Забони ноби тоҷикӣ барои миллат сарвати гаронбаҳое аст, ки давоми таърих қадру манзалати худро гум накардааст.

Чунин таъкид гардид имрӯз 3 октябр зимни баргузории ҷамъомади тантанавӣ дар Хадамоти муҳоҷират, ки бо мақсади гиромидошти Рӯзи забони давлатӣ доир шуд.

Зимни баромад Сардори Хадамоти муҳоҷират Нодирзода Иматшо иброз намуд, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба манзалати забони тоҷикӣ ишора намуда, қайд кардаанд, ки “Барои ман забони тоҷикӣ на танҳо воситаи гуфтугӯю муошират ба шумор меравад, балки болотар аз он, шиносномаи миллати азизам, рӯҳи поки гузаштагонам ва оинаи осори ниёгонам мебошад”.

Чунин эҳтироми махсус нисбат ба забони модарӣ нишонаи аҳамияти он дар бунёди давлатдории миллии мо мебошад, зеро дар ҳама давру замон эҳтиром гузоштан ба арзишҳои миллӣ аз ҷониби шахсиятҳои алоҳидаи сиёсиву фарҳангӣ пайомадҳои нек ба бор меорад.

Таърихи давлатдории тоҷикон абармардони зиёдеро ба хотир дорад, ки ҳатто дар лаҳзаҳои ҳассос ва барои миллат хеле мушкил тавонистанд бо ақлу заковати фитрӣ на танҳо миллату давлатро аз вартаи нобудӣ раҳоӣ бахшанд, балки пояҳои мавҷудияти онро ба василаи таваҷҷуҳ нисбат ба арзишҳои миллӣ мустаҳкам намоянд.

Дар ин миён нақш ва ҷойгоҳи фарзанди фарзонаи миллат ва сиёсатмадори варзида – Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро, хосатан, бояд қайд намоем.

Аввалин қонун дар бораи мақоми давлатӣ доштани забони тоҷикӣ ҳанӯз 22 июли соли 1989, дар замони Ҳукумати Шӯравӣ қабул гардида бошад ҳам, Истиқлоли давлатӣ ҷиҳати боз ҳам таҳким бахшидани пояҳои давлатдории тоҷикон имкониятҳои мусоиди сиёсиву иҷтимоӣ ва фарҳангиро фароҳам овард.

Яке аз чунин рукнҳои маънавию фарҳангӣ забон буд, ки дар ҳамон шабу рӯз беш аз ҳарвақта ба ғамхорӣ ва таваҷҷуҳи рӯзафзун ниёз дошт.

Забоне, ки дар муддати зиёда аз ҳазор соли таърих фишору таъқибҳои зиёдеро пушти сар намуда, бо фарҳангу маданияти халқиятҳои бегона дар сангарҳои муқобил мардонавор истодагарӣ намудааст.

Бо вуҷуди ин ҳама тазйиқу нотавонбиниҳо забони тоҷикӣ тавонист аз имтиҳони таърих гузашта, ба сифати як забони тавонманд ва баҳамоварандаи миллат то ба замони мо омада расад.

Албатта, ин ҳама пояндагиву боландагӣ ва ҷовидонагии забон тавассути ҷонсупориҳои фарзандони шарафманди миллат рӯи кор омадаанд, ки, барҳақ, боиси сарфарозӣ ва ифтихори ҳар як фарди худогоҳу худшинос аст.

Ҳамин аст, ки аз рӯзҳои аввали ба сари давлат омадан Пешвои миллат сиёсати забониро дар меҳвари сиёсати давлатӣ қарор доданд ва вобаста ба беҳ гардидани вазъи забон дар ҷомеа ва бартараф кардани мушкилиҳои ҷойдоштаи забонӣ як қатор ибтикороти судмандро амалӣ намуданд.

Пеш аз ҳама, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон” (соли 2009) таҷдиди назар гардид, ки онро метавон қонуни комилан нав арзёбӣ намуд.

 Қонуни мазкур вазъи ҳуқуқии забони тоҷикиро муқаррар сохта, рушди онро дар қаламрави Тоҷикистон таъмин кард.

Дар асоси он минбаъд ҳамасола таърихи 5-уми октябр ҳамчун “Рӯзи забони давлатӣ” дар саросари кишвари азизамон бо шаҳомати хосса таҷлил мегардад.

Дар зарфи зиёда аз сӣ соли соҳибистиқлолӣ таваҷҷуҳ ба масъалаҳои забонӣ ва нақши он дар ҷомеаи муосири тоҷик он қадар афзун гардид, ки назирашро ҳеҷ як давраи таърихӣ ёд надорад.

Дар ин марҳилаи тақдирсоз забоншиносону адибони ватанӣ тавонистанд бо таълифотҳои арзишманди илмиву бадеӣ меъёрҳои истеъмолии забони тоҷикиро муқаррар созанд ва риояи бечунучарои онҳоро дар ҷомеа ба роҳ монанд.

Имрӯз забони модарии мо меъёрҳои овоӣ, талаффузӣ, имлоӣ, луғавӣ, услубӣ ва сарфиву наҳвии худро дорад, ки дар заминаи онҳо шохаи адабии забон фаъолият мебарад.

Дар ҳоле ки Истиқлоли давлатӣ ба мо истиқлоли забониро фароҳам овард, мақом ва нуфузи забони тоҷикӣ низ дар арсаи байналмилалӣ сол ба сол беҳтар гардид.

Тасдиқи он баромадҳои Пешвои миллат аз минбарҳои баланди ҷаҳонӣ, кашфиётҳои олимони тоҷик, тарҷума ва баргардони асарҳои зиёди илмиву бадеӣ бо забони тоҷикӣ, ба роҳ мондани ҳамкориҳои судманди сиёсиву фарҳангӣ бо кишварҳои ҳамсояву ҳамзабон, фаъол гардидани забони тоҷикӣ дар шабакаҳои иҷтимоии ҷаҳонӣ ва дигар омилҳо мебошанд.

Боиси ифтихори ҳар як шаҳрванди тоҷик мебошад, ки имрӯз забони тоҷикӣ аз минбарҳои баланди созмонҳои ҷаҳонӣ садо дода, аз пешрафту тараққиёти давлат ва хушрӯзгории мардуми тоҷик мужда медиҳад.

Дар ин роҳ ва расидан ба дигар ормонҳои миллӣ, ки яке аз онҳо ба рушди забони модарии мо алоқамандии бевосита дорад, моро мебояд ҳамеша дар пайи беҳдошт, тозагӣ ва риояи меъёрҳои истеъмолии забон бошем.

Танҳо дар ин сурат метавонем забонамонро ҳамчун забони рақобатпазир ва тавонманд ба наслҳои оянда мерос гузорем, – афзуд Нодирзода Иматшо.

Сипас, дар назди ҳозирин муовини директори “Маркази ҷумҳуриявии дарёфт ва рушди истеъдодҳо” Нурулло Ғафуриён баромад намуда қайд кард, ки рушди забони давлатӣ дар замони муосир бо инобати   таҳаввулоти ҷаҳон вазифаи муҳимтарини на танҳо  давлат, балки ҳар шаҳрванди ватандӯст мебошад.

Таъкид гардид, ки арҷ гузоштан ба забони давлатӣ ва  риояи  меъёрҳои он барои густариши балоғат ва фасоҳати забон тамоми шароитро фароҳам месозад, сохтори онро такмил дода, инкишофи бонизомро  таъмин  менамояд.

Маркази матбуоти Хадамоти муҳоҷират