Терроризм яке аз усули муборизаи сиёсӣ аст, ки бо истифодаи зӯроварии идеологӣ алоқамандӣ дорад. Моҳияти терроризм зӯроварӣ бо роҳи тарсонидан аст. Субъекти зӯроварии террористӣ шахсони алоҳида ё созмонҳои ғайриҳукуматӣ мебошанд. Объекти зӯроварӣ қудрат дар шахсияти хизматчиёни давлатӣ ё ҷомеа дар симои шаҳрвандони алоҳида, ҳамчунин  моликияти шахсӣ ва давлатӣ, инфраструктура, системаҳои таъминоти  ҳаёт маҳсуб меёбад.

Мақсади зӯроварӣ аз ноил шудан ба рушди ҳодисаҳои барои террористон матлуб – инқилоб, ноором кардани вазъи ҷомеа, сар задани ҷанг дар дохили давлат ва бо давлати хориҷӣ, ба даст овардани истиқлолият дар қаламрави муайян, паст намудани нуфузи қудрат ва сиёсати давлат ва амсоли ин иборат аст.

Муайян кардани терроризм кори душвор аст. Шакл ва усулҳои фаъолияти террористӣ бо мурури замон хеле тағйир ёфтанд. Ин падида баҳои доимии манфӣ дорад, ки боиси тафсири худсарона мегардад. Аз як тараф, майл доштан ба тафсири беасос васеъ мушоҳида мешавад, вақте ки бархе аз нерӯҳои сиёсӣ бе асосҳои кофӣ рақибони худро террорист мехонанд. Аз тарафи дигар, ин тангшавии беасос аст. Худи террористон майл доранд, ки худро афсар, шахси ватандўсту адолатпарвар, ҳимоятгар ва дар паси хатти душман мехонанд. Аз ин ҷост, ки ҳам таърифҳои ҳуқуқӣ ва ҳам ҳуқуқӣ ва фаҳмиши умумии назариявии терроризм мушкилиҳо ба миён меоянд.

Террор ба зӯроварӣ такя мекунад ва ба ҳадафҳои худ тавассути саркӯби ҷисмонии намоишии ҳама гуна рақибони фаъол барои тарсондан ва аз қудрати муқовимат маҳрум кардани ҳама мухолифони эҳтимолӣ ноил мегардад. Бояд таъкид кард, ки терроризм як сиёсати зӯроварии пешгирикунанда аст ва ин онро аз таъқиби шадидтарин алайҳи қонуншиканон фарқ мекунад. Террорро ҳукуматдорон ба таври куллӣ тағйир додани тартиботи мавҷуда медонанд.  Дар чунин мавридҳо, чун истилои хориҷӣ, ё инқилоби иҷтимоӣ, ё пойдор шудани авторитаризм дар ҷомеае, ки суннатҳои демократӣ доранд, яъне ҳар вақте, ки воқеияти сиёсӣ ба таври куллӣ тағйир меёбад ва ин дигаргуниҳо ногузир муқовимати як қисми муҳими ҷомеаро ба вуҷуд меоранд.

Калимаҳои “терроризм”, “террористӣ”, “амали террористӣ” нусхабардорӣ аз забони англисӣ мебошанд (terrorism, terrorist, act of terrorism). Ба маънои аслии худ, ҳамаи онҳо бо терроризм ҳамчун сиёсати тарсондан алоқаманданд. Аммо дар ин ҷо фарқиятҳо муҳиманд. Пеш аз ҳама, субъекти фаъолияти террористӣ, яъне террорист, чун қоидаву қонун ва  давлат не, балки ташкилотҳое мебошанд, ки дар назди худ ҳадафҳои сиёсӣ – ба сари қудрат омадан, ноором кардани ҷомеа, ба инқилоб тела додани он, иғвоангезӣ, ҷангҷўию ҷангхоҳӣ ва ворид шудан ба ҷомеаи шаҳрвандӣ фаъолияти онҳо аст. Ва террористон имрўз ҷиддан кўшиш намуда истодаанд, ки   ҳамоиши амали террористиро дар ҷомеа ба таври васеъ густурда созанд.

Аз рўи мушоҳидаву нишондодҳо аён аст, сомонаҳои мухталифи ташкилотҳои ғайридавлатӣ фаъол аст ва наврасону ҷавонони мо ноогоҳона ва ё бо сабаби бемақсад истифода бурдани интернет бо ашхоси бегона дар шабакаҳои иҷтимоӣ ошноӣ пайдо намуда,  худро гирифтори доми  террористон месозанд.

Аз ин лиҳоз, қайд намуданием, ки аз вазъияти ба амаломада бояд ҳар як фарди ватанхоҳу ватандўст, ҳар як падару модар огоҳии комил пайдо намуда, ба ҳар як амали наврасону ҷавонон ва фарзандони худ  ботаваҷҷуҳ бошанд, масъулияти баланди хешро дарк намуда, дар тарбияи наврасону ҷавонон ба иштибоҳе роҳ надиҳанд. Зеро, таваҷҷуҳи махсуси падару модар, мураббиву омўзгор, аҳли ҷомеа ва муҳити атроф ба насли наврасу ҷавон муҳимияти махсус дошта, ба ҳолати равонӣ, дарку эҳсос, фаҳмишу ҷаҳонбинӣ ва ояндаи онҳо таъсиргузор аст.

Бобоназарзода Санавбар,

Сардори шуъбаи муҳоҷирати меҳнатӣ Раёсати Хадамоти муҳоҷират дар шаҳри Душанбе