодӣ маҳрум шудаанд, ҳуқуқ доранд, ки дар суд парванда оғоз кунанд, то ки ин суд тавонад бетаъхир дар бораи қонунӣ будани боздошти онҳо қарор барорад ва агар боздошт ғайриқонунӣ бошад, дар хусуси озод карда шудани онҳо дастур диҳад. Дар мавриди иштироки онҳо дар чунин таҳқиқот онҳо аз хизмати тарҷумони шифоҳӣ (даҳонӣ) дар ҳолати зарурат бепул истифода мебаранд, агар онҳо забони истифодашавандаро нафаҳманд ё бо он гап зада натавонанд.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки аз ҳабс ва боздошти ғайриқонунӣ ҷабр дидаанд, барои ҷуброни он ҳуқуқе доранд, ки бо муҷозоти ҳуқуқӣ тақвият дода мешавад.

Моддаи 17

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки аз озодӣ маҳрум карда шудаанд, ба муомилаи башардӯстона ва эҳтироми шараф, ки мансуб ба шахсияти инсонӣ ва хоси мардуми маданӣ мебошад, ҳуқуқ доранд.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки айбдор карда мешаванд, ғайр аз ҳолатҳои истисноӣ, аз шахси маҳкумшуда ҷудо карда шуда ба онҳо режими алоҳидаи мувофиқ бо мақоми шахсони маҳкумнашуда дода мешавад. Айбдоршавандагони ноболиғ аз болиғон ҷудо карда шуда ва парвандаи онҳо дар кӯтоҳтарин мӯҳлат таҳқиқ карда мешавад.

Коргари муҳоҷир ва узви оилаи ӯ, ки дар давлати транзит ё дар давлати кори кироя барои вайрон кардани муқаррарот дар бораи муҳоҷират боздошт шудааст, ба қадре ки амалан имкон дорад, аз шахсони маҳкумшуда, ё шахсони дар интизории суд дар ҳабс нигоҳдошташаванда, ҷудо нигоҳ дошта мешавад.

Дар ҳар кадом давраи мувофиқи ҳукми баровардаи суд дар зиндон будан, мақсади асосии муомила бо коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ аз нав тарбия кардан ва аз ҷиҳати иҷтимоӣ офият кардани ӯ мебошад. Ҷинояткорони хурдсол аз калонсолон ҷудо карда шуда барои онҳо муомилаи муносиб ба синну сол ва мақоми ҳуқуқиашон фароҳам оварда мешавад.

Дар вақти боздошт шудан ё зиндонӣ будан коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо аз ҳуқуқи якхела бо шаҳрвандони ин давлат барои дидорбинӣ бо аъзоёни оилаҳои худ истифода мебаранд.

Дар ҳар кадом ҳолат, вақте ки коргари муҳоҷир аз озодӣ маҳрум мешавад, мақомоти салоҳиятдори давлати дахлдор мушкилотеро, ки мумкин аст аъзоёни оилаи ӯ, аз ҷумла ҳамсар ва кӯдакони хурдсол бо онҳо рӯ ба рӯ шаванд, ба эътибор мегиранд.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, агар мувофиқи қонуни дар давлати кори кироя ё давлати транзит амалкунанда гирифтори ягон шакли боздошт ё зиндон шуда бошанд, онҳо аз худи ҳамон ҳуқуқҳое истифода мебаранд, ки шаҳрвандони ин давлатҳо дар вазъияти ба он монанд доранд.

Агар коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ бо мақсади муайян кардани вайронкунии ин ё он муқаррароти оид ба муҳоҷират боздошта шавад, дар ин ҳол ӯ ҳеҷ гуна хароҷоти ба ин амал алоқамандро ба ӯҳда надорад.

Моддаи 18

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба баробарӣ бо шаҳрвандони давлати дахлдор дар судҳо ва судҳои ҳарбӣ ҳуқуқ доранд. Њангоми муайян намудани ҳар гуна айбдоркуниҳои ҷиноятӣ нисбат ба онҳо ё ҳуқуқу вазифаҳои онҳо дар рафти мурофиаи судӣ, онҳо барои муҳокимаи одилона ва дар ҳузури умум, ки аз тарафи суди босалоҳият, мустақил ва беғарази тибқи қонун таъсисдодашуда сурат мегирад, ҳуқуқ доранд.

Нисбат ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки ба содир кардани ҷиноят айбдор карда мешаванд, фарзияи беайб будан татбиқ карда мешавад, то замоне ки мувофиқи қонун айбдор буданашон исбот нагардад.

Ҳангоми ба онҳо пешниҳод кардани ҳама гуна айбдоркунии ҷиноятӣ, коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба кафолатҳои зерини ҳадди аққал ҳуқуқ доранд:

а) фавран ба таври муфассал маълумот гирифтан ба забоне, ки онҳо мефаҳманд, дар бораи хусусият ва асосҳои айбдоркуниҳои ба онҳо пешниҳодгарданда;

b) вақт ва имкониятҳои кофӣ доштан барои омода кардани ҳимояи худ ва мулоқот бо адвокате, ки худи онҳо интихоб мекунанд;

с) бе таъхири беузр суд карда шудан;

d) дар ҳузури худашон барпо гардидани суд ва худро шахсан ё ба воситаи адвокате, ки худи онҳо интихоб мекунанд, ҳимоя кардан; маълумот гирифтан дар бораи ин ҳуқуқ, агар онҳо адвокат надошта бошанд ва дар ҳар ҳолат истифода бурдан аз хидмати адвокате, ки онҳо таъин намудаанд, вақте ки манфиатҳои адолати судӣ онро талаб мекунад ва беподош дар ҳар яке аз ин ҳолатҳо, вақте ки онҳо барои пардохти чунин хизматҳо маблағи кофӣ надошта бошанд;

е) шоҳидони зидди онҳо шоҳидӣ додаро пурсуҷӯ карда ё ҳуқуқ доштан барои ин, ки он шоҳидон пурсида шаванд ва ҳуқуқ доштан барои даъват кардану пурсуҷӯ кардани шоҳидон бо ҳамаи шароите, ки барои шоҳидони зидди онҳо шоҳидидиҳанда мавҷуданд;

f) истифода бурдан аз ёрдами бепули тарҷумон, агар онҳо забонеро, ки дар суд ба кор меравад, нафаҳманд ё бо он забон гап назананд;
q) барои шоҳидӣ додан муқобили худ ё эътироф кардани гуноҳи худ маҷбур накардан.

Нисбат ба ноболиғон мурофиа бояд тарзе сурат гирад, ки синну соли онҳо ва мувофиқи матлаб будани мусоидат барои тарбия, ба эътибор гирифта шавад.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки барои ягон ҷиноят маҳкум шудаанд, ҳуқуқ доранд, ки маҳкумкунӣ ва ҳукми онҳо аз тарафи мақомоти болоии судӣ мувофиқи қонун аз нав баррасӣ гардад.

Агар коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ бо қарори ниҳоӣ барои содир кардани ҷиноят маҳкум шуда бошад ва агар ҳукми барои ӯ бароварда бар асоси он, ки кадом як ҳолати нав ё нав ошкоршуда мавҷуд будани хатои судиро бе шакку шубҳа исбот менамояд, баъдтар бекор карда шуда бошад ё авф карда шуда бошад, он гоҳ шахсе, ки дар натиҷаи чунин маҳкумкунӣ ҷазо дидааст, мувофиқи қонун ҷубронпулӣ мегирад, агар исбот карда нашавад, ки ҳолати номаълуми мазкур фақат ё қисман бо айби шахси дахлдор сари вақт ошкор карда нашудааст.

Коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯро дубора суд кардан ё ҷазо додан барои ҷинояте, ки ӯ мувофиқи қонун ва ҳуқуқи ҷиноятиву мурофиавии давлати дахлдор ба тарзи ниҳоӣ маҳкум ё сафед карда шуда буд, мумкин нест.

Моддаи 19

Коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯро дар натиҷаи ягон амал ё бефаъолиятӣ, ки мувофиқи қонунгузории дар лаҳзаи содир кардан амалкунандаи дохилидавлатӣ ё ҳуқуқи байналхалқӣ ҷиноят ҳисоб карда нашавад, ба содир кардани ҷиноят айбдор донистан мумкин нест; ҳамчунин ҷазои вазнинтар аз он, ки дар лаҳзаи содиркунии он татбиқ карданаш воҷиб буд, таъин кардан мумкин нест. Агар баъди содир кардани қонуншиканӣ ҷазои нисбатан сабуктарро қонун муқаррар намояд, он гоҳ амали ин қонун ба ӯ қобили татбиқ мешавад.

Ҳангоми баровардани ҳукм барои қонуншикание, ки коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ содир кардааст, мулоҳизаҳои башардӯстонаи марбут ба мақоми коргарони муҳоҷир, аз ҷумла ҳуқуқи истиқомат кардан ё кор ёфтан, бояд ба эътибор гирифта шаванд.

Моддаи 20

Коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ фақат бар асоси он, ки ягон ӯҳдадориро аз рӯи қарордод иҷро накардааст, набояд ба ҳабс гирифта шавад.

Коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯро фақат бар асоси он, ки ӯҳдадории аз шартномаи меҳнатӣ барояндаро иҷро накардааст, аз иҷозатномаи истиқомат гирифтан, кор ёфтан маҳрум сохтан, ё хориҷ кардан, мумкин нест, агар иҷрои чунин ӯҳдадорӣ яке аз шартҳои гирифтани чунин иҷозатнома набошад.

Моддаи 21

Њеҷ кас ғайр аз шахси мансабдори давлатӣ, ки қонун ба ӯ салоҳиятҳои дахлдор додааст, наметавонад аз рӯи қонун ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи шахсият, ҳуҷҷатҳои иҷозатдиҳандаи ворид шудан ё иқомат кардан, истиқомат кардан ё сокин шудан дар қаламрави миллӣ, ё иҷозатномаи корро мусодира намояд, нобуд созад, ё кӯшиши нобуд кардан намояд. Њеҷ гуна мусодираи иҷозатдодашудаи чунин ҳуҷҷатҳо бе додани баённомаи муфассал набояд ба амал бароварда шавад. Ба ҳеҷ ваҷҳ ба нобуд кардани шиноснома ё ҳуҷҷати ба он монанди коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ, роҳ дода намешавад.

Моддаи 22

Ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо тадбирҳои хориҷкунии дастҷамъона татбиқ карда намешавад. Њар як ҳолати хориҷ кардан ба тартиби ҷудогона баррасӣ ва ҳаллу фасл карда мешавад.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо аз қаламрави Давлати иштироккунанда фақат бо мақсади ба иҷро расонидани қароре, ки мақоми салоҳиятдор мувофиқи қонун қабул кардааст, мумкин аст хориҷ карда шаванд.

Чунин қарор ба маълумоти онҳо ба забоне, ки онҳо мефаҳманд, расонида мешавад. Дар он мавридҳое, ки ин хусусияти ҳатмӣ надошта бошад, бо хоҳиши онҳо қарор ба маълумоти онҳо дар шакли хаттӣ расонида мешавад ва дар ҳолате ки шароити истисноии марбут ба манфиатҳои амнияти давлатӣ вуҷуд надошта бошад, сабабҳои қабул карда шудани чунин қарор низ хабар дода мешаванд. Шахсони манфиатдор то баровардан ё ақалан, ҳангоми баровардани қарор, аз ин ҳуқуқҳо огоҳ карда мешаванд.

Ба истиснои ҳолатҳое ки қарори ниҳоиро мақомоти судӣ мебароранд, шахсони манфиатдор ҳуқуқ доранд далелҳоро муқобили хориҷ карда шуданашон пешниҳод кунанд ва аз нав дида баромадани парвандаашонро аз тарафи мақоми салоҳиятдор талаб намоянд, агар манфиатҳои олии амнияти давлатӣ ғайри онро тақозо накунанд. То чунин аз нав дида баромадан, шахсони манфиатдор ҳуқуқ доранд дар бораи боздошта шудани қарор дар хусуси хориҷкунӣ, илтимоснома пешниҳод кунанд.

Агар қарори ба иҷро расонидашуда дар хусуси хориҷ кардан, баъдтар бекор карда шавад, шахсони манфиатдор ҳуқуқ доранд дар бораи ҷуброн кардан тибқи қонун, илтимоснома пешниҳод намоянд ва истифодаи қарори пештар қабулшуда бо мақсади монеа сохтан барои такроран ба ҳамин давлат ворид шудани онҳо мумкин нест.

Дар ҳолати хориҷ карда шудан ба шахсони дахлдор пеш аз баромадан ё баъди баромадан имконияти муносиб барои ҳаллу фасл кардани ҳар гуна даъвоҳои марбут ба музди кор ё дигар маблағҳое, ки бояд ба онҳо пардохта шаванд ва низ ҳар кадом ӯҳдадориҳои ба иҷро нарасида, дода мешавад.

Бе зиён расондан ба иҷрои қарор дар хусуси хориҷ кардан, коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ, ки ин қарор нисбати вай татбиқ меёбад, метавонад барои ворид шудан ба давлати дигар, ғайри давлати аслиаш иҷозат пурсад.

Дар ҳолати хориҷ карда шудани коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ хароҷоти марбут ба хориҷ карданро ба дӯши худ намегирад. Ба шахси дахлдор мумкин аст талабе пешниҳод гардад, ки хароҷоти сафари худро пардозад.

Худи хориҷ кардан аз давлати кори кироя ба ҳуқуқҳои коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ, ки мувофиқи қонунҳои ин давлат ба даст оварда шудаанд, аз ҷумла ҳуқуқи гирифтани музди кор ва маблағҳое, ки бояд ба ӯ пардохта шаванд, зиёне намерасонад.

Моддаи 23

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳангоме ки ҳуқуқҳои дар ин Конвентсия эътирофшуда вайрон карда мешаванд, ҳуқуқ доранд, ки аз тарафи муассисаҳои консулӣ ё дипломатии давлати аслии худ ё давлате, ки манфиатҳои ин давлатро намояндагӣ мекунад, ҳимоя ва кӯмак гиранд. Аз ҷумла, дар ҳолати хориҷ карда шудан шахси дахлдор фавран дар бораи ин ҳуқуқ хабардор карда мешавад ва мақомоти ҳокимияти давлати хориҷкунанда барои ба амал баровардани ин ҳуқуқ мусоидат менамояд.

Моддаи 24

Ҳар кадом коргари муҳоҷир ва ҳар кадом узви оилаи коргари муҳоҷир дар ҳама ҷо ҳуқуқ доранд, ки субъекти ҳуқуқӣ будани онҳо эътироф карда шавад.

Моддаи 25

Коргарони муҳоҷир аз муомилаи на камтар мусоидаткунандае истифода мебаранд, ки нисбат ба шаҳрвандони давлати кори кироя дар масъалаҳои подошдиҳӣ ва :

а) дигар шароити кор, яъне: вақти изофакорӣ, вақти корӣ, истироҳати ҳарҳафтаина, рухсатиҳои бопул, бехатарӣ, нигоҳдории тандурустӣ, қатъи муносибатҳои байниҳамдигарии корӣ ва ҳама гуна шароити кории дигар, ки мувофиқи қонунҳои миллӣ ва амалия ин мафҳум татбиқ меёбад;

b) шароити дигари шуғл, яъне: ҳадди аққали синни шуғл, маҳдудияти кори хонагӣ ва дигар ҳар кадом масъалаҳое, ки мувофиқи қонунҳои миллӣ ва амалия шароити шуғл ба ҳисоб мераванд, татбиқ меёбанд.

Амал кардан бар хилофи принсипи муносибати баробар, ки дар банди 1 ҳамин модда зикр ёфтааст, аз ҷумла дар қарордодҳои кирояи хусусӣ, ғайриқонунӣ мебошад.

Давлатҳои иштироккунанда барои таъмини он, ки коргари муҳоҷир ҳеҷ як ҳуқуқеро, ки аз ин принсип бармеояд, ба сабаби ягон номувофиқатӣ дар мақоми иқомат ё шуғли онҳо рӯй медиҳад, аз даст надиҳад, тамоми чорабиниҳои лозимиро меандешанд. Аз ҷумла, корфармоён аз ягон ӯҳдадории ҳуқуқӣ ё қарордодӣ озод карда намешаванд ва ӯҳдадориҳои онҳо ба ҳеҷ ваҷҳ бинобар чунин номувофиқатӣ маҳдуд нахоҳанд шуд.

Моддаи 26

Давлатҳои иштироккунанда ҳуқуқҳои зерини коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро эътироф мекунанд:

а) иштирок кардан дар маҷлисҳо ва чорабиниҳои иттифоқҳои касаба ва ҳар гуна иттиҳодияҳои дигар, ки мувофиқи қонун бо мақсади ҳимояи манфиатҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ ва ғайра ва бо итоат кардан танҳо ба қоидаҳои ташкилоти дахлдор, таъсис дода шудаанд;

b) озодона дохил шудан ба ҳар кадом иттифоқҳои касаба ва ҳар кадом иттиҳодияҳои дар боло номбаршуда, бо итоат кардан танҳо ба қоидаҳои ташкилоти дахлдор;

с) муроҷиат кардан барои ёрӣ ва дастгирӣ ба ҳар кадом иттифоқи касаба ва ҳар кадом иттиҳодияи дар боло номбаршуда.

Барои татбиқи ин ҳуқуқҳо ҳеҷ гуна маҳдудият гузоштан мумкин нест, ба ғайр аз маҳдудиятҳое, ки қонун пешбинӣ намуда ва дар ҷомеаи демократӣ барои таъмини манфиатҳои амнияти миллӣ, тартиботи ҷамъиятӣ ё ҳимояи ҳуқуқу озодиҳои шахсони дигар зарур мебошанд.

Моддаи 27

Он чи ки марбут ба таъмини иҷтимоӣ аст, коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо дар давлати кори кироя аз ҳуқуқҳои баробар бо шаҳрвандони он давлат ба дараҷае, ки онҳо иҷрои талаботи дар қонунгузории амалкунандаи ин давлат пешбинишуда ва шартномаҳои дуҷониба ё бисёрҷонибаи мавриди амалро таъмин месозанд, истифода мебаранд. Мақомоти салоҳиятдори давлати аслӣ ва давлати кори кироя ҳар вақт метавонанд тартиботи заруриро барои муайян намудани шароитҳои татбиқи ин меъёр муқаррар созанд.

Дар мавридҳое, ки қонунгузории амалкунанда барои коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқи ёрии моддиро пешбинӣ накунад, давлатҳои дахлдор имконияти ба шахсони манфиатдор ҷуброн кардани маблағҳои супурдаи онҳо, ки дар робита бо ин ёрии моддӣ анҷом дода шудааст, бар асоси баробарии муносибат бо шаҳрвандони давлати дахлдор, баррасӣ мекунанд.

Моддаи 28

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо барои гирифтани ҳар гуна ёрии тиббӣ, ки барои ҳифзи ҳаёт ё пешгирии зиёни ҷуброннопазири ба саломатии онҳо тахдидкунанда бениҳоят зарур аст, бар асоси баробарӣ бо шаҳрвандони давлати дахлдор, ҳуқуқ доранд. Ба онҳо расондани чунин ёрии тиббии таъҷилиро бинобар ягон тағйироте, ки марбут ба иқомат ё шуғли онҳо мебошад, рад кардан мумкин нест.

Моддаи 29

Њар кадом кӯдаки коргари муҳоҷир барои ном гирифтан, сабти таваллуд ва шаҳрванд шудан ҳуқуқ дорад.

Моддаи 30

Њар кадом кӯдаки коргари муҳоҷир ҳуқуқи асосӣ ба таълимро бар асоси муносибати баробар бо шаҳрвандони давлати дахлдор дорад. Ба муассисаҳои томактабии таълимии давлатӣ ё мактабҳо рафтанро иҷозат надодан ё маҳдуд кардан ба сабаби мавҷуд набудани мақоми собити марбут ба иқомат ё шуғли ҳар кадоме аз волидон, ё ба сабаби набудани мақоми собити марбут ба иқомати чунин кӯдак дар давлати кори кироя, мумкин нест.

Моддаи 31

Давлатҳои иштироккунанда эҳтироми хусусиятҳои фарҳангии коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро таъмин сохта ва барои робитаҳои фарҳангиро бо давлати аслиашон ҳифз намудан монеъ намешаванд.

Давлатҳои иштироккунанда метавонанд бо мақсадҳои кӯмак расондан ва мусоидат намудан ба кӯшишҳо дар ин самт тадбирҳои лозимиро андешанд.

Моддаи 32

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо бо анҷом ёфтани иқоматашон дар давлати кори кироя ҳуқуқ доранд, ки маблағҳову пасандозҳои худро мувофиқи қонунгузории давлати дахлдор интиқол диҳанд ва молу ашёи шахсии худро берун баранд.

Моддаи 33

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқ доранд, ки аз давлати аслӣ, давлати кори кироя ё давлати транзит вобаста ба шароит, маълумоти марбут ба:

а) ҳуқуқҳояшон, ки аз ин Конвентсия бармеояд;

b) шароитҳои иқомат, ҳуқуқу вазифаҳои онҳо тибқи қонун ва амалияи ҷорӣ дар давлатҳои дахлдор ва инчунин дигар масъалаҳое, ки имкони риояи тартиботи расмии маъмурӣ ва ғайраро дар ин давлат барояшон фароҳам меорад, ба даст оваранд.

Давлатҳои иштироккунанда тамоми тадбирҳоеро, ки онҳо мувофиқи мақсад медонанд, меандешанд, то маълумоти номбурда паҳн карда шавад ё пешниҳоди он ба корфармоён, иттифоқҳои касаба ё мақомоту муассисаҳои дигари дахлдор, таъмин карда шавад. Дар мавриди зарурӣ онҳо бо дигар давлатҳои манфиатдор ҳамкориҳо анҷом медиҳанд.

Чунин маълумоти комилан мувофиқ ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо бо хоҳиши онҳо бепул ва ба қадри имкон бо забоне, ки онҳо фаҳмида метавонанд, пешниҳод мегардад.

Моддаи 34

Њеҷ чиз дар ин қисми Конвентсия коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро аз ҳатман риоя намудани қонунҳо ва қоидаҳои ҳар кадом давлати транзит ва давлати кори кироя, ё аз вазифаи эҳтиром намудани хусусиятҳои фарҳангии сокинони чунин давлатҳо, озод намесозад.

Моддаи 35

Ҳеҷ чиз дар ин қисми Конвентсия набояд чун дарназардорандаи муқаррарсозии мақоми доимӣ барои коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки ҳуҷҷат ё мақоми доимӣ надоранд, ё ягон ҳуқуқе барои гирифтани чунин мақоми доимӣ, тафсир карда шавад. Њамчунин набояд барои иҷрои тадбирҳое, ки ба фароҳам овардани шароити муносиб ва одилонаи муҳоҷирати байналхалқӣ тибқи муқаррароти қисми VI ҳамин Конвентсия нигаронида шудаанд, монеъ гардад.

ҚИСМИ IV

Дигар ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки дорои ҳуҷҷат ё мақоми доимӣ мебошанд

Моддаи 36

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки дорои ҳуҷҷат ё мақоми доимӣ дар давлати кори кироя мебошанд, ба ғайр аз ҳуқуқҳое, ки дар қисми III муқаррар шудаанд, ҳуқуқҳоеро истифода мебаранд, ки дар ин қисми Конвентсия муқаррар мегарданд.

Моддаи 37

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқ доранд аз тарафи давлати аслӣ ё давлати кори кироя вобаста ба ҳолати муайян, ҳанӯз то сафар кардан ё аз ҳама дертар ҳангоми ворид шудан ба давлати кори кироя дар бораи тамоми шароитҳои иҷозати онҳо, ва аз ҷумла дар бораи тамоми шароитҳои иқомат ва фаъолияти бомузд, ки онҳо метавонанд машғул шаванд, инчунин доир ба талаботе, ки онҳо дар давлати кори кироя бояд риоя кунанд ва мақомоте, ки онҳо бо мақсади ягон дигаргуние дар ин шароитҳо бояд муроҷиат кунанд, пурра огоҳ карда шаванд.

Моддаи 38

Давлатҳои кори кироя тамоми кӯшишро ба харҷ медиҳанд, то ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо иҷозат диҳанд, ки бе зиёни барои иҷозатномаи иқомат ё иҷозатномаи кор, вобаста ба мавриди муайян, муваққатан ғоиб бошанд. Дар ин ҳолат давлатҳои кори кироя эҳтиёҷоти махсус ва ӯҳдадориҳои коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро, ба хусус дар давлатҳои аслӣ, ба эътибор мегиранд.

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқ доранд, ки дар бораи шароитҳои дода шудани чунин иҷозатнома барои муваққатан ғоиб будан, маълумоти пурра дошта бошанд.

Моддаи 39

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо аз ҳуқуқҳои озодона ҳаракат кардан дар қаламрави давлати кори кироя ва интихоби озодонаи ҷои истиқомат дар он, истифода мебаранд.

Он чи дар банди 1 ҳамин модда зикр ёфтааст, мавриди ҳеҷ гуна маҳдудкунӣ қарор намегирад, ба ғайр аз маҳдудиятҳое, ки қонун пешбинӣ карда барои ҳифзи амнияти миллӣ, тартиботи ҷамъиятӣ, саломатӣ ё ахлоқи аҳолӣ ё ҳуқуқу озодиҳои шахсони дигар заруранд ва бо ҳуқуқҳои дигари дар ин Конвентсия эътирофшуда, созгор мебошанд.

Моддаи 40

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқ доранд, ки дар давлатҳои кори кироя бо мақсади таъмин намудан ва ҳимоя кардани манфиатҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ ва ғайра иттиҳодияҳо ва иттифоқҳои касаба таъсис диҳанд.

Истифода аз ин ҳуқуқ мавриди ҳеҷ гуна маҳдудият қарор намегирад, ғайр аз маҳдудиятҳое, ки дар қонун пешбинӣ шуда ва дар ҷомеаи демократӣ барои манфиатҳои амнияти миллӣ, тартиботи ҷамъиятӣ ва ҳимояи ҳуқуқу озодиҳои шахсони дигар зарур мебошанд.

Моддаи 41

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқ доранд, ки дар ҳаёти ҷамъиятии давлати иқоматашон иштирок намоянд, мувофиқи қонунгузории ин давлат дар ин давлат интихоб кунанд ва интихоб шаванд.

Давлатҳое, ки ба ин дахл доранд, ба андозаи зарурат ва мувофиқи қонунгузории худ барои ба амал баровардани ин ҳуқуқ мусоидат мекунанд.

Моддаи 42

Давлатҳои иштироккунанда масъалаҳои созмон додани тартибот ё муассисаҳоеро, ки тавассути онҳо чи дар давлати аслӣ ва чи дар давлати кори кироя мумкин гардад, ки эҳтиёҷот, орзуву омол ва вазифаҳои коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба эътибор гирифта шавад, баррасӣ намуда, дар мавридҳои зарурӣ имкониятеро, ки коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо дар ин муассисаҳо намояндагони озодона интихобнамудаи худро дошта бошанд, пешбинӣ мекунанд.

2.Давлатҳои кори кироя мувофиқи қонунгузории худ ба он мусоидат менамоянд, ки ҳангоми қабули қарорҳо дар хусуси зиндагӣ ва идоракунии ҷамъиятҳои маҳаллӣ бо коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо машварат карда шавад ё ки онҳо дар қабули чунин қарорҳо иштирок намоянд.

Коргарони муҳоҷир мумкин аст аз ҳуқуқҳои сиёсӣ дар давлати кори кироя истифода баранд, агар ин давлат дар ба амал баровардани соҳибихтиёрии худ ба онҳо чунин ҳуқуқҳоро диҳанд.

Моддаи 43

Коргарони муҳоҷир бо шаҳрвандони давлати кори кироя аз низоми баробар истифода мебаранд, дар иртибот бо:

а) дастрасӣ ба муассисаҳои таълимӣ ва хизматҳо мувофиқи шароитҳои қабул ва қоидаҳои дигар, ки дар нисбати муассиса ва хизматҳои дахлдор амал мекунанд;

b) дастрасӣ ба хадамоти раҳнамоии касбӣ ва кортаъминкунӣ;

с) дастрасӣ ба муассисаҳои тайёрии касбӣ ва бозомӯзӣ;

d) таъмин бо манзил, аз ҷумла манзиле, ки аз рӯи барномаҳои таъмини иҷтимоӣ ва ҳимоя аз истисмор тавассути пардохти иҷорапулӣ барои манзил, пешниҳод мегардад;
e) дастрасӣ ба хизматрасониҳои иҷтимоӣ ва тиббӣ ба шарти риоя намудани талаботе, ки барои иштирок дар барномаҳои дахлдор, пешниҳод карда мешавад;
f) дастрасӣ ба кооператив ва муассисаҳои худидора, ки тағйири мақоми онҳоро ҳамчун муҳоҷир дар назар надорад ва ба шарти риоя кардани муқаррарот ва қоидаҳои кооперативҳо ва муассисаҳои дахлдор;
g) дастрасӣ ба ҳаёти фарҳангӣ ва иштирок кардан дар он.

2.Давлатҳои иштироккунанда барои таъмини баробарии ҳақиқии вазъ шароит фароҳам меоваранд, то ки коргарони муҳоҷир аз ҳуқуқҳое, ки дар банди 1 ҳамин модда зикр ёфтаанд, дар ҳама ҳолатҳо, вақте ки шароити аз тарафи давлати кори кироя муқарраргардидаи иқомати онҳо ба талаботи лозим ҷавобгӯ бошад, истифода бурда тавонанд.

3.Давлатҳои кори кироя ба корфармои коргарони муҳоҷир дар кори фароҳам овардани шароити манзилӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангӣ барои онҳо монеъ намегарданд. Дар асоси моддаи 70 ин Конвентсия давлати кори кироя метавонад фароҳам овардани чунин шароитро ба талаботе вобаста созад, ки онҳо одатан дар ин давлат истифода бурда мешаванд.

Моддаи 44

Давлатҳои иштироккунанда бо эътирофи он, ки оила ҷузъи табиӣ ва асосии ҷамъият буда, барои ҳимоя гардидан аз тарафи ҷамъият ва давлат ҳуқуқ дорад, барои таъмини ҳимояи ягонагии оилаи коргарони муҳоҷир тадбирҳои лозимиро меандешанд.

Бо мақсади мусоидат кардан ба пайвастани коргарони муҳоҷир бо ҳамсаронашон ё шахсоне, ки бо коргари муҳоҷир дар муносибатҳое мебошанд, ки тибқи ҳуқуқи татбиқёбанда мумкин аст ба никоҳ баробар дониста шаванд, инчунин бо фарзандони ноболиғашон, ки никоҳ надоранд, Давлатҳои иштироккунанда тадбирҳоеро ба амал мебароранд, ки онҳо зарур мешуморанд ва ба доираи салоҳияташон дохил мешаванд.

3.Давлатҳои кори кироя бо мулоҳизаи башардӯстона масъалаи низоми баробар фароҳам оварданро ба дигар аъзоёни оилаҳои коргарони муҳоҷир тибқи муқаррароти банди 2 ҳамин модда, ба тариқи мусбӣ баррасӣ мекунанд.

Моддаи 45

Аъзоёни оилаҳои коргарони муҳоҷир дар давлати кори кироя аз низоми баробар бо шаҳрвандони ин давлат истифода мебаранд, дар иртибот бо:

а) дастрасӣ ба муассисаҳои таълимӣ ва хизматҳо мувофиқи шароитҳои қабул ва қоидаҳои дигар, ки дар нисбати муассисаҳо ва хизматҳои дахлдор, амал мекунанд;

b) дастрасӣ ба муассиса ва идораҳои тайёрӣ ва роҳнамоии касбӣ ба шарти ба иҷро расондани талаботи иштирок;

с) дастрасӣ ба хизматрасонии иҷтимоӣ ва тиббӣ ба шарти риоя намудани талаботе, ки нисбат ба иштирок дар барномаҳои дахлдор пеш гузошта мешаванд;

d) дастрасӣ ба ҳаёти фарҳангӣ ва иштирок кардан дар он.

Давлатҳои кори кироя дар ҳоле, ки бамаврид дониста шавад, дар ҳамкорӣ бо давлати аслӣ сиёсатеро пеш мебаранд, ки ба ҷалб кардани фарзандони коргарони муҳоҷир дар низоми таълими мактабии маҳаллӣ махсусан таълими забони маҳаллӣ, ба онҳо нигаронида шудааст.

Давлатҳои кори кироя кӯшиш мекунанд, ки барои ба фарзандони коргарони муҳоҷир таълим додани забони модариашон ва ошно кардани онҳо бо фарҳанги аслӣ мусоидат намоянд, давлатҳои аслӣ бошад, дар ин бобат вақте ки зарурат пеш ояд, ҳамкорӣ мекунанд.

Давлатҳои кори кироя метавонанд барномаҳои махсуси таълимиро ба забони модарии фарзандони коргарони муҳоҷир ва дар мавриди зарурат дар ҳамкорӣ бо давлати аслӣ ташкил диҳанд.

Моддаи 46

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо бо назардошти қонунгузории амалкунандаи давлати дахлдор, инчунин шартномаҳои байналхалқие, ки ба ҳамин масъала вобастаанд ва ӯҳдадориҳои давлатҳои дахлдор, ки аз иштирок дар иттиҳодияҳои гумрукӣ бармеояд, барои амволи шахсӣ, анҷому асбоби таъиноти маишӣ дошта, инчунин ашёе, ки барои анҷом додани фаъолияти бомузд заруранд ва барои он ба давлати кори кироя иҷозат дода мешавад, аз боҷу хироҷи вуруд ва хуруҷ озод карда мешаванд:

а) ҳангоми баромадан аз давлати аслӣ ё давлате, ки одатан истиқомат мекунанд;

b) ҳангоми бори аввал иҷозат гирифтан ба давлати кори кироя;

с) ҳангоми тамоман баромадан аз давлати кори кироя;

d) ҳангоми тамоман бозгаштан ба давлати аслӣ ё давлате, ки одатан истиқомат мекунанд.

Моддаи 47

Коргарони муҳоҷир ҳуқуқ доранд, ки маблағҳои бадастоварда ва пасандозҳои худро аз ҷумла маблағҳое, ки барои нигоҳ доштани оилаи онҳо заруранд, аз давлати кори кироя ба давлати аслӣ ё ҳар кадом давлати дигар таҳвил диҳанд. Чунин таҳвилҳо бояд мувофиқи тартиботи муқаррарнамудаи қонунгузории амалкунандаи давлати дахлдор ва тибқи созишномаҳои байналхалқии амалкунанда, ба амал бароварда шаванд.

Давлатҳои дахлдор тадбирҳои лозимро барои осон намудани чунин таҳвилҳо меандешанд.

Моддаи 48

Бе зиён расондан ба созишномаҳои амалкунанда дар бораи бартараф кардани андозбандии такрорӣ, коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо нисбати музди кор дар давлати кори кироя:

а) бо ҳар гуна андоз ё боҷу хироҷе, ки аз андоз, боҷу хироҷи барои шаҳрвандони худӣ дар ҳолатҳои мушобеҳ муқарраршуда зиёдтар ё вазнинтар бошад, андозбандӣ намешаванд;

b) барои сабукӣ додан ё озод кардан аз ҳар гуна андоз ва ба имтиёзҳои пардохти андозӣ, ки ба шаҳрвандон дар ҳолатҳои мушобеҳ, аз ҷумла имтиёзҳои пардохти андозӣ ба хӯрандагони оилаҳои онҳо, дода мешавад, ҳуқуқ доранд.

Давлатҳои иштироккунанда иҷрои тадбирҳои лозимро барои бартараф намудани андозбандии такрорӣ аз музди кор ва пасандозҳои коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, таъмин месозанд.

Моддаи 49

Агар дар қонунгузории миллӣ иҷозати алоҳида барои зиндагӣ ва барои кори кироя пешбинӣ шуда бошад, давлатҳои кори кироя ба коргарони муҳоҷир иҷозати зиндагӣ карданро ҳадди ақал барои даврае, ки баробари мӯҳлати иҷозатномаи машғул шудан ба кори бомузд бошад, медиҳанд.

Коргарони муҳоҷире, ки дар давлати кори кироя ба онҳо озодона интихоб кардани навъи фаъолияти бомузд иҷозат дода мешавад, танҳо ба сабаби қатъ гардидани фаъолияти бомузди онҳо то гузаштани мӯҳлати эътибори иҷозатномаи кор ё иҷозатномаҳои мушобеҳ, мақоми доимӣ ё иҷозатномаи истиқоматро гумкарда ба шумор намераванд.

Бо мақсади ба коргарони муҳоҷири дар банди 2 ҳамин модда зикрёфта додани вақти кофӣ барои ҷустуҷӯи навъи дигари фаъолияти бомузд, бекор кардани иҷозатномаи истиқомати онҳо ҳадди аққал дар давоми давраи баробар ба мӯҳлате, ки дар тайи он онҳо мумкин аст, ки ба гирифтани нафақаи бекорӣ ҳуқуқ дошта бошанд, боздошта мешавад.

Моддаи 50

Дар ҳолати вафоти коргари муҳоҷир ё бекор карда шудани никоҳ, давлати кори кироя масъалаи ба аъзоёни оилаи ин коргари муҳоҷир, ки дар ин давлат дар асоси пайвастани оила истиқомат доранд, додани иҷозатномаи истиқоматро мусбӣ баррасӣ мекунад; давлати кори кироя мӯҳлате, ки дар давоми он дар ин давлат онҳо аллакай зиндагӣ кардаанд, ба эътибор мегирад.

Ба аъзоёни оила, ки барояшон додани чунин иҷозатнома рад карда шудааст, то баромадан аз ин давлат муддати муносиби вақт дода мешавад, то онҳо тавонанд корҳои худро дар давлати кори кироя ба сомон расонанд.

Муқаррароти бандҳои 1 ва 2 ҳамин модда набояд ҳамчун маҳдудкунандаи ягон хел ҳуқуқ барои зиндагӣ ё кор, ки ба чунин аъзоёни оила бар дигар асос аз рӯи қонунгузории давлати кори кироя ё аз рӯи шартномаҳои дуҷониба ё бисёрҷонибаи нисбат ба ин давлат татбиқшаванда, дода шудааст, тафсир карда шавад.

Моддаи 51

Коргарони муҳоҷир, ки дар давлати кори кироя барояшон иҷозати озодона интихоб кардани фаъолияти бомузд барои худашон дода нашудааст, мақоми қонунӣ надошта ба ҳисоб намераванд ва иҷозатномаи зиндаги карданро фақат ба сабаби қатъ ёфтани фаъолияти бомуздашон, то гузоштани мӯҳлати эътибори иҷозатномаи истиқомат махсусан ба фаъолияти бомузди мушаххас ишора рафта ва барои машғул шудан ба он рухсат дода шудааст. Чунин коргарони муҳоҷир барои ҷустуҷӯи кори дигари кироя, иштирок дар барномаҳои корҳои ҷамъиятӣ ва бозомӯзӣ дар давоми муддати боқимондаи эътибори иҷозатномаашон барои кор, бо дар назар гирифтани ҳамон шароит ё маҳдудиятҳое, ки дар иҷозатномаи кор ба онҳо ишора карда шудааст, ҳуқуқ доранд.

Моддаи 52

Коргарони муҳоҷир дар давлати кори кироя ҳуқуқ доранд, ки бо дар назардошти маҳдудият ва шартҳои дар зер баёнёфта, фаъолияти бомузди худро озодона интихоб кунанд.

Нисбат ба ҳар кадом коргари муҳоҷир давлати кори кироя метавонад:

а) маҳдудият барои дараҷаҳои кори кироя, вазифаҳо, навъи машғулият ё фаъолият муқаррар намояд, вақте ки ин барои манфиатҳои ин давлат зарур бошад ва дар қонунгузории миллӣ пешбинӣ гардида бошад;

b) озодона интихоб кардани фаъолияти бомуздро мувофиқи қонунгузории худ дар иртибот бо эътирофи маҳорати касбӣ, ки дар хориҷи қаламрави он ҳосил карда шудааст, маҳдуд созад. Бо вуҷуди он Давлатҳои иштироккунандаи дахлдор кӯшиш мекунанд, ки эътирофи чунин маҳоратро таъмин намоянд.

Нисбат ба коргарони муҳоҷире, ки иҷозатномаи муддаташ маҳдуди кор гирифтаанд, давлати кори кироя метавонад инчунин:

а) ҳуқуқи озодона интихоб кардани фаъолияти бомузд диҳад, ба шарте, ки коргари муҳоҷир дар қаламрави он бо мақсади фаъолияти бомузд дар давоми давраи дар қонунгузории миллӣ пешбинишуда, ки набояд аз ду сол бештар бошад, қонунӣ зиндагӣ карда бошад;

b) дастрасии коргари муҳоҷирро ба фаъолияти музднок ба манзури пеш бурдани сиёсати бартарият ба шаҳрвандони худ ё шахсони бо онҳо бо ин мақсад омезишёфта (ассимилятсияшуда) ба сабаби амали қонунгузорӣ ё созишномаҳои дуҷониба ё бисёрҷониба, маҳдуд созад. Њар гуна маҳдудияти ба ин монанд нисбат ба коргари муҳоҷир, ки дар қаламрави он бо мақсади фаъолияти бомузд тайи муддати дар қонунгузории миллӣ пешбинигардида, ки набояд аз панҷ сол бештар бошад, қонунӣ зиндагӣ мекунад,қобили татбиқ нест.

Давлатҳои кори кироя шартҳоеро муқаррар менамоянд, ки тибқи онҳо коргари муҳоҷири барои кори кироя ба кишвар иҷозатгирифта метавонад барои интихоби озодонаи кор иҷозатнома гирад. Даврае, ки дар давоми он коргари муҳоҷир дар давлати кори кироя қонунӣ иқомат дошт, ба назар гирифта мешавад.

Моддаи 53

Ба аъзоёни оилаи коргари муҳоҷир, ки худ дорои иҷозатномаи зиндагӣ кардан ё рухсатнома ба кишвар, ки муддаташ номаҳдуд ё худ ба худ таҷдидшаванда мебошад, интихоби озоди фаъолияти бомузд бо ҳамон шартҳое, ки ба коргари муҳоҷири мазкур мувофиқи моддаи 52 ҳамин Конвентсия татбиқ мешаванд, иҷозат дода мешавад.

Нисбат ба аъзоёни оилаи коргари муҳоҷир, ки барояшон озодона интихоб кардани фаъолияти бомузд иҷозат дода нашудааст, Давлатҳои иштироккунанда масъалаи ба онҳо додани бартариятро дар гирифтани иҷозат барои машғул шудан ба фаъолияти бомузд нисбат ба он коргароне, ки ба давлати кори кироя рухсат гирифтан мехоҳанд, бо назардошти созишномаҳои дуҷониба ва бисёрҷониба, баррасӣ менамоянд.

Моддаи 54

Бе расонидани зиён ба шароити иҷозатномаи истиқомат ё иҷозатномаи кори ба онҳо додашуда, инчунин ҳуқуқҳои дар моддаҳои 25 ва 27 ҳамин Конвентсия пешбинишуда, ба коргарони муҳоҷир низоми баробар бо шаҳрвандони давлати кори кироя дода мешванд, вобаста ба:

а) ҳимоя зидди аз корозодкунӣ;

b) нафақаҳои бекорӣ;

с) дастрасӣ ба барномаҳои корҳои ҷамъиятӣ, ки бо мақсади муборизаи зидди бекорӣ баргузор мегарданд;

d) дастрасӣ ба дигар кори кироя дар ҳолати аз даст додани кор ё қатъ гардидани навъи дигари фаъолияти бомузд бо риоя кардани муқаррароти моддаи 52 ин Конвентсия.

Агар коргари муҳоҷир изҳор намояд, ки шартҳои созишномаи меҳнатии ӯ аз тарафи корфармояш вайрон карда шудаанд, дар он ҳол ӯ ҳақ дорад, ки ба мақомоти салоҳиятдори давлати кори кироя мувофиқи шартҳое, ки дар банди 1 моддаи 18 ин Конвентсия зикр ёфтааст, бо даъвои худ муроҷиат кунад.

Моддаи 55

Коргарони муҳоҷир, ки барояшон иҷозатномаи машғул шудан ба ягон фаъолияти бомузд дода шудааст, бо дар назар гирифтани шароити додани чунин иҷозатнома, ба муносибати баробар бо шаҳрвандони давлати кори кироя барои ба амал баровардани ин фаъолияти бомузд, ҳуқуқ доранд.

Моддаи 56

Коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро, ки ҳамин қисми Конвентсия нисбат ба онҳо татбиқ меёбад, аз давлати кори кироя хориҷ кардан мумкин нест, ғайр аз мавридҳое, ки ба сабабҳои дар қонунгузории миллии ин давлат пешбинӣ шудаанд ва бо риояи кафолатҳое, ки дар қисми III пешбинӣ гардидаанд.

Ба кор бурдани бадарға бо мақсади маҳрум кардани коргари муҳоҷир ё аъзоёни оилаи ӯ аз ҳуқуқҳои тавассути иҷозатномаи истиқомат ва иҷозатномаи кор додашуда, мумкин нест.

Ҳангоми баррасии масъалаи бадарға кардани коргари муҳоҷир ё аъзои оилаи ӯ, мулоҳизаҳои башардӯстона, инчунин мӯҳлати истиқомати шахси мавриди назарро дар давлати кори кироя , ба назар гирифтан зарур аст.

ҚИСМИ V

Муқаррароте, ки нисбат ба категорияҳои муайяни коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо татбиқ мешаванд

Моддаи 57

Категорияҳои муайяни коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки дар ҳамин қисми Конвентсия зикр ёфта, дорои ҳуҷҷат ва мақоми доимӣ мебошанд, аз ҳуқуқҳои дар қисми III дарҷгардида ва ба истиснои тағйироти дар зер баёнёфта, қисми IV, истифода мебаранд.

Моддаи 58

Коргарони наздисарҳадӣ, ки таърифашон дар банди 2 (а) моддаи 2 ин Конвентсия омадааст, аз ҳуқуқҳое истифода мебаранд, ки дар қисми IV пешбинӣ гардида мумкин аст нисбат ба онҳо ба сабаби иқомат ва корашон дар қаламрави давлати кори кироя ва бо назардошти он, ки онҳо дар ин давлат ҷои истиқомати муқаррариро надоранд, татбиқ карда шаванд.

Давлатҳои кори кироя масъалаҳои марбут ба додани ҳуқуқи озодона интихоб намудани фаъолияти бомуздро ба коргарони наздисарҳадӣ баъди муддати муайяни вақт, хайрхоҳона баррасӣ мекунанд. Додани чунин ҳуқуқ ба мақоми коргари наздисарҳадӣ будани онҳо дахолат намекунад.

Моддаи 59

Коргарони мавсимӣ, ки таърифашон дар банди 2 (b ) моддаи 2 ин Конвентсия дода шудааст, аз ҳамаи ҳуқуқҳое истифода мебаранд, ки дар қисми IV пешбинӣ шуда мумкин аст нисбат ба онҳо ба сабаби мавҷуд буданашон ва кор карданашон дар қаламрави давлати кори кироя татбиқ карда шаванд ва бо мақоми онҳо дар ин давлат ҳамчун коргарони мавсимӣ бо дарназардошти он, ки онҳо дар ин давлат фақат як қисми сол мавҷуданд, мувофиқанд.

Давлати кори кироя бо назардошти банди 1 ин модда масъалаи ба коргарони мавсимӣ, ки дар қаламрави он муддати қобили мулоҳиза ба киро гирифта шуда буданд, додани имконият барои машғул шудан ба навъи дигари фаъолияти бомуздро баррасӣ намуда ба онҳо нисбат ба коргарони дигаре, ки кӯшиш мекунанд бар асоси созишномаҳои дуҷониба ё бисёрҷониба барои ба ин давлат даромадан иҷозатнома гиранд, бартарӣ диҳад.

Моддаи 60

Коргароне, ки корашон ба кӯчидан алоқаманд аст ва таърифашон дар банди 2 (е) моддаи 2 ин Конвентсия омадааст, аз ҳуқуқҳои дар қисми IV пешбинишуда истифода мебаранд ва ба онҳо ин ҳуқуқҳо ба сабаби мавҷуд будан ва кор карданашон дар қаламрави давлати кори кироя дода мешаванд, ки бо мақоми коргароне, ки корашон дар ин давлат ба кӯчидан алоқаманд аст, мутобиқат дорад.

Моддаи 61

Коргарони дар лоиҳаҳо коркунанда, ки таърифашон дар банди 2 (f) ҳамин Конвентсия оварда мешавад ва аъзоёни оилаҳои онҳо ҳуқуқҳоеро соҳиб мебошанд, ки дар қисми IV ба истиснои бандҳои 1 (b) ва (с)- и моддаи 43; банди 1(d) моддаи 43, ки марбут ба додани манзил тибқи барномаҳои таъмини иҷтимоӣ аст; дар банди 1 (b) моддаи 45; ва дар моддаҳои 52-55 пешбинӣ гардидаанд.

Агар коргари дар лоиҳа коркунанда изҳор кунад, ки шартҳои шартномаи меҳнатии ӯ аз тарафи корфармо вайрон карда шудаст, ӯ ҳуқуқ дорад, ки ба мақомоти салоҳиятдори давлате, ки ин корфармо дар доираи ҳуқуқиаш мебошад, мувофиқи шароите, ки дар банди 1 моддаи 18 ин Конвентсия зикр ёфтааст, бо даъвои худ муроҷиат намояд.

Ба шарти риоя шудани муқаррароте, ки нисбат ба давлатҳои дахлдори иштироккунандаи созишномаҳои дуҷониба ва бисёрҷониба амал мекунанд, Давлатҳои иштироккунанда ба он мекӯшанд, ки ба коргарони дар лоиҳаҳо коркунанда барои дар ҳимояи низоми таъмини иҷтимоии давлати аслии худ ё давлати одатан истиқоматкунии худ ҳангоми кор дар лоиҳаҳо мондан, имконият диҳанд. Давлатҳои иштироккунандаи дахлдор бо мақсади пешгирӣ кардани ягон хел инкори ҳуқуқ ё пардохтҳои дукарата дар ин робита тадбирҳои заруриро меандешанд.

4.Бидуни зарар ба муқаррароти моддаи 47 ин Конвентсия, инчунин созишномаҳои мушаххаси дуҷониба ё бисёрҷониба, давлатҳои иштироккунандаи дахлдор иҷозат медиҳанд, ки пардохти музди кор ба коргарони дар лоиҳаҳо коркунанда дар давлатҳои аслӣ ё давлати истиқомати муқаррариашон ба амал бароварда шавад.

Моддаи 62

Коргарони кирояи мақсаднок, ки таърифашон дар банди 2 (q) моддаи 2 оварда мешавад, соҳиби ҳуқуқҳое мебошанд, ки марбут ба коргарони муҳоҷир буда дар қисми IV ҳамин Конвентсия баён гардидаанд, ба истиснои ҳуқуқҳое, ки дар бандҳои 1 (b) ва (с)-и моддаи 43; банди 1 (d) моддаи 43, ки ба додани манзил тибқи барномаҳои таъмини иҷтимоӣ алоқаманд аст; ва моддаи 52 ва дар банди 1(d) моддаи 54 пешбинӣ шудаанд.

Аъзоёни оилаи коргари кирояи мақсаднок соҳиби ҳуқуқҳое мебошанд, ки ба аъзоёни оилаҳои коргарони муҳоҷир дахл дошта, дар қисми IV ҳамин Конвентсия баён ёфтаанд, ба истиснои муқаррароти модаи 53.

Моддаи 63.

Коргари муҳоҷир, ки бо кироя кор намекунад ва таърифашон дар банди 2 (h) моддаи 2 ин Конвентсия омадааст, аз ҳуқуқҳое, ки дар қисми IV пешбинӣ шудааст, истифода мебаранд, ба истиснои ҳамон ҳуқуқҳое, ки танҳо ба коргарони кори кироя дошта дода мешаванд.

Бе зараре барои моддаҳои 52 ва 79 ин Конвентсия, қатъ ёфтани фаъолияти иқтисодии коргарони муҳоҷире, ки бо киро кор намекунанд, худ ба худ боиси қатъ гардидани иҷозатномаи истиқомат ё иҷозатномаи фаъолияти бомузд дар давлати кори кироя, ки ба онҳо ва аъзоёни оилаҳои онҳо дода шудааст, намешавад, ба истиснои ҳолатҳое, ки иҷозатномаи истиқомат бевосита ба навъи муайяни фаъолияти бомузд, ки барои иҷрои онҳо коргарон рухсат дода шудаанд, алоқаманд бошад.

ҚИСМИ VI

Мусоидат кардан барои фароҳам овардани шароити мӯътадил, одилона, башардӯстона ва қонунӣ нисбат ба муҳоҷирати байналхалқии коргарон ва аъзоёни оилаҳои онҳо

Моддаи 64

Бе зараре барои моддаи 79 ин Конвентсия Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор дар мавридҳои зарурӣ бо мақсади мусоидат кардан барои фароҳам овардани шароити мӯътадил, одилона, башардӯстона нисбат ба муҳоҷирати байналхалқии коргарон ва аъзоёни оилаҳои онҳо, машваратҳо ва ҳамкориҳоро бо ҳамдигар анҷом медиҳанд.

Дар робита бо ин, диққати лозим на танҳо ба эҳтиёҷот ва манбаъҳои корӣ, балки ба ниёзҳои иҷтимоӣ, иқтисодӣ, фарҳангӣ ва ғайраи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, инчунин оқибатҳои чунин муҳоҷират ба ҷамъиятҳои дахлдор, дода мешавад.

Моддаи 65

Давлатҳои иштироккунанда бояд хадамоти заруриро доир ба масъалаҳое, ки ба муҳоҷирати байналхалқии коргарон ва аъзоёни оилаҳои онҳо дахл доранд, дошта бошанд. Дар қатори дигар вазифаҳо ба доираи вазифаи онҳо инҳо дохил мешаванд:

а) таҳия кардан ва ба амал баровардани сиёсати марбут ба чунин муҳоҷират;

b) мубодилаи маълумот, машваратҳо ва ҳамкорӣ бо ҳокимиятҳои салоҳиятдори дигар Давлатҳои иштироккунанда, ки ин гуна муҳоҷират ба онҳо дахл дорад;

с) пешниҳод кардани маълумоти лозим, аз ҷумла ба корфармоён, коргарон ва ташкилотҳои онҳо дар бораи сиёсат, қонуну қоидаҳое, ки ба муҳоҷират ва кироя гирифтан дахл доранд, созишномаҳои марбут ба муҳоҷират, ки бо давлатҳои дигар баста шудаанд ва инчунин дигар масъалаҳои дахлдор;

d) пешниҳод намудани маълумот ва расондани ёрии зарурӣ ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки ба иҷозатномаҳои мавриди дархост, расмияту тартиботи ба сафар, интиқол, расидан, иқомат, фаъолияти бомузд, баромадан ва бозгаштан алоқамандӣ доранд, инчунин маълумот дар хусуси шароити кору зиндагӣ дар давлати кори кироя ва қонуну қоидаҳои марбут ба гумрук, асъори хориҷӣ, андоз ва дигар қонуну қоидаҳои дахлдор.

Давлатҳои иштироккунанда дар мавридҳои лозим барои расондани хизматҳои муносиби консулӣ ва ғайра, ки барои қонеъ сохтани эҳтиёҷоти иҷтимоӣ, фарҳангӣ ва дигар эҳтиёҷоти коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо заруранд, мусоидат мекунанд.

Моддаи 66

Ба шарти риоя шудани банди 2 ин модда, ҳуқуқи анҷом додани иқдом бо мақсади ба киро гирифтани коргар дар давлати дигар фақат ба мақомоти зерин тааллуқ дорад:

а) хадамот ё мақомоти давлатии давлате, ки дар он чунин иқдомҳо анҷом дода мешаванд;

b) хадамот ё мақомоти давлати кори кироя бар асоси созишномаи байнидавлатҳои манфиатдор;

с) мақоме, ки бар асоси созишномаи дуҷониба ё бисёрҷониба таъсис дода шудааст.

Дар мавриди мавҷуд будани ҳар гуна иҷозатнома, мувофиқат ва бо назорати мақомоти Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор, ки мумкин аст мувофиқи қонунгузории миллӣ ва амалияи ин давлатҳо таъсис дода шаванд, ба муассисаҳои корфармоёни эҳтимолӣ ё шахсони аз номи онҳо амалкунанда низ барои анҷом додани иқдомҳои мазкур мумкин аст иҷозат дода шавад.

Моддаи 67

Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор дар ҳолатҳои лозим дар андешидани тадбирҳои марбут ба бозгашти ботартибонаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ба давлати аслӣ, агар онҳо тасмими бозгаштан гиранд ё агар мӯҳлати иҷозатномаи барои истиқомат ё кор ба поён расад ё агар онҳо дар давлати кори кироя бе мақоми доимӣ иқомат дошта бошанд, ҳамкорӣ мекунанд.

Дар робита бо коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки мақоми доимӣ доранд, Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор дар мавридҳои лозим бо шароитҳое, ки байни ин давлатҳо мувофиқа карда шудааст, бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоиди иқтисодӣ барои ҷойгиркунии онҳо ва осон намудани реинтегратсияи иҷтимоию фарҳангӣ дар давлати аслӣ, ҳамкориҳо мекунанд.

Моддаи 68

Давлатҳои иштироккунанда, аз ҷумла давлатҳои транзит дар кори пешгирӣ ё қатъ намудани интиқол ва ба киро гирифтани ғайриқонунӣ ва махфиёнаи коргарони муҳоҷир, ки мақоми доимӣ надоранд, ҳамкориҳо анҷом медиҳанд. Тадбирҳои ба ин мақсад дар чорчӯбаи доираи ҳуқуқии ҳар кадом давлати манфиатдор андешидашаванда нуқтаҳои зеринро пешбинӣ мекунанд:

а) чорабиниҳои лозима зидди паҳнкунии маълумотҳои гумроҳкунандаи марбут ба масъалаҳои муҳоҷират;

b) чорабиниҳои ошкор кардан ва манъ кардани интиқоли ғайриқонунӣ ва махфиёнаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо ва ба амал баровардани муҷозоти самарабахш бар зидди шахсон, гурӯҳҳо ва сохторҳое, ки ба созмондиҳӣ ё ба амал баровардан ё кӯмак расондан дар ташкил ва ба амал баровардани чунин интиқолҳо машғул мешаванд;

с) чорабиниҳои ба роҳ андохтани муҷозоти самарабахш бар зидди шахсҳо, гурӯҳи ашхос ё сохторҳое, ки нисбат ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки мақоми доимӣ надоранд, зӯроварӣ, таҳдид ё тарсонданро ба кор мебаранд.

Давлатҳои кори кироя ҳамаи тадбирҳои зарурӣ ва самарабахшро барои қатъӣ ба киро гирифтани коргарони муҳоҷири мақоми доимӣ надоштаро дар қаламрави худ меандешанд, аз ҷумла дар ҳолатҳои зарурӣ муҷозотро нисбат ба корфармоёни чунин коргарон ба амал мебароранд. Ин тадбирҳо набояд ба ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷир, ки аз ба киро гирифтан бармеоянд, дар муносибат бо корфармоёни онҳо, зарар расонанд.

Моддаи 69

Давлатҳои иштироккунанда дар ҳолате, ки дар ҳудуди қаламравашон коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо бе мақоми доимӣ мавҷуд бошанд, тадбирҳои лозимро барои ба роҳ надодан ба идомаи чунин вазъият, меандешанд.

Дар мавриде ки Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор имконияти ба тартиб овардани вазъияти чунин ашхосро мувофиқи қонунгузории амалкунандаи миллӣ ва созишномаҳои дуҷониба ё бисёрҷониба баррасӣ мекунанд, шароити воридшавӣ, муддати иқомати онҳо дар давлати кори кироя ва дигар мулоҳизаҳои дахлдор, аз ҷумла мулоҳизаҳое, ки ба вазъияти оилавии онҳо марбут аст, ба тарзи бояду шояд ба эътбор гирифта мешавад.

Моддаи 70

Давлатҳои иштироккунанда тадбирҳоеро меандешанд, ки на камтар аз тадбирҳои нисбат ба шаҳрвандони худӣ андешидашаванда дар мавриди фароҳам овардани шароити кору зиндагии коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, ки мақоми доимӣ доранд, муносибтар ва ҷавобгӯи меъёрҳои муносиб, техникаи бехатарӣ, ҳифзи саломатӣ ва принсипҳои шарафи инсонӣ бошанд.

Моддаи 71

Давлатҳои иштироккунанда дар ҳолати зарурӣ барои ба давлати аслӣ баргардондани ҷисми майити коргарони муҳоҷир ё аъзоёни оилаҳои онҳо мусоидат мекунанд.

Дар робита бо масъалаҳои ҷуброни марбут ба вафоти коргари муҳоҷир ё узви оилаи ӯ Давлатҳои иштироккунанда дар мавридҳои зарурӣ ба ашхоси дахлдор барои ҳарчӣ зудтар ҳал кардани чунин масъалаҳо ёрӣ мерасонанд. Ҳалли чунин масъалаҳо бар асоси қонунгузории амалкунандаи миллӣ мувофиқи муқаррароти ҳамин Конвентсия ва ҳар кадом созишномаҳои дахлдори дуҷониба ва бисёрҷониба, ба амал бароварда мешавад.

ҚИСМИ VII

Татбиқи Конвентсия

Моддаи 72

а) Бо мақсади назорат бурдан ба татбиқи ин Конвентсия Кумитаи ҳимояи ҳуқуқи тамоми коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо (аз ин пас Кумита номида мешавад) таъсис дода мешавад;

b) Кумита дар лаҳзаи эътибор пайдо кардани ин Конвентсия аз даҳ нафар, аммо баъди эътибор пайдо кардани ин Конвентсия барои Давлати чилу якуми иштироккунанда – аз чордаҳ коршинос, ки дорои сифатҳои баланди ахлоқӣ, беғаразӣ ва босалоҳиятии эътирофгардида дар соҳаҳои Конвентсия дарбаргиранда мебошанд, ташкил меёбад.

а) Аъзоёни Кумита аз тарафи Давлатҳои иштироккунанда аз ҷумлаи рӯйхати номзадҳо, ки Давлатҳои иштироккунанда пешбарӣ кардаанд, бо овоздиҳии махфӣ интихоб карда мешаванд; дар ин ҳол тақсимоти одилонаи ҷуғрофӣ, аз ҷумлаи чи давлатҳои аслӣ ва чи давлатҳои кори кироя ва намояндагии системаҳои асосии ҳуқуқӣ ба эътибор гирифта мешавад. Њар кадом Давлати иштироккунанда метавонад як нафарро аз ҷумлаи шаҳрвандони худаш пешбарӣ намояд;

b) аъзоён бо ҳузури шахсии худ интихоб мешаванд ва адои вазифа мекунанд.

Интихоби аввал на дертар аз шаш моҳ аз рӯзи эътибор пайдо кардани ин Конвентсия баргузор мешавад, интихоботи минбаъда бошад, баъди ҳар ду сол. Њадди аққал чор моҳ қабл аз таърихи баргузории ҳар як интихобот Котиби Генералии Созмони Милали Муттаҳид ба ҳамаи Давлатҳои иштироккунанда нома фиристода дархост менамояд, ки дар давоми ду моҳ номзадҳои худро пешбарӣ намоянд. Котиби генералӣ рӯйхате тартиб медиҳад, ки дар он бо тартиби алифбоӣ ҳамаи шахсони ба ҳамин усул пешбарӣ кардашуда бо нишон додани Давлатҳои иштироккунанда, ки онҳоро пешбарӣ кардаанд, ва ин рӯйхатро на дертар аз як моҳ то таърихи баргузории интихоботи дахлдор якҷоя бо тарҷимаи ҳоли шахсони ба ҳамин тариқ пешбаришуда, ба Давлатҳои иштироккунанда пешнтҳод мекунад.

Интихоботи аъзоёни Кумита дар машварати Давлатҳои иштироккунанда, ки аз тарафи Котиби генералӣ дар муассисоҳои маркази Созмони Милали Муттаҳид даъват карда мешавад, гузаронида мешавад. Дар ин машварат, ки ҳузури аз се ду ҳиссаи Давлатҳои иштироккунанда кворумро ташкил медиҳад, шахсҳои дар Кумита интихобшуда ҳамон номзадҳое ба ҳисоб мераванд, ки миқдори аз ҳама бештари овозҳо ва аксарияти мутлақи овозҳои Давлатҳои иштироккунандаро, ки дар овоздиҳӣ ҳузур доранд ва иштирок меварзанд, мегиранд.

а) Аъзоёни Кумита ба муддати чор сол интихоб карда мешаванд. Вале муддати ваколатҳои панҷ аъзое, ки ҳангоми интихоботи аввал интихоб шудаанд, бо гузаштани танҳо ду сол анҷом меёбад; фавран баъди интихоботи аввал фамилияи ин панҷ аъзо ба тариқи қуръакашӣ аз тарафи Раиси машварати Давлатҳои иштироккунанда, интихоб карда мешаванд;

b) интихоби чор аъзои иловагии Кумита тибқи муқаррароти бандҳои 2,3 ва 4 ҳамин модда баъди эътибор пайдо кардани ҳамин Конвентсия барои Давлати чилу якум, гузаронида мешавад. Муддати ваколатҳои ду аъзои иловагӣ, ки дар ин маврид интихоб карда мешаванд, бо гузаштани ду сол анҷом меёбад; фамилияҳои ин аъзоён аз тариқи қуъакашии Раиси машварати Давлатҳои иштироккунанда интихоб карда мешаванд;

с) аъзоёни Кумита мумкин аст дар ҳоли такроран пешбарӣ шудани номзадиашон ба муддати нав интихоб карда шаванд.

Агар узви Кумита вафот кунад ё истеъфо диҳад, ё изҳор намояд, ки бо ягон сабаб наметавонад вазифаҳои худро дар Кумита ба иҷро расонад, Давлати иштироккунандаи номзадии ин коршиносро пешбарикарда, аз ҷумлаи шаҳрвандони худ коршиноси дигарро ба қисмати боқимондаи муддат таъин менамояд. Таъйиноти нав бояд аз тарафи Кумита тасдиқ карда шавад.

Котиби Генералии Созмони Милали Муттаҳид персонал ва шароити заруриро барои босамар ба амал баровардани вазифаҳои Кумита фароҳам месозад.

Аъзоёни Кумита аз маблағҳои Созмони Милали Муттаҳид мувофиқи шартҳое, ки Ассамблеяи Генералӣ муайян менамояд, музд мегиранд.

Аъзоёни Кумита ба имтиёзҳо, сабукиҳо ва иммунитети коршиносоне, ки супоришҳои Созмони Милали Муттаҳидро иҷро мекунанд ва дар фаслҳои дахлдори Конвентсия дар бораи имтиёзҳо ва иммунитетҳои Созмони Милали Муттаҳид пешбинӣ шудаанд, ҳуқуқ доранд.

Моддаи 73

Давлатҳои иштироккунанда ӯҳдадор мешаванд, ки ба Котиби Генералии Созмони Милали Муттаҳид барои баррасӣ дар Кумита гузоришҳоро дар бораи тадбирҳои қонунгузорӣ, судӣ, маъмурӣ ва ғайра, ки барои ба амал баровардани муқаррароти ҳамин Конвентсия қабул шудаанд, пешниҳод кунанд:

а) дар давоми 1 сол аз рӯзи эътибор пайдо кардани ҳамин Конвентсия барои Давлати иштироккунандаи манфиатдор;

b) минбаъд баъди ҳар 5 сол ва ҳар вақт ҳангоме, ки Кумита дар ин бора дархост намояд.

Дар гузоришҳое, ки мувофиқи ҳамин модда пешниҳод мегарданд, омилҳо ва душвориҳо агар вуҷуд дошта бошанд, ки ба татбиқи ҳамин Конвентсия таъсир мерасонанд, инчунин маълумот дар бораи хусусияти ҷараёнҳои муҳоҷират, ки ба Давлатҳои иштироккунанда дахл доранд, нишон дода мешаванд.

Кумита дастурҳои дигареро, ки марбут ба мазмуни гузоришҳо мебошад, қабул мекунад.

4.Давлатҳои иштироккунанда паҳн кардани маълумоти ошкороро дар бораи гузоришҳо дар кишварҳои худ таъмин менамоянд.

Моддаи 74

Кумита гузоришҳоеро, ки ҳар кадом Давлати иштироккунандаи ҳамин Конвентсия пешниҳод мекунад, баррасӣ карда ба Давлати иштироккунандаи дахлдор ҳар мулоҳизаҳоеро, ки мувофиқи мақсад медонад, мефиристонад. Ин давлати иштироккунанда метавонад ба Кумита мулоҳизаҳоро доир ба ҳар кадом шарҳе, ки Кумита мувофиқи хамин модда додааст, пешниҳод кунад. Њангоми баррасии гузоришҳо Кумита метавонад аз Давлатҳои иштироккунанда маълумоти иловагӣ талаб намояд.

Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид дар вақти муносиб то оғози ҳар ҷаласаи навбатии Кумита ба Директори генералии Бюрои байналхалқии меҳнат нусхаи гузоришҳоеро, ки Давлатҳои иштироккунандаи дахлдор пешниҳод кардаанд бо маълумоти марбут ба баррасии ин гузоришҳо мефиристонад, то ба Бюро имкон диҳад, ки ба Кумита аз тариқи пешниҳод кардани нуқтаи назари коршиносон аз рӯи чунин масъалаҳое, ки ҳамин Конвентсия танзим мекунад ва дар доираи салоҳиятҳои Ташкилоти байналхалқии меҳнат мебошанд, кӯмак расонад. Дар рафти кори худ Кумита мулоҳизаву маводи Бюро фиристодаро баррасӣ мекунад.

Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид метавонад инчунин баъди машваратҳо бо Кумита ба муассисаҳои махсуси дигар ва низ ташкилотҳои байниҳукуматӣ нусхаи ҳамон қисмати гузоришҳои номбурдаро равона кунад, ки мазмунашон ба доираи салоҳиятҳои онҳо дохил мешавад.

Кумита метавонад ба муассисаҳои махсус ва мақомоти дигари Созмони Милали Муттаҳид, инчунин ташкилотҳои байниҳукуматӣ ва манфиатдори дигар пешниҳод кунад, ки дар бораи ҳамон масъалаҳое, ки дар доираи ихтиёри онҳо қарор доранду дар ҳамин Конвентсия танзим карда мешаванд, барои баррасӣ дар Кумита маълумоти хаттӣ фиристонанд.

Кумита ба Бюрои байналхалқии меҳнат пешниҳод мекунад, ки намояндагонро барои иштирок дар ҷаласаҳои Кумита бо ҳуқуқи раъйи машваратӣ, таъйин намояд.

Кумита метавонад намояндагони дигар муассисаҳои махсус ва мақомоти Созмони Милали Муттаҳид, инчунин ташкилотҳои байниҳукуматиро даъват намояд, то ки онҳо дар ҷаласаҳои он ҳангоме, ки масъалаҳои марбут ба салоҳияти онҳо баррасӣ мешаванд, ҳузур дошта бошанд ва шунида шаванд.

Кумита гузориши солонаро ба Ассамблеяи Генералии Созмони Милали Муттаҳид дар хусуси иҷрои ҳамин Конвентсия пешниҳод мекунад, ки дар он нуқтаи назар ва тавсияҳое, ки аз ҷумла бар баррасиҳои гузоришҳо ва ҳар гуна мулоҳизаҳои Давлатҳои иштироккунанда пешниҳодкарда асос ёфтаанд, дарҷ мегарданд.

Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид гузоришҳои солонаи Кумитаро ба давлатҳои иштироккунандаи ҳамин Конвентсия, Шӯрои иқтисодӣ ва иҷтимоӣ, Комиссияи Созмони Милали Муттаҳид оид ба ҳуқуқи инсон, Директори генералии Бюрои байналхалқии меҳнат ва дигар ташкилотҳои дахлдор ирсол медорад.

Моддаи 75

Кумита қоидаҳои тартиботии махсуси худро қабул мекунад.

Кумита шахсҳои мансабдори худро ба муддати ду сол интихоб мекунад.

Кумита одатан ҷаласаҳои худро ҳар сол мегузаронад.

Ҷаласаҳои Кумита одатан дар муассисаҳои марказии Созмони Милали Муттаҳид баргузор мегарданд.

Моддаи 76

Давлати иштироккунандаи ҳамин Конвентсия мувофиқи ҳамин модда метавонад ҳар вақт изҳор намояд, ки вай салоҳияти Кумитаро оид ба гирифтан ва баррасӣ кардани ахборот дар бораи он, ки як Давлати иштироккунанда эълом медорад, ки Давлати иштироккунандаи дигар ӯҳдадориҳои марбут ба ин Конвентсия доштаи худро ба иҷро намерасонад, эътироф менамояд. Ахбороти дар ин модда пешбинишавандаро фақат дар ҳолате қабул ва баррасӣ кардан мумкин аст, ки онҳо аз тарафи Давлати иштироккунандае пешниҳод шудаанд, ки дар бораи салоҳиятҳои Кумитаро нисбат ба худ эътироф карданаш, изҳорот додааст. Кумита ахборотро қабул намекунад, агар онҳо ба Давлати иштироккунандае дахл дошта бошанд, ки чунин изҳорот содир накардааст. Ахбороти тибқи ҳамин модда гирифташуда мувофиқи тартиботи зерин баррасӣ карда мешаванд:

а) агар ягон Давлати иштироккунандаи ҳамин Конвентсия чунин шуморад, ки Давлати иштироккунандаи дигар ӯҳададориҳои худро марбут ба ҳамин Конвентсия иҷро намекунад, вай ин масъаларо метавонад аз тариқи ахбори хаттӣ ба иттилои Давлати иштироккунандаи мавриди назар расонад. Давлати иштироккунанда метавонад инчунин ин масъаларо ба иттилои Кумита расонад. Дар давоми се моҳ баъди гирифтани ахбор Давлати гирандаи он ба Давлати фиристонандаи ахбор баённома ё ҳар кадом дигар изҳоротро дар шакли хаттӣ бо баёни муфассали ин масъала ва то ҳадде, ки имкон дорад ва мувофиқи матлаб аст, нишон додани тартиботи дохилӣ ва тадбирҳои ислоҳ кардани вазъият, ки доир ба ин масъала андешида шуда буданд, андешида мешаванд ё мумкин аст андешида шаванд, пешниҳод менамояд;

b) агар ҳалли масъала ҳар ду Давлати иштироккунандаро дар давоми шаш моҳ баъди ахборро бори аввал гирифтани Давлати гиранда қаноатманд накунад, ҳар кадом аз ин Давлатҳо ҳуқуқ доранд масъаларо ба Кумита бо огоҳ намудани Кумита ва давлати дигар, таҳвил диҳанд;

с) Кумита масъалаи ба вай таҳвилдодашударо танҳо баъди боварӣ ҳосил кардан, ки ҳамаи воситаҳои мавҷудаи дохилии ҳимояи ҳуқуқ доир ба ин масъала мутобиқи принсипҳои аз ҷониби умум пазируфташудаи ҳуқуқи байналхалқӣ истифода ва сарф шудаанд, баррасӣ мекунад. Ин қоида дар ҳолатҳое амал нахоҳад кард, ки аз назари Кумита истифодаи ин воситаҳо беузр тӯл мекашад;

d) бо риояи муқаррароти зербанди (с)-и ҳамин банд, Кумита ба Давлати иштироккунандаи манфиатдор бо мақсади дӯстона ва бар асоси эҳтироми ӯҳдадориҳои дар ҳамин Конвентсия баёнёфта ҳаллу фасл намудани масъала, хизматҳои неки худро мерасонад;

е) ҳангоми баррасии ахбороти дар ҳамин модда пешбинишаванда, Кумита ҷаласаи пӯшида мегузаронад;

f) аз рӯи ҳар кадом масъалаи барои баррасӣ пешниҳодшуда мувофиқи зербанди (b) ҳамин модда Кумита метавонад ба Давлати иштироккунандаи манфиатдори дар зербанди (b) зикрёфта, муроҷиат карда хоҳиш намояд, ки ҳар гуна маълумоти ба масъала алоқамандро пешниҳод кунад;
g) Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор, ки дар зербанди (b)-и ҳамин банд зикр ёфтаанд, ҳуқуқ доранд, ки ҳангоми баррасии масъала дар Кумита намояндагӣ дошта бошанд ва ба тарзи даҳонӣ ва ё хаттӣ гузориш диҳанд;
h) Кумита дар давоми дувоздаҳ моҳ аз рӯзи гирифтани огоҳинома дар бораи ахбори аввалӣ, мутобиқи зербанди (b) ҳамин банд гузориш пешниҳод мекунад:
i) агар ҳаллу фасли масъала дар доираи муқаррароти зербанди (d) ҳамин банд муяссар шуда бошад, Кумита дар гузориши худ бо баёни мухтасари далелҳо ва ҳалли бадастомада қаноат мекунад;
ii) агар ҳаллу фасли масъалаи дар доираи муқаррароти зербанди (d) ҳамин банд ба даст наояд, Кумита дар гузориши худ далелҳои дахлдори марбут ба масъалае, ки байни Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор ба вуҷуд омадааст, баён менамояд. Маълумотҳои хаттӣ ва сабти гузоришҳои даҳонӣ, ки аз тарафи Давлатҳои иштироккунанда расидаанд, ба гузориш замима карда мешаванд. Кумита ба иттилои Давлатҳои иштироккунандаи манфиатдор метавонад инчунин ҳар гуна нуқтаи назаре, ки вай барои ҳалли масъалаи байни онҳо бавуҷудомада мумкин аст муҳим шуморад, расонад.

Дар ҳамаи ҳолатҳо гузориш ба Давлатҳои иштироккунандаи дахлдор фиристода мешавад.

2.Муқаррароти ин модда вақте эътибор пайдо мекунад, ки даҳ Давлати иштироккунандаи ҳамин Конвентсия мутобиқи банди 1 ин модда изҳорот содир кунанд. Чунин изҳорот барои нигоҳдорӣ аз ҷониби Давлатҳои иштироккунанда ба Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид, ки нусхаи онҳоро ба Давлатҳои иштироккунандаи дигар ирсол менамояд, супорида мешаванд. Изҳорот мумкин аст дар ҳар вақт аз тариқи огоҳ кардани Котиби генералӣ бекор карда шавад. Чунин бекоркунӣ барои баррасии ҳар гуна масъалае, ки мавзӯи ахбороти тибқи ҳамин модда аллакай ирсолшуда мебошад, монеа намегардад; ҳеҷ гуна ахбороти минбаъда аз ягон Давлати иштироккунанда доир ба ин модда баъди огоҳинома гирифтани Котиби генералӣ дар хусуси бекоркунии изҳорот, қабул нахоҳад шуд, фақат агар Давлати иштироккунандаи манфиатдор изҳороти нав содир накарда бошад.

Моддаи 77

Давлати иштироккунандаи ҳамин Конвентсия метавонад ҳар вақт мутобиқи ҳамин модда изҳор намояд, ки вай салоҳияти Кумитаро барои гирифтан ва баррасӣ кардани ахборот аз шахсҳои дар ҳокимияти қонунии вай қарордошта, дар хусуси он, ки Давлати иштироккунанда ҳуқуқҳои шахсии онҳоро, ки ҳамин Конвентсия пешбинӣ мекунад, вайрон кардаст, эътироф менамояд. Кумита ҳеҷ гуна ахборотро, ки ба Давлати иштироккунандаи чунин изҳорот содирнакарда дахл доранд, қабул намекунад.

Кумита ҳар гуна ахборотро мутобиқи амин модда , ки беном бошад ё ба назари вай иборат аз сӯиистифодабарӣ аз ҳуқуқи пешниҳод кардани чунин ахборот бошад, ё бо муқаррароти ҳамин Конвентсия созгор набошад, қобили қабул намешуморад.

Кумита ҳеҷ гуна ахборотро аз ягон шахс мутобиқи ҳамин модда мавриди баррасӣ қарор намедиҳад, агар боварӣ ҳосил накунад, ки:

а) худи ҳамин масъала тибқи тартиботи дигари таҳқиқот ё ҳалли байналхалқӣ баррасӣ нашудааст ва баррасӣ намешавад;

b) шахси дахлдор тамоми воситаҳои мавҷудаи дохилии ҳимояи ҳуқуқиро истифода бурдааст; ин қоида дар мавридҳое амал намекунад, ки истифодаи чунин воситаҳо ба ақидаи Кумита, беасос тӯл мекашад ё эҳтимол дорад, ки ҳимояи самарабахши ин шахсро таъмин намесозад.

Бо дарназардошти муқаррароти банди 2 ҳамин модда Кумита ҳар гуна ахбороти мутобиқи ҳамин модда ба он расонидашударо ба иттилои Давлати иштироккунандаи ҳамин Конвентсия, ки тибқи банди 1 изҳорот содир карда ва гӯё ин ё он муқаррароти ҳамин Конвентсияро вайрон мекунад, мерасонад. Дар давоми шаш моҳ давлати ин иттилоъро гирифта ба Кумита баённомаи хаттӣ ё изҳоротро бо шарҳи ин масъала ва ҳар гуна тадбире, ки дар ин бобат мумкин аст аз тарафи ин давлат андешида шуда бошад, пешниҳод мекунад.

Кумита ахбороти мутобиқи ҳамин модда гирифтаро бо дарназардошти тамоми маълумоте, ки аз шахси дахлдор ё аз номи ӯ ва Давлати иштироккунандаи дахлдор расидааст, мавриди баррасӣ қарор медиҳад.

Њангоми баррасии ахбороти дар ҳамин модда пешбинишаванда Кумита ҷаласаи пӯшида мегузаронад.

Кумита ақидаи худро ба Давлати иштироккунанда ва шахси дахлдор ирсол менамояд.

Муқаррароти ҳамин модда вақте эътибор пайдо мекунад, ки даҳ Давлати иштироккунандаи ин Конвентсия мутобиқи банди 1 ҳамин модда изҳорот содир кунанд. Чунин изҳорот барои нигоҳдорӣ аз ҷониби Давлатҳои иштироккунанда ба Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид, ки нусхаи онҳоро ба Давлатҳои иштироккунандаи дигар ирсол менамояд, супорида мешаванд. Изҳорот мумкин аст дар ҳар вақт аз тариқи огоҳ кардани Котиби генералӣ бекор карда шавад. Чунин бекоркунӣ набояд ба баррасии ҳар гуна масъалае, ки мавзӯи ахбороти тибқи ҳамин модда аллакай ирсолшуда мебошад, зарар расонад; ҳеҷ гуна ахбороти минбаъдаи аз ҳар кадом шахс ё аз номи ӯ равонкардашуда мутобиқи ҳамин модда баъди огоҳинома гирифтани Котиби генералӣ дар хусуси бекоркунии изҳорот, қабул карда намешавад, агар Давлати иштироккунандаи дахлдор изҳороти нав содир накарда бошад.

Моддаи 78

Муқаррароти моддаи 76 ин Конвентсия бе зараре дар тартиботи ҳалли ихтилофҳо ё баррасии шикоятҳо дар соҳаҳое, ки ҳамин Конвентсия дар бар гирифта ва дар ҳуҷҷатҳои таъсисии Созмони Милали Муттаҳид ва муассисаҳои махсус ё Конвентсияҳои қабулкардаи он баён ёфтааст, мавриди истифода қарор гирифта ба Давлати иштироккунанда барои чора ҷустан бо истифодаи ҳар гуна тартиботи ҳалли ихтилофҳо тибқи созишномаҳои байналхалқие, ки дар муносибати байни онҳо амал мекунанд, монеа намешаванд.

ҚИСМИ VIII

Муқаррароти умумӣ

Моддаи 79

Ҳеҷ чиз дар ин Конвентсия ба ҳуқуқҳои ҳар кадом Давлати иштироккунанда дар хусуси муқаррар намудани меъёрҳои танзимкунандаи иҷозати коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо, дахолат намекунад. Дар робита бо масъалаҳои дигар, ки ба вазъу низоми ҳуқуқии онҳо ба сифати коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо дахл дорад, Давлатҳои иштироккунанда аз маҳдудиятҳое пайравӣ мекунанд, ки дар ҳамин Конвентсия муқаррар карда шудаанд.

Моддаи 80

Ҳеҷ чиз дар ин Конвентсия набояд чун кам намудани аҳамияти муқаррароти Оинномаи Созмони Милали Муттаҳид ва оинномаҳои муассисаҳои махсус, ки вазифахои дахлдори мақомоти гуногуни Созмони Милали Муттаҳид ва муассисаҳои махсусро нисбат ба масъалаҳои дар ҳамин Конвентсия баррасишаванда муайян мекунад, шарҳ дода шавад.

Моддаи 81

Ҳеҷ чиз дар хамин Конвентсия ҳуқуқҳо ё озодиҳои нисбатан васеъро, ки ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилахои онҳо ба эътибори:

а) қонун ё амалияи Давлати иштироккунанда;

b) ҳар кадом шартномаи дуҷониба ё бисёрҷониба, ки барои Давлати иштироккунандаи дахлдор эътибор дорад, дода мешавад, халалдор намесозад.

Ҳеҷ чиз дар ин Конвентсия наметавонад тарзе тафсир дода шавад, ки ҳар давлат, гурӯҳи ашхос ё шахсони алоҳида ҳуқуқ доранд, ки дар ҳар кадом фаъолият иштирок кунад ё ҳар кадом амалро анҷом диҳад, ки мумкин аст боиси зарар ёфтани ягон ҳуқуқ ё озодиҳои дар ин Ковенсия дарҷёфта гардад.

Моддаи 82

Ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳоро, ки дар ин Конвентсия пешбинӣ шудаанд, рад кардан мумкин нест. Ба коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо фишор овардан ба ҳар шакле бошад, то онҳо ҳар кадом ҳуқуқи дар боло зикрёфтаро инкор кунанд ё рад кунанд, ҷоиз нест. Ба эътибори ягон қарордод маҳдуд кардани ҳуқуқҳои дар ин Конвентсия эътирофшуда иҷозат дода намешавад. Давлатҳои иштироккунанда барои таъмини риояи ин принсипҳо тадбирҳои лозимро меандешанд.

Моддаи 83

Ҳар як Давлати иштироккунандаи ин Конвентсия ӯҳдадор мешавад, ки :

а) ба ҳар шахс ҳуқуқу озодиҳои дар ҳамин Конвентсия эътирофшударо, ки вайрон карда шудаанд, таъмин кунад ва воситаҳои самарабахши ҳимояи ҳуқуқиро, ҳатто агар ин вайронкунӣ аз ҷониби шахсони ба сифати расмӣ амалкарда содир шуда бошад, ба кор барад;

b) шароите фароҳам созад, ки даъвои ҳар кадом шахс, ки чунин ҳимояро тақозо мекунад, баррасӣ гардад ва аз рӯи он қарори босалоҳияти ҳокимияти судӣ, маъмурӣ ё қонунгузорӣ ё ҳар кадом мақоми салоҳиятдори дигар, ки низоми ҳуқуқии Давлат пешбинӣ кардааст, бароварда шавад ва имкониятҳои ҳимояи судӣ инкишоф дода шавад;

с) истифодаи воситаҳои ҳимояи ҳуқуқиро аз тарафи ҳокимияти босалоҳият вақте ки онҳо дода мешаванд, таъмин намояд.

Моддаи 84

Ҳар як Давлати иштироккунанда ӯҳдадор мешавад, ки тадбирҳои қонунгузорӣ ва тадбирҳои дигари заруриро барои ба амал баровардани муқаррароти ҳамин Конвентсия андешад.

ҚИСМИ IX

Муқаррароти хотимавӣ

Моддаи 85

Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид маҳфуздорандаи ҳамин Конвентсия таъйин карда мешавад.

Моддаи 86

Ин Конвентсия барои имзо кардани ҳамаи давлатҳо боз аст. Вай бояд тасдиқ карда шавад.

Ин Конвентсия барои ҳамроҳшавии ҳар кадом давлат боз аст.

Тасдиқномаҳо ё ҳуҷҷатҳои ҳамроҳшавӣ барои нигоҳдорӣ ба Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид супорида мешаванд.

Моддаи 87

Ин Конвентсия дар рӯзи аввали моҳ баъди гузаштани се моҳ аз таърихи барои нигоҳдорӣ супорида шудани ҳуҷҷати бистум оид ба тасдиқ ё ҳамроҳшавӣ, эътибор пайдо мекунад.

Барои ҳар кадом Давлат, ки ин Конвентсияро тасдиқ мекунад, ё ба он баъди эътибор пайдо карданаш ҳамроҳ мешавад, Конвентсия дар рӯзи аввали моҳ баъди гузаштани се моҳ аз таърихи барои нигоҳдорӣ ҳуҷҷати худро оид ба тасдиқ ё ҳамроҳшавӣ супоридани ин давлат, эътибор пайдо мекунад.

Моддаи 88

Давлате, ки ин Конвентсияро тасдиқ мекунад, ё ба он ҳамроҳ мешавад, наметавонад, истифодаи ҳар кадом қисми вайро истисно кунад, ё бе ягон зарар барои моддаи 3, истифодаи онро нисбат ба категорияи алоҳидаи коргарони муҳоҷир истисно кунад.

Моддаи 89

Ҳар кадом Давлати иштироккунанда метавонад ҳамин Конвентсияро на барвақттар аз баъди гузаштани панҷ сол баъди барои давлати мазкур эътибор пайдо кардани Конвентсия аз тариқи фиристодани огоҳиномаи хаттӣ ба Котиби генералии СММ, якҷониба бекор кунад.

Чунин якҷониба бекор кардан дар рӯзи аввали моҳ баъди гузаштани дувоздаҳ моҳ аз таърихи огоҳинома гирифтани Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид, эътибор пайдо мекунад.

Чунин якҷониба бекор кардан Давлати иштироккунандаро аз ӯҳдадориҳояш, ки марбут ба ҳамин Конвентсия буда нисбат ба ҳар амал ё бефаъолиятии то таърихи эътибор пайдо кардани бекоркунии якҷониба ҷойдошта, озод намекунад ва бекоркунии якҷониба барои баррасии минбаъдаи ҳар гуна масъала, ки то таърихи эътибор пайдо кардани чунин бекоркунии якҷониба аллакай мавриди баррасии Кумита қарор гирифта буд, ҳеҷ зараре намерасонад.

Баъди эътибор пайдо кардани бекоркунии якҷонибаи Давлати иштироккунанда, Кумита баррасии ҳар кадом масъалаи навро нисбат ба ин Давлат оғоз намекунад.

Моддаи 90

Баъди гузаштани панҷ сол аз эътибор пайдо кардани ин Конвентсия дархост дар бораи таҷдиди назар кардани ин Конвентсия мумкин аст ҳар вақт аз тарафи Давлати иштироккунанда аз тариқи фиристодани огоҳиномаи хаттӣ ба унвони Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид, ба миён гузошта шавад. Котиби генералӣ сипас ҳар ислоҳоти пешниҳодшударо ба Давлати иштироккунандаи ҳамин Конвентсия ирсол мекунад ва хоҳиш менамояд то ба ӯ хабар диҳанд, ки оё онҳо ҷонибдори даъват кардани конференсияи Давлатҳои иштироккунанда бо мақсади баррасии ин пешниҳодҳо ва гузаронидани овоздиҳӣ оид ба онҳо ҳастанд ё не. Агар дар давоми чор моҳ аз таърихи ирсоли чунин нома ҳадди ақал аз се як қисми Давлатҳои иштироккунанда чунин конференсияро ҷонибдорӣ кунанд, Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид ин конференсияро таҳти сарпарастии Созмони Милали Муттаҳид даъват мекунад. Њар ислоҳоте, ки бо аксари овозҳои Давлатҳои иштироккунандаи дар овоздиҳӣ ҳозирбуда ва ширкаткунанда қабул шуда аст, барои тасдиқ ба Ассамблеяи Генералӣ пешниҳод карда мешавад.

Ислоҳот баъди аз тарафи Ассамблеяи Генералии Созмони Милали Муттаҳид тасдиқ шуданашон ва аз ҷониби аз се ду қисми Давлатҳои иштироккунандаи ҳамин Конвентсия мутобиқи расмиёти конститутсионии онҳо қабул карда шуданашон эътибор пайдо мекунанд.

Ҳангоме ки ислоҳот эътибор пайдо мекунанд, онҳо барои Давлатҳои иштироккунандае, ки онҳоро қабул кардаанд, ҳатмӣ мешаванд, аммо барои дигар Давлатҳои иштироккунанда муқаррароти ҳамин Конвентсия ва ҳар кадом ислоҳоти қаблӣ, ки аз тарафи онҳо қабул карда шудаанд, ҳатмӣ боқӣ мемонанд.

Моддаи 91

Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид мулоҳизаҳоеро, ки давлатҳо ҳангоми имзо кардан, тасдиқ кардан ё ҳамроҳ шудан баён кардаанд, қабул карда ва ба ҳамаи давлатҳо мефиристонад.

Мулоҳизае, ки ба мавзӯъ ва мақсадҳои ин Конвентсия мутобиқат надорад, қобили қабул нест.

Мулоҳизаҳо мумкин аст дар ҳар вақт аз тариқи огоҳиномаи дахлдор, ки ба унвони Котиби генералӣ фиристода мешавад, бозпас гирифта шаванд, ки сипас дар ин хусус ба ҳамаи Давлатҳои иштироккунанда хабар дода мешавад. Чунин огоҳинома аз рӯзи гирифта шуданаш эътибор пайдо мекунад.

Моддаи 92

1.Ҳар гуна баҳс байни ду ё якчанд Давлатҳои иштироккунанда дар мавриди тафсир ё истифодаи ин Конвентсия, ки аз тариқи гуфтушунид наметавонад ҳал гардад, бо хоҳиши яке аз онҳо ба баррасии ҳакамӣ супорида мешавад. Агар дар давоми шаш моҳ аз таърихи супоридани ариза оид ба баррасии ҳакамӣ тарафҳо натавонанд, ки дар мавриди баргузории баррасии ҳакамӣ ба мувофиқа расанд, пас бо хоҳиши ҳар кадоме аз тарафҳо баҳси мазкур мумкин аст вобаста ба мақоми суд ба Суди Байналхалқӣ бо тарзи пешниҳод намудани ариза супорида шавад.

2.Ҳар як Давлати иштироккунанда ҳангоми имзо кардан ё тасдиқ кардани ин Конвентсия ё дар ҳоли ҳамроҳшавӣ ба он метавонад изҳор намояд, ки вай худро побанди ӯҳдадориҳои аз банди 1 ҳамин модда бароянда намеҳисобад. Дигар Давлатҳои иштироккунанда худро побанди муқаррароти банди 1 ҳамин модда нисбати ягон Давлати иштироккунанда, ки чунин изҳорот баён намудааст, намеҳисобанд.

3.Ҳар кадом Давлати иштироккунанда, ки мувофиқи банди 2 ҳамин модда изҳорот додааст, метавонад дар ҳар лаҳза бо огоҳ намудани Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид изҳороти худро бекор кунад.

Моддаи 93

1.Ин Конвентсия, ки асли матнҳои англисӣ, арабӣ, испанӣ, хитоӣ, русӣ ва франсавии он бо ҳам баробар аст, барои нигоҳдорӣ ба Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид супорида мешавад.

2.Котиби генералии Созмони Милали Муттаҳид нусхаҳои тасдиқшудаи ин Конвентсияро ба ҳамаи давлатҳо мефиристад.

Ба тасдиқи ин намояндагони дар зер имзокардаи ваколатдори аз тарафи ҳукуматҳои дахлдори худ ба тарзи бояду шояд барои он ваколатдоршуда ҳамин Конвентсияро имзо карданд.

[:]

ХАДАМОТИ МУҲОҶИРАТИ ВАЗОРАТИ МЕҲНАТ, МУҲОҶИРАТ ВА ШУҒЛИ АҲОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Конвентсияи байналхалқӣ дар бораи ҳимояи ҳуқуқи ҳамаи коргарони муҳоҷир ва аъзоёни оилаҳои онҳо